محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم، درباره اقدامات بانک مرکزی در زمینه ارز گفت: اشتباهاتی فاحشی که دولت در نیمه اول سال 97 انجام داد و سیاست غلط ارزی که اتخاذ کرد، هزینه سنگینی بر کشور بابت جهش غیرمنطقی و غیرعقلانی در نرخ ارز در اقتصاد ایران ایجاد کرد. هم اثر منفی بر حوزه مجموعه تولید در اقتصاد کشور گذاشت و هم در قدرت خرید و کاهش آن در جامعه و آثار تورمی آن به شدت التهاب ایجاد کرد و شرایط کشور را با مشکلات عدیده روبرو کرد.

وی افزود: تصمیمات نیمه اول سال97 که تعیین نرخ ارز 4200 تومانی بود، شاید بزرگترین چالش و اشتباه اقتصادی در تاریخ انقلاب اسلامی برای کشور بود. چون تصمیم 4200 تومانی یک خطا و تصمیم غیرکارشناسی و اثر منفی آن سنگین بود و به تدریج که کنترل شد، حباب ناشی از قیمت‌های کاذب در حوزه ارز کاهش یافت و یکی از دلایلش شدت آن تصمیم اشتباهی بود که گرفته شد و امروز بازار به ثبات می‌رسد و شرایط منطقی را طی می‌کند.

رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: وقتی بازار شرایط منطقی به خود می‌گیرد، شروع به کاهش و تخلیه حباب قیمتی که ناشی از تصمیمی غیرکارشناسی و غیر عقلایی بود، می‌گیرد. تصمیمات خوبی در حوزه‌های سیاست‌های ارزی در داخل کشور اتخاذ شده است. یکی از این تصمیمات، مدیریت تقاضا در بازار ارز بود؛ این تصمیم سال گذشته در شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور با موضوع محدودیت برای واردات 1400 قلم کالا بود که بخشی از نیاز ارزی کشور را تشکیل می‌داد، خوشبختانه این جایگزینیِ تولید به جای واردات در کشور و یا حذف کالاهای غیر ضرور در این 1400 قلم کالا باعث شد بتوانیم در حوزه بازار ارز مدیریت تقاضا ایجاد کنیم.

پورابراهیمی خاطر نشان کرد: مدیریت تقاضا یعنی اینکه بازار ارزی که قبلا افسارگسیخته بود و برای هر کالایی ارز داده می‌شد؛ تصمیم برای این بازار از اقدامات مثبت بود که با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور انجام شد. مصوبات این شورا درباره امکان واردات بود که محدودیتی که سیاست غلط ارزی برای واردات ارز ایجاد کرده بود، برداشته شد و از طرف دیگر این امکان فراهم شد تا بخش خصوصی بتواند به روش‌های مخلتف نسبت به تعهدات ارزی خود اقدام  کند که قبلا محدودیت‌های زیادی در این حوزه وجود داشت.

وی اظهار کرد: تصمیمات بانک مرکزی به‌سوی ایجاد بازار متشکل می‌رود که پیام مهمی به اقتصاد داد؛ مفهوم بازار متشکل یعنی اینکه بتوانیم با نرخ تعادل اقتصاد کشور را مدیریت کنیم و جداشدن از چند نرخ و رفتن به سمت یک نرخ تعادلی یعنی اینکه بتوانیم بازار غیر رسمی را مدیریت کنیم. بها دادن به صرافی‌ها برای مدیریت بازار ارز نیز از جمله این اقدامات بود که قبلا آنها را حذف کرده بودند و نقل و انتقال ارز از طریق آنها در زمان تحریم‌ها انجام می‌شد. بازار متشکل کمک کرد به اینکه ما عرضه را بهتر انجام دهیم. آخرین خبرها درباره راه‌انداری بازار متشکل فضایی ایجاد کرده تا کسانی که به تعهدات قبلی‌شان هم عمل نکردند، آمادگی خود را برای ارائه ارز اعلام کردند.

رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: نظارت دقیق بر تراکنش‌های بانکی به عنوان ابزار مدیریت بازار ارز نکته بسیار مهمی است که کار بسیار هوشمندانه‌ای بود. ما از سال‌ها قبل به بانک مرکزی می‌گفتیم و کسی آن را اجرا نمی‌کرد ولی خوشبختانه تصمیم بانک مرکزی در مدیریت تراکنش‌های بانکی برای تسلط بر نحوه نقل و انتقال پول در بازار ارز به‌شدت اثر گذاشت و این مدیریت استمرار خواهد داشت. پیش بینی می‌کنیم روند کاهشی نرخ ارز ادامه دارد و اولویت ما ایجاد ثبات در بازار ارز است و بانک مرکزی با این مسیر می‌تواند اقدامات خوبی انجام دهد.

پورابراهیمی ادامه داد: علیرغم همه تحریم‌های آمریکایی که کمر بسته بودند اقتصاد کشور را نابود کنند و کسی باور نمی‌کرد، تراز بازرگانی ما در سال 97، 2 میلیارد دلار مثبت بود. این تراز علامت خوبی به طرف مقابل بود که اقتصاد ایران قابل تحریم شدن با ادبیاتی که آنها می‌گویند نیست و ایران از این مسیر عبور خواهد کرد.

وی اضافه کرد: فضای جدیدی که در کشور برای مواجهه با تحریم‌ها شکل گرفت؛ اقدامات شورای عالی امنیت ملی در کاهش تعهدات برجامی در خصوص مطالبات اقتصادی موثر بود. فعال‌شدن نحوه مراودات بانکی بین بانک‌های ایران و بانک‌های اروپایی و سایر کشورها و همچنین امکان تجارت در بخش‌های مختلف از جمله این مطالبات اقتصادی بود. ایران اصرار داشت و دوره زمانی تعیین کرد و وارد مراحل بعدی شد؛ انعطاف اروپا و کشورهای دیگر در موضوع حق قانونی جمهوری اسلامی ایران، فضای جدید ایجاد کرده و پیش بینی می‌شود دست پُر در حوزه مطالبات اقتصادی متعلق به جمهوری اسلامی ایران است.

رئیس سابق کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه با بیان اینکه فضای روانی و تخصصی نیز اثر خود را در موضوع مراودات اقتصادی ایران گذاشت، تصریح کرد: عدم همکاری کشورهایی مانند روسیه، چین، ترکیه و برخی کشورهای منطقه با آمریکایی‌ها در تحریم ایران و همچنین شکسته‌شدن دیوار تحریم توسط این‌ها و پیوستنِ به‌تدریجِ سایر کشور در مراودات اقتصادی هم خبرهای خوبی از عدم موفقیت آمریکایی‌ها بود. اینها نشان‌دهنده این است که برخی عوامل اقتصادی، سیاسی و روانی کنترل می‌شود.