سیل در استانهای غربی و جنوبی کشورمان که منجر به ایجاد وضعیت بحرانی و فوق العاده در بسیاری از شهرها و روستاها شد، درسهای زیادی برای گفتن دارد. آنچه که هم اکنون بیش از همه حائزاهمیت است، بحث امداد و نجات، اسکان اضطراری و برخورداری از حداقل های ضروری تا بازگشت به زندگی عادی میباشد. بعد از آن نیز ضروری به نظر میرسد تا به علل این حادثه و درسهای مدیریتی ناشی از آن پرداخته شود.
مساله مهمی که در روزهای اخیر خودنمایی می کند، امداد و نجات در کوتاهترین زمان ممکن حتی در شب و تامین دارو و مایحتاج اولیه سیل زدگان است. هم در شرایط بحرانی و هم پس از آن، بروز بیماریها خصوصا بیماریهای عفونی افزایش خواهد یافت و افرادی که به بیماریهای صعب العلاج مبتلا هستند در تامین نیازهای اولیه خود بامشکل مواجه خواهند شد. در این میان وضعیت بیماران خاص از اهمیت بالایی برخوردار است که نیازمند توجه و برنامه ریزی جدی از زمان شروع بحران میباشد.
در خبرها آمده است که آمریکا و کشورهای تحریم کننده ایران متاسفانه حسابهای جمعیت هلال احمر ایران را مسدود نموده اند. در این میان لازم است دستگاه دیپلماسی فعالتر عمل کند. همانگونه که مرخصی فرمانداران و استانداران لغو شده بود، مرخصی تمامی اعضاء دستگاه دیپلماسی نیز لغو گردد و به محل کار خود بازگردند. در تمامی کشورهایی که سفارتخانه ، نمایندگی دائم و یا موقت وجود دارد لازم است تا پرونده های شکایت بین المللی علیه تحریم کنندگان باز شود. براساس کنوانسیونهای بین المللی و منشور حقوق بشر سازمان ملل در شرایط بحرانی به هر دلیلی نمی توان مانع کمک رسانی به مصدومین و یا بیماران شد. همانگونه که آنها در لوگزامبورگ علیه ایران پرونده حقوقی بازکردند پس می‌توان در کشورهای دیگر علیه آنها طرح دعوا نمود.
هم اکنون فضای مناسبی فراهم شده تا روشنگری علیه تحریم های ظالمانه انجام شود. در این شرایط اضطراری، وزرای محترم خوب است جداگانه در پیامهایی ویدیویی به زبان انگلیسی از تحریمهایی که مانع امداد رسانی میشود، منتشر کنند و دستور دهند تا بصورت اورژانسی فهرستی از تجهیرات و اقلام امدادی که مشمول تحریم شده است و هم اکنون در مناطق سیل زده به آنها نیاز فوری میباشد، تامین شود. این تجهیزات لیست کاملی است از بالگردهای امدادی، آمبولانسهای اورژانس، تجهیزات ارتباطی، وسایل خاکبرداری، مواد اولیه دارویی و همچنین بذر و سموم آفت کش برای کشاورزان است چرا که اصلی ترین آسیب دیدگان سیل اخیر متاسفانه روستائیان، کشاورزان و حاشیه نشینان شهرها بودند.
ایجاد موج رسانه ای علیه تحریم کنندگان بیش از آنکه وظیفه تک تک مردم باشد، اول وظیفه مسئولین دولتی و پس از آن بر عهده نهادها و سازمان است که در قالبهای بشر دوستی فعالیت می کنند. هلال احمر و صلیب سرخ خصوصا دفتر صلیب سرخ در تهران در این میان نقش عمده ای دارند. ایجاد شفافیت و روشنگری به مردم و استفاده از ابزارهای قضایی در قالب شکایت حقوقی از دولتهای تحریم کننده و همچنین طرح دعوا علیه شرکتها و سازمانهای خارجی که مانع امدادرسانی می شوند از شدت تحریمها خواهد کاست و حداقل اثربخشی آن شکایتها این است که هم مردم کشورمان و هم دیگر کشورها با عمق اهداف پلید و غیرانسانی تحریم کنندگان آشنا می شوند.
شبکه های اجتماعی همانگونه که از نام آنها پیداست محل تبادل آراء و نظرات مردم و ذینفعان است. مسئولان همانگونه که از روزهای اولیه وقوع حادثه نشان دادند باید در صحنه عمل وارد شوند. انفعال و توئیتر بازی قابل قبول نیست. بهترین فرصت همین زمان است که در قالب دعاوی حقوقی، صدای مظلومیت رنجدیدگان این حادثه را به گوش جهانیان برسانند. این فریادها باید آنچنان بلند باشد که مرزهای رسانه ای غرب را پشت سر بگذارد و در عمق وجود عدالتخواهان جای بگیرد.
*کارشناس ارشد سیاستگذاری در سلامت
