به گزارش الف، سامانه تدارکات الکترونیکی دولت یا سامانه ستاد (www.setadiran.ir)، اگر بزرگترین سامانه مالی و معاملاتی دولت نباشد، دست کم یکی از بزرگترین آنهاست که مبتنی بر مفاد، مواد و محتواهای قانونی متفاوت و استوار همانند ماده ۵۰ قانون احکام دائمی توسعه کشور، ماده ۹ برنامه توسعه ششم، تبصره ۵ ماده ۱۶۹قانون اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم و مصوبه‌های هیئت دولت شکل گرفته است.
سید امیر اصغری، مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت در گفت‌وگو با الف، گفت: در این بازار الکترونیکی معاملاتی، وزارتخانه‌ها، دستگاه‌های اجرایی مشمول قانون برگزاری مناقصات و سایر قوانین مالی و معاملاتی بخش عمومی بایستی با رعایت قانون تجارت الکترونیکی و قانون برگزاری مناقصات، معاملات خود را در این بستر انجام دهند.
وی ادامه داد: تامین کنندگان کالا و خدمات کل کشور می‌توانند با حضور در این معاملات از منافع مالی آن منتفع گردند؛ همچنین یکی از مزایای این سامانه ایجاد بستری شفاف جهت فسادزدایی انجام معاملات است.
به گفته اصغری، با راه‌اندازی این سامانه، هم‌اکنون دولت این دانش را بطور کامل دارد که چه دستگاهی، چه معامله‌ای را با چه کسانی، تحت چه ضوابطی، در چه رقابتی، با چه شرایطی و در چه زمانی انجام داده است. بایستی اذعان نمود که دیجیتالیزه کردن فرآیندهای سنتی، نرخ فساد را صفر نمی‌کند، اما ریسک انجام تخلف و فساد را کمینه می‌کند. به عبارتی، اگر تعمدی در انجام تخلف وجود داشته باشد، ردپاها به وضوح در سیستم می‌مانند.
وی افزود: در نیمه نخست سال، شفافسازی معاملات وزارت صنعت، معدن و تجارت در سامانه ستاد انجام شد؛ بدین گونه که تمامی معاملاتی که وزارت صمت و سازمان‌های تابعه آن انجام می‌دهند و نصاب آنها از ۲میلیون و ۵۰۰هزار تومان بالاتر است، در این سامانه در قسمت پنل شفافسازی معاملات قابل رویت است.
اصغری ادامه داد: در گام بعدی، در اسفند ۹۷، معاملات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز اطلاع رسانی شد. این روند به تدریج برای تمامی دستگاه‌ها انجام خواهد شد. بدیهی است که اگر دستگاه‌ها، افزون بر چشم دستگاه‌های نظارتی همانند سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات کشور، چشم مردم را نیز نظاره‌گر انجام معاملات خود ببینند، نرخ انجام تخلف کمینه خواهد گردید؛ البته این اطلاع رسانی، شفاف سازی پس از انجام تمامی مراحل در سامانه ستاد است و رسالت این سامانه بسیار بیشتر از اطلاع‌رسانی است.
وی با بیان اینکه، ایجاد یک بستر معاملاتی منصفانه برای رقابت تمامی تامین کنندگان کالا و خدمات در کل کشور از دیگر مزایای این سامانه است، گفت: سامانه ستاد بر بستر وب است؛ برای مثال برای تامین کنندگان جنوب کشور، این امکان فراهم است که پاسخگوی نیازمندی‌های دستگاه‌های شمال کشور نیز باشند؛ لذا این امکان، می‌تواند موجب رونق کسب و کارهایی شود که شاید تا دیروز تنها پاسخگوی دستگاه‌های استان و یا شهر خود بودند و مساوات را در اختیار قرار می‌دهد.
اصغری با اشاره به اینکه، داده‌های پرارزشی در این سامانه برای استفاده در تصمیمات مدیریت کلان کشور وجود دارد، گفت: مثلا سازمان برنامه و بودجه کشور می¬تواند مبتنی بر هزینه کرد سال گذشته دستگاه و نهادهایی که از بودجه دولتی ارتزاق نموده‌اند، برآورد و تامین بودجه واقعی‌تری را در سال آینده جهت تخصیص در نظر گیرد یا برای مثال می‌توان سیاست گذاری‌های کلان پیرامون تولید یک کالای خاص، وارد نمودن آن یا خرید قطعی نمودن آن را بر مبنای داده‌های واقعی سامانه انجام داد.
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت به دیگر مزیت این سامانه اشاره کرد و گفت: ایجاد و حفظ محرمانگی از دیگر مزایای سامانه است. تمامی پاکات معامله از جمله پاکت ج مناقصات که مشتمل بر پیشنهادات مالی است، با استفاده از روش‌های ترکیبی رمزنگاری متقارن و نامتقارن رمز می‌شوند و تنها توسط دستگاه معامله‌گزار و تنها در زمانی که بایستی این پاکات گشوده شوند، بازگشایی می‌شوند. افزون بر رمزنگاری، از امضای دیجیتال و مهرزمانی نیز بهره‌برده می‌شود که مشخص شود چه کسی بر روی چه سندی، چه زمانی مجوز چه کاری را داده است.
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت گفت: سامانه ستاد، یکی از بهترین گلوگاه‌ها برای جلوگیری از معامله کالاهای خارجی دستگاه‌هاست. هم‌اکنون تعامل خوبی با معاونت امور صنایع وزارت صمت شکل گرفته است و کالاهایی که آن معاونت به یقین برسد که بدیل و نظیر داخلی دارند و در سامانه ستاد نیز تامین‌کننده آن حضور دارد را مشخص کرده و ارسال می‌کنند تا در این سامانه، امکان معامله آنها غیرفعال شود.
این مقام مسئول تاکید کرد: امکان نظارت سیستمی برای دستگاه‌های نظارتی بر بستر این سامانه میسر شده است و همکاران عزیز در این دستگاه‌ها می‌توانند با ورود به سامانه، اطلاعات مورد نیاز برای مونیتورینگ و نظارت را مشاهده کنند. اگر چه انطباق عملکرد سامانه با بندهای قانونی، فرآیند نظارت را تسهیل می‌کند.
اصغری همچنین به داده‌های آماری سامانه اشاره کرد و گفت: تاکنون بیش از ۵۸ هزارمیلیارد تومان تراکنش مالی (بیش از ۴۸هزار میلیارد تومان مناقصه، قریب ۴هزار میلیارد تومان مزایده و بیش از ۶هزار میلیارد تومان خرید جزئی و متوسط) در این سامانه صورت گرفته است. در سامانه ستاد، تاکنون ۵۹۰۰ دستگاه اجرایی، ۸۰هزار تامین‌کننده و بیش از ۲۵هزار مزایده‌گر ثبت‌نام کرده‌اند و بیش از ۷۳۰ هزار معامله در گردش و نهایی شده در سامانه اجرا شده است.
وی افزود: از جمله اقداماتی که امیدواریم در ابتدای سال آتی شاهد به بار نشستن آن در سامانه ستاد باشیم عبارتند از ارتباط سیستمی با سامانه‌های سازمان برنامه و بودجه برای جلوگیری از تعدد ورود اطلاعات در سامانه‌های متفاوت و همچنین دریافت اطلاعات صلاحیت پیمانکاران و مشاوران بطور سیستمی از این سازمان است.
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت ادامه داد، ارتباط سیستمی با بانک مرکزی برای احراز اصالت ضمانتنامه‌های بانکی که ارائه این سرویس، موجب تسهیل فرآیند برای دستگاه‌ها و تامین‌کنندگان درحین معامله خواهد شد
اصغری با اشاره به سومین اقدام در خصوص این سامانه گفت: فراهم نمودن امکان ثبت‌نام غیرحضوری مبتنی بر فراهم شدن وب‌سرویس‌های هویتی ثبت‌احوال، شاهکار، اتباع خارجی، کد پستی، مجوزها و... اکنون می‌توان ثبت‌نام را بدون حضور تامین کنندگان به دفاتر ثبت‌نام انجام داد.
وی ادامه داد، فراهم‌نمودن امکاناتی برای ورود شرکت‌های حمل و نقل و تحویل اینترنتی که بتوانند سرویس حمل و نقل را برای برنده معاملات از مکان تامین کننده به دستگاه انجام دهند.
مدیریت سامانه تدارکات الکترونیکی دولت در پایان گفت: اتاق‌های بازرگانی، اتحادیه‌ها و اصناف باید حضور پررنگ‌تری برای معرفی این سامانه به افراد زیرمجموعه خود داشته باشند تا دایره وسیع‌تری بتوانند از این بازار بزرگ به صورت منصفانه بهره‌مند شوند. در سالی که گذشت، جلسات بسیاری با روسای اتحادیه‌های متفاوت گذاشته شد تا تمامی این عزیزان بتوانند با اطلاعات بیشتری خود مفسر و تبیین‌کننده سامانه برای سایر زحمت کشان و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات کل کشور باشد.
