به گزارش الف،در زمان حاضر لحن حسن روحانی در مورد ایالات متحده آمریکا نسبت به دوره اول ریاست جمهوری و حتی اوایل دوره دوم ریاستش در سال 2017، تغییر زیادی کرده است. به نظر می رسد روحانی کاملا از زبان دعوت به مذاکره برای حل بحران ها که قبل و بعد از امضای توافق هسته ای در سال 2015 از آن استفاده می کرد، خارج شده است. در این مدت، رئیس جمهور ایران همواره بر این مساله تاکید می کرد هیچ مشکلی در جهان وجود ندارد که با گفتگو امکان حل آن فراهم نشود.
امروز روحانی دریافته است که باید در تعمیم دادن این موضوع تجدید نظر کرده و قبول کند که مذاکره با برخی دولت ها کمکی به حل مشکلات نمی کند و تنها باید از زبان قدرت علیه آنها استفاده کرد. اما صرفنظر از اینکه روحانی نظر خود در مورد راه حل مشکلات را تغییر داده است یا خیر، آنچه مسلّم است آن است که روحانی تا حد زیادی روی توافق هسته ای و بُعد اقتصادی آن حساب کرده بود و انتظار نداشت این توافق روزی تنها به یک سند امضا شده توسط چند دولت تبدیل شود.
رای الیوم در ادامه می نویسد: روحانی قبل و بعد از انتخابش در سال 2013، توافق هسته ای را ناجی ایران می دانست و معتقد بود این توافق می تواند ایران را از تمام مشکلاتش رهایی بخشد و چه بسا مشکلات عظیم و پر سر و صدای اقتصاد ایران، همزمان با خروج ترامپ از برجام به این دلیل باشد که رئیس جمهور ایران بر روی توافق هسته ای بیش از اندازه حساب باز کرده بود.
شکی نیست که وضعیت اقتصاد ایران و تکیه بر توافق هسته ای، تاثیر مستقیمی بر آینده سیاسی روحانی و عموم احزابی خواهد داشت که در دوره ریاست اول و دوم از او حمایت کردند، از این رو می بینیم برخی رهبران احزابی که با روحانی هم پیمان شده بودند، شروع به انتقاد از او کرده اند و معتقدند که روحانی به وعده هایش عمل نکرده است. عده ای دیگر می گویند از همان ابتدا هم روی روحانی حسابی باز نکرده بودند و این مساله نشان می دهد زمانی که روحانی تصمیم به تغییر لحن و خطاب خود گرفت، در واقع قصد داشت در جریان رقابت سیاسی در ایران، حاشیه امنی را برای خود تضمین کند.
از سوی دیگر، بالا بردن تنش در سخنرانی های سیاسی علیه ایالات متحده، می تواند در خدمت منافع سیاسی و اقتصادی ایران باشد؛ از حیث سیاسی، ملت ایران نمی توانست تحمل کند که حکومتش در برابر تحریم ها و فشارهای واشنگتن، سکوت اختیار کند و انتظار پاسخی محکم داشت. از نظر اقتصادی، تغییر لحن رئیس جمهور و استفاده از عباراتی تحریک آمیز مستقیما بر شرایط منطقه و بویژه قیمت نفت تاثیر گذاشت و زبان تهدید در مقابل تهدید، در واقع منجر به افزایش قیمت های نفت شد؛ امری که به نفع ایران است؛ چرا که اگر فرض کنیم این کشور حدود دو میلیون بشکه نفت در روز به قیمت 50 دلار صادر می کند، در صورتی که در نتیجه تحریم ها، صادرات آن به نصف برسد، اما قیمت هر بشکه نفت 100 دلار باشد، تفاوتی در شرایط صادرات ایران ایجاد نمی شود.
به همین دلیل، معتقدیم ترامپ در طول مرحله قبل از اجرایی شدن تحریم ها، تلاش کرد موضع گیری اش موجب تنش در اوضاع منطقه نشود. برای مثال، از استفاده از زور علیه ایران صحبتی به میان نیاورد تا موجب متشنج شدن اوضاع منطقه نشود؛ چرا که می دانست هر درگیری یا مقابله ای، تاثیر مستقیمی بر قیمتهای نفت می گذارد؛ آن هم در شرایطی که ترامپ بر ضرورت پایین ماندن قیمتهای نفت اصرار می کند.
انجام اقداماتی برای افزایش قیمت نفت، می تواند یکی از برگه های برنده ایران برای فشار بر ترامپ جهت بازگشت به توافق هسته ای و لغو تحریم ها باشد. در شرایط کنونی، همچنان ایران امید اندکی برای بازگشت آمریکا به توافق هسته ای دارد، از این رو، از تمام گزینه های خود برای بازگرداندن ترامپ استفاده نمی کند. اما در صورتی که به کلی از این بازگشت نا امید شود، قطعا تمام گزینه های خود برای حفظ منافعش را به خدمت می گیرد...
نویسنده: صالح القزوینی/ مترجم: مریم نصرالهی
