دیپلماسی اقتصادی و نبود برنامه و تیم قوی در وزارت خارجه/ مهمترین چالش و مشکل پیش روی پیشبرد دیپلماسی اقتصادی چیست؟

گروه سیاسی الف،   3970526031 ۱۱ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۰ تکراری یا غیرقابل انتشار

چالش های دیپلماسی اقتصادی توسط کارشناسان و دیپلمات های وزارت امور خارجه بررسی شده تا کمکی برای رفع نواقص و اجرای بهتر اقتصاد مقاومتی در دستگاه دیپلماسی کشور باشد.

دیپلماسی اقتصادی و نبود برنامه و تیم قوی در وزارت خارجه/ مهمترین چالش و مشکل پیش روی پیشبرد دیپلماسی اقتصادی چیست؟
 

دیپلماسی اقتصادی به عنوان یکی از دو اولویت اساسی وزارت امور خارجه به حساب می آید و این وزارت خانه برای پیگیری امور مرتبط با آن، با تشکیل معاونت دیپلماسی اقتصادی گام رو به جلویی را برداشت و این امید می رود که دستگاه دیپلماسی کشورمان بتواند با استفاده از تمام ظرفیت و توان خود در داخل و خارج از ایران، در امر تسهیل گری امور اقتصادی و روابط خارجی کشور موفق شود که تحقق این مهم به عوامل داخلی و خارجی بسیاری بستگی دارد و در این مسیر طبیعی است که فرصت ها و چالش هایی هم پیش روی اجرای آن قرار داشته باشد. 

چالش های پیش روی دستگاه سیاست خارجی کشور برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی و تسهیل شرایط امور اقتصادی و روابط تجاری ایران با کشورهای خارجی یکی از آسیب شناسی هایی است که  بنا به وظیفه رسانه ای آن را از مقامات فعلی و سابق وزارت امور خارجه و افراد کارشناس در این حوزه پیگیری و بررسی کرده تا در نهایت بتوان با تحلیلی بهتر از شرایط فعلی و آینده خود و عرصه بین الملل، نقاط ضعف را اصلاح کرده و نقاط قوت را هم بهبود بخشید. 

در موضوع دیپلماسی اقتصادی و واکاوی این مساله از زوایای گوناگونی که از آن برخوردار است، به صورت خاص موضوع «چالش های وزارت امور خارجه» در پیشبرد دیپلماسی اقتصادی را از ابعاد داخلی و خارجی با روایت دیپلمات ها و صاحب نظران حوزه سیاست خارجی بررسی کنیم. البته مسئله مشترکی که دیپلمات ها و کارشناسان به آن تاکید می کنند، این است که یکی از جدی ترین چالش های این مسیر، برخوردار نبودن وزارت خارجه از برنامه ای منسجم و تدوین شده در شرایط فعلی است. 

عدم استفاده از نیروهای کاربلد اقتصادی

«علی اکبر فرازی» سفیر اسبق ایران در رومانی اظهارداشت: از جمله محدودیت های اصلی پیش‌روی دستگاه دیپلماسی عدم برخورداری از برنامه و استراتژی مشخص و تدوین شده‌ای برای تنظیم مراودات اقتصادی با کشورهای مختلف است.

علاوه بر نداشتن برنامه ای مشخص و منسجم از سوی وزارت خارجه، نیروهای کاربلد اقتصادی هم چندان مورد استفاده قرار نمی گیرند و این نکته ای است که فرازی در ادامه گفتگو خود با مهر، آن را مطرح کرد.

وی گفت: نکته دیگر عدم استفاده از نیروهای کارشناس و کاربلد اقتصادی در حوزه امور بین‌الملل است که بتوانند از فرصت‌های به وجود آمده در فضای جهانی به سود منافع اقتصادی کشور استفاده کنند و از طرفی هم نگاه دولتی به مقوله اقتصاد است که این نیز به سهم خود چالشی برای ما به حساب می آید.

سفیر اسبق ایران در رومانی تصریح کرد: در این شرایط به نظر می آید باید بخش خصوصی را بیشتر مد نظر خود قرار دهیم و آنها را در فعالیت‌های اقتصادی در میدان‌های سود و زیان بیشتر فعال کنیم تا آنها بتوانند با استفاده از ظرفیت‌های پیدا و پنهان خود، به سود منافع اقتصادی کشور و تسهیل امور اقتصاد خارجی ما قدم بردارند و تا زمانی که برنامه‌ریزی و اجرای امور اقتصاد در دستان دولت باشد، ما کماکان با این مشکلات دست به گریبان خواهیم بود.

فقدان تیم قوی اقتصادی در وزارت خارجه 

شاید عدم استفاده از نیروهای کاربلد اقتصادی به دلیل فقدان تیم قوی اقتصادی در وزارت خارجه باشد، همانطور که «جواد منصوری» سفیر اسبق ایران در چین در این رابطه تصریح کرد: به نظر می رسد  که اگر جمهوری اسلامی بتواند با یک دیپلماسی پخته و سنجیده و دقیق عمل کند می تواند از این مقطع و فرصت بهره برداری های لازم را داشته باشد اما لازمه این کار اولا برخورداری از کادر قوی در سفارت خانه ها است و دوم اینکه نیاز به کادر قوی اقتصادی و بین المللی در وزارت امورخارجه و وزارت خانه های اقتصادی است که در حال حاضر متاسفانه فاقد چنین کادری هستند.

کارشناس ارشد مسائل بین الملل گفت: ما کادر قوی اقتصادی و بین المللی به معنای واقعی نداریم و به همین دلیل ما نمی توانیم از فرصت هایی که در عرصه بین المللی بوجود می آید به نفع اقتصاد کشور استفاده کنیم، وابستگان اقتصادی ما در سطح جهان به تعداد مناسب حضور ندارند و همان افرادی هم که داریم ضعیف تر از حدی هستند که باید باشند.

عدم هوشمندی در بهره برداری از فرصت های ایجاد شده بین المللی 

یکی از موضوعاتی که در سال های اخیر به آن انتقادهایی مطرح می شود، مساله عدم هوشمندی سیاست خارجی ایران در تبدیل فرصت های سیاسی به منافع اقتصادی است، به این معنا که فرصت هایی همواره در پسای تحولات منطقه ای و بین المللی ایجاد می شود که می توان از آنها در جهت منافع اقتصادی کشور بهره برداری کرد.

همانطور که «محمد مسجدجامعی» سفیر اسبق ایران در مراکش و واتیکان در گفتگو با خبرنگار مهر مطرح کرده، «بحران قطر و وضعیت آن کشور، یک مصداق از موارد متعددی است که در منطقه و عرصه بین‌المللی فراهم می‌شود و اینجا به هوشمندی سایر کشورها برمی‌گردد که تا چه حد آمادگی جذب و استفاده از فرصت‌های ایجاد شده را در جهت کسب امتیازهای اقتصادی به سود منافع ملی خود دارند.»

«محمد فرازی» هم  این نکته را اشاره کرده و گفته: این یکی دیگر از مشکلات می تواند عدم هوشمندی مناسب از فرصت های ایجاد شده در عرصه بین المللی باشد که می تواند با برطرف شدن این نقطه ضعف از شرایط مختلف منطقه و بین الملل به سود منافع اقتصادی کشور بهره برداری کرد که تحقق این مهم نیاز به رصد دقیق و مستمر تحولات شتابان بین المللی دارد.

علاوه بر مواردی تا کنون ذکر شد، یکی دیگر از چالش های اقتصادی در مسیر دیپلماسی اقتصادی، فقدان تفکر اقتصادی لازم در وزارت امور خارجه است و به گفته برخی کارشناسان این موضوع از مشکلات اساسی در مسیر اجرای اقتصادی مقاومتی در وزارت خارجه حساب آید.  

تفکر اقتصادی در وزارت خارجه نداریم

در این ارتباط «بهمن» کارشناس مسائل بین الملل اینطور گفته که مهمترین چالش و مشکل پیش روی پیشبرد دیپلماسی اقتصادی، فقدان تفکر اقتصادی در دستگاه سیاست خارجی است و از طرفی فقدان عملگرایی در حوزه دیپلماسی که این دو در کنار هم منجر به این شده است که ما نتوانیم دیپلماسی فعال و مناسبی را در جهان ارائه کنیم.

وی ادامه داد: مشکلات و چالش های مطرح شده تا بدین جا همگی در زمره مسائل داخلی کشور قابل بررسی است که طبعا نیاز به هماهنگی هر چه بهتر و بیشتر میان دستگاه های دولتی و قوای مختلف دارد، اما علاوه بر این مسائل، مشکلات جدی هم پیش روی ایران در فضای بین المللی قرار دارد که تحریم ها و فشارهای روز افزون آمریکا و تشدید فضای ایران هراسی جدی ترین و مهم ترین چالش بین المللی پیش روی دستگاه دیپلماسی کشور است. 

تا اینجا چالش هایی که گفته شد لزوما وزارت خارجه را مد نظر قرار داده و مشکلاتی است که از منظر دیپلمات ها و صاحب نظران حوزه سیاست خارجی گریبان گیر دستگاه دیپلماسی است، اما چالش هایی هم هست که در حوزه ارتباط میان وزارت خارجه با دیگر دستگاه های اجرایی کشور است که از جمله آن مشکلات می توان به تضاد منافع سازمان های مختلف با یکدیگر اشاره کرد.

تضاد منافع صنفی و سازمانی

اینگونه که «حسین ملائک» سفیر اسبق ایران در چین و سوئیس بیان کرده، یکی دیگر از چالش های پیش روی اجرای مناسب دیپلماسی اقتصادی تضاد منافع سازمانی و صنفی دیگر نهادها با وزارت امور خارجه است که مانع از کارکرد با بهره وری مناسب این وزارت خانه شده است.

ملائک در این ارتباط می گوید: «سفارتخانه های ایران در صورتیکه مورد اعتماد و اتکاء دستگاه های اجرایی قرار گیرند ظرفیت زیادی برای پیشبرد اهداف کشور دارند، کارمندان وزارت خارجه نوعا از همکاران خود در سایر وزارتخانه ها ظرفیت بیشتری در روابط خارجی و مذاکرات  دارند؛ اما متاسفانه منافع صنفی و سازمانی و تاحدودی شخصی مدیران سایر دستگاه ها کشور را از این امکان خوب محروم می کند.»

همچنین عدم هماهنگی و بعضا موازی کاری های صورت گرفته میان دستگاه های مختلف اجرایی کشور، هم از جمله دیگر مشکلات و چالش های پیش روی دستگاه دیپلماسی است که در حوزه ارتباطات میان دستگاه های دولتی قابل تفسیر است.

عدم هماهنگی میان دستگاه های دولتی

«فرازی» یکی دیگر از چالش های دیپلماسی اقتصادی را عدم هماهنگی میان دستگاه های دولتی می داند و در این ارتباط می گوید: دستگاه‌های مرتبط اقتصادی کشور با وزارت خارجه هماهنگ باشند و رفع و گشایش مشکلات اقتصادی را صرفاً از وزارت خارجه طلب نکنند، چرا که راه حل برون‌ رفت از این شرایط، با کمک همه نهادها و دستگاه‌های خصوصی و دولتی امکان‌پذیر خواهد بود.

چالش هایی که تا کنون در این گزارش از آنها نام بردیم، در قالب مشکلات داخلی کشور بودند، یعنی نقاط ضعفی که مستقیم مرتبط با وزارت امور خارجه و یا ارتباطات آن دستگاه با دیگر نهادها و سازمان های دولتی بودند. 

اما چالش های دیگری هم وجود دارند که از خارج از مرزها و توسط زورگویان جهان استکبار به خصوص آمریکا و دولت رادیکال آن کشور علیه کشورمان اعمال می شود.

لزوم اصلاح نقاط ضعف در ساختار و رویکردهای وزارت خارجه

به هر حال وزارت امور خارجه در شرایط فعلی نقش مهم و تاثیرگذاری را در فراهم آوردن شرایط مناسب پیشرفت و سهولت امور اقتصادی کشور در ارتباط با جهان دارد و بهتر است برای پیشبرد سیاست های اقتصاد مقاومتی از بُعد برون نگر بودن آن در قالب دیپلماسی اقتصادی، با چالش ها و مشکلات متعددی که با آنها مواجه است به طرز مطلوب و مناسب برخورد کرده و در پی اصلاح و یا از میان برداشتن نقاط ضعف موجود برآید.

منبع: مهر

دیدگاه کاربران

mostafa.kamali95@yahoo.com۴۹۸۱۱۴۰۹:۱۷:۱۷ ۱۳۹۷/۵/۲۶
کشور چین توسط دانشجویانش در ایران نیاز سنجی می کند بدین نحو که دانشجویان در کوچه و بازار به دنبال این هستند که ببینند مردم ایران چه کالاهایی را مورد استفاده قرار می دهند تا انها نوع چینی انرا تولید و به ایران بفرستند حتی سفره هفت سین و بیل و دسته بیل و داروی نظافت حمام را چرا وزارت خارجه از دانشجویان ایرانی سایر کشورها که هزینه ای انچنانی برای کشور ندارد استفاده نمی کنند
جلالی قمی۴۹۸۱۲۳۰۹:۳۳:۵۶ ۱۳۹۷/۵/۲۶
وزارت خارجه باید در کلیه کشورها نمایشگاههای دایمی ایجاد و تمامی تولیدات و سرمایه گذاری های مشترکی را که می تواند برای طرفین مفید باشد گسترش دهد وزارت خارجه کارش فقط صدور روادید نباشدو پوشیدن یقه سفید بسته
ناشناس۴۹۸۲۱۱۱۰:۵۹:۱۶ ۱۳۹۷/۵/۲۶
در وهله نخست رابطه تجاری بر اساس روابط سیاسی خوب شکل می‌گیرد که متاسفانه ما با بسیاری از کشورهای صاحب اقتصاد پیشرفته یا رابطه نداریم یا رابطه جبری به لحاظ تحریم‌ها داریم که اگر فعالیت اقتصادی هم صورت می‌گیرد یک سویه و بر اساس منافع مقدم طرف مقابل است سایر کشورهایی که با ما در ظاهر رابطه حسنه دارند توان اقتصادی قابل توجهی ندارند و بیش‌تر به امید دستیابی به امتیازات و امکانات کشورمان تا زمانیکه برایشان منفعت دارد در ارتباط میمانند
ناشناس۴۹۸۲۱۸۱۱:۰۵:۲۳ ۱۳۹۷/۵/۲۶
راهکار پیشبرد ان است که رشوه گیر ها و مفسدین از سفارتخانه ها اخراج شوند
ناشناس۴۹۸۲۳۶۱۱:۱۵:۳۲ ۱۳۹۷/۵/۲۶
وقتی مامان و بابا و آبچی مسولان در وزارت خانه ها پست می گیرند چه توقعی دارید که اینها حتی معنای دیپلماسی را بدانند...
ناشناس۴۹۸۲۵۴۱۱:۲۴:۲۴ ۱۳۹۷/۵/۲۶
ببینید کارمند رئیس اش بگه ی کاری را انجام بده میره انجام میده اگر نگه انجام نمیده در حقیقت اگر مطالبه گری وجود داشته باشه کارمند موظف میشه به پاسخگویی و عمل،، وزرا هم به نوعی کارمند رئیس جمهور هستند وقتی مستر روحانی تو داخل کشور کارهای کوچک و خرد را نمیتواند به نتیجه برساند چطور انتظار فراتر از مرزها را دارید؟؟؟!!! کل دستگاه مستر روحانی زنگ خورده از کارافتاده و ناتوان است از ایشان انتظاری نداشته باشید. یعنی جیگر اگر سر کار بودا این اوضاع پیش نمی آمد.
شهروند۴۹۸۳۸۰۱۳:۰۱:۳۸ ۱۳۹۷/۵/۲۶
یعنی مثلا تیم حقوقی یا سیاسی اش کار بلده؟ بابا وزارت خارجه، فاجعه است.
حامد۴۹۸۴۸۲۱۴:۴۳:۳۱ ۱۳۹۷/۵/۲۶
برخی سفارت ها شده اند دفاتر بازرگانى مجانى رفقا در خارج از كشور.
ناشناس۴۹۸۵۹۳۱۶:۱۷:۴۷ ۱۳۹۷/۵/۲۶
سلام اززمان انتخاب اقای انصاری به معاونت اقتصادی وزارت خارچه تاالان مادست اندرکاران عرصه اقتصادی دربخش صادرات وواردات مطلبی طرح وبرنامه ایی ازایشان ندیدیم درضمن ایشان نکند هنوزدرهند سفارت رادارند اداره می کنند دوستان الف ماکه سردرنیاوردیم ازاین انتخاب واستراتژیکی ایشان راکه بلاخرهردرعرصه اقتصادی باید گفت اقای ظریف مانند عرصه سیاسی کم اورده است ازشما خواهشمندیم بااقای انصاری یک گپ وگفتگویی ترتیب بدهید تابدانیم که دراینده مادرعرصه اقتصادی چه راهبردی باید داشته باشیم
ناشناس۴۹۹۲۴۴۰۹:۰۰:۱۷ ۱۳۹۷/۵/۲۷
راهبرد یکی تو سرتون میزنن یکی هم از طرف اوبامای مودب توی گوشتون
ناشناس۴۹۸۷۱۰۱۸:۳۸:۱۰ ۱۳۹۷/۵/۲۶
مشکل اینجاست بدنه دولت اعتقادی به ایستادگی ندارد جنس این دولت مذاکره است
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های هفته

  1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

  2. فایل صوتی لو رفته از «عبدالله مهتدی» درباره آرزوی تجزیه ایران

  3. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

  4. تنها راه پیش پای اقتصاد ایران

  5. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

  6. فقر، بزرگی ما را می‌بلعد!

  7. پیشنهاد عجیب افزایش ۲۲درصدی دستمزد کارگران برای ۱۴۰۳ از سوی وزیر کار

  8. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

  9. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

  10. دیر اما قابل‌توجه ...

  11. هدف قراردادن کشتی اسرائیلی و ناوشکن آمریکایی توسط ارتش یمن

  12. به زودی در این زمین مسکن ملی احداث می شود !

  13. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

  14. دستگیری عاملان انتشار فیلم درمانگاه قم | نخستین اعترافات متهمان

  15. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

  16. آزمونی بزرگ برای دولت رئیسی

  17. قبور لاکچری

  18. المیرای ۷ ساله کجاست؟!

  19. تورم نقطه به نقطه نسبت به اول سال ۲۲ درصد کم شد/ رشد اقتصادی به ۴.۵ درصد رسید

  20. پشت پرده ادعای جدید گروه «هفت» علیه ایران چیست؟

  21. حکایت چرخی که هزاران بار اختراع می شود!..

  22. آخرین وضعیت مذاکره نمایندگان کارگری و کارفرمایی

  23. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

  24. یمنی ها فراتر از تصور !

  25. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. نظرات برگزیده مخاطبان الف: باید نگران دوقطبی حجاب در جامعه باشیم/ امربه معروف و نهی از منکر شرایط و مراتب دارد/ در ایران با یک جامعه یکدست و یکرنگ مواجه نیستیم

    2. سکوت عقل و فریاد هشتگ ها!

    3. بیانیه حوزه علمیه امام خمینی (ره) درباره حواشی انتقال مالکیت یک باغ به آیت‌الله صدیقی

    4. پاسخ روابط عمومی مجلس به علم‌الهدی درباره لایحه حجاب/ آیا نیکزاد با قالیباف رقابت می‌کند؟/ روایت کیهان از فایل صوتی جدید ظریف

    5. درخواست صدیقی از دادستانی درباره زمین‌خواری در ازگل/ واکنش دولت به شایعه برکناری مخبر

    6. تمجید «عبدالحمید» از حکومت طالبان!

    7. انتقاد روزنامه دولت از زیباکلام/ پیش‌بینی علی مطهری از فراکسیون‌های مجلس آینده

    8. افشاگری، تایید و واکنش‌ها

    9. واکنش صدیقی به موضوع زمین‌خواری در حوزه‌علمیه ازگل: امضا‌یم جعل شده؛ دادستان ورود کند

    10. چراغ سبز دوباره دولت به بازگشت معین

    11. یک استعفا و مبارزه سیستمی با فساد

    12. تتلو توبه‌نامه نوشت | می‌خواهم ازدواج کنم و پدر شوم!

    13. بی‌حجابی ارزان نشان‌دادن ارزش‌های بانوان است/ مشارکت ۴۱ درصدی، جهاد مقبول بود

    14. سید نظام موسوی: قرار نیست بچه‌های انقلابی در مجلس آینده ساختارشکنی کنند

    15. پذیرش استعفای معاون اول قوه قضاییه به دلیل پرونده قضایی فرزندانش

    16. مدودف: اوکراین باید بخشی از روسیه شود

    17. قدردانی رهبر انقلاب از بانوی کارشناس اورژانس بابل

    18. واشنگتن: کانال‌های ارتباطی با تهران داریم؛ ایران مانع گسترش تنش‌ها شود!

    19. علم ‎الهدی: مردم باید لذت مهار تورم را در سفره‌هایشان بچشند

    20. واگذاری استقلال و پرسپولیس به بانک‌های غیردولتی در روزهای آینده

    21. گزارش هیات به اصطلاح حقیقت‌یاب فاقد وجاهت حقوقی و قانونی بوده و از اعتبار خارج است

    22. دولت متعهد به حمایت از فعالین اقتصاد دیجیتال است

    23. ایران بر انتخابات ریاست جمهوری روسیه نظارت دارد

    24. ایران و آمریکا به «جنگ سخت» نزدیک شده‌اند؟

    25. اظهارات پزشکیان درباره رئیس احتمالی مجلس آینده

    آخرین عناوین