آمارها گویای آنند که میانگین سن ازدواج در یک دهه گذشته نیز حدود ۲ سال افزایش پیدا کرده به طوری که در سال 96 میانگین سن ازدواج برای دختران به 24.2 و برای پسران به 29.1 سال رسیده است. 

جوانان مشتاق، پشت موانع ازدواج

با بررسی شرایط اجتماعی می‌توان گفت تمایل به ازدواج کاهش نیافته بلکه توان ازدواج در بین جوانان ایرانی کم شده است. آداب و رسوم غلط، مشکلات اقتصادی و عدم اجرای سازوکارها و قوانین حمایتی موجب شده است توان ازدواج در بین جوانان ایرانی کاهش چشمگیری یابد. به عنوان مثال فشار اجتماعی موجود بر دختران و پسران مبنی بر لزوم تحصیلات دانشگاهی و ارزش مثبت مدرک‌های بالاتر (حتی اگر ارتباطی با علاقه و هدف شخص نداشته باشد) از جمله مشکلات فرهنگی است که مانع از ازدواج بهنگام جوانان می‌شود. این در حالی است که بسیاری از جوانان برای ورود به بازارکار و شکوفایی استعدادهایشان اصلاً نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارند.

جوّ فرهنگی موجود در جامعه موجب گردیده تا جوانان با اتلاف وقت در دانشگاه‌ها دیرتر امکان ازدواج را پیدا کنند. از جمله موانع فرهنگی دیگر در مسیر ازدواج جوانان، فرهنگ تجمل و جهیزیه‌ها و مهریه‌های سنگین است که خانواده‌ها را در این امر ناتوان کرده است. مانع دیگری که بر سر راه ازدواج بهنگام جوانان وجود دارد مشکل سربازی است که جوانان تحصیل‌کرده را برای دو سال از محیط کسب و کار دور می‌کند؛ همچنین خانواده‌ها از پذیرش جوان سربازی نرفته برای ازدواج خودداری می‌کنند. در این میان مشکلات اقتصادی و مالی که آحاد جامعه را درگیر خود کرده موجب شده است تا خانواده‌ها نتوانند حمایت‌های لازم را برای ازدواج بهنگام فرزندانشان به عمل آورند.

اجرای سیاست‌های حمایتی، تسهیل‌کننده ازدواج

تجربه کشورهای مختلف دنیا در کنترل بحران ازدواج نشان می‌دهد در شرایطی که مشکلات مختلف سد راه ازدواج آسان و بهنگام جوانان شده‌اند؛ چتر حمایتی دولت در کنار زدودن موانع فرهنگی و قانونی ازدواج می‌تواند در روند تسهیل این امر نقش مهم و موثری را ایفا کند. از طرفی تخریب این سیاست‌ها و انکار اثرگذاری آنان و از طرف دیگر معطل گذاشتن قوانین مصوب و در دست تصویب برای حمایت از ازدواج آسان این روند را متوقف کرده و به خانواده‌های ایرانی آسیب می‌رساند. به عنوان مثال درباره وام ازدواج، اگر موانعی مانند ضامن کارمند و سفته و بهره‌های زیاد وام برطرف شوند بلاشک راه ازدواج آسان را برای جوانان مشتاق هموار می‌کند.

همچنین اجرای صحیح قوانین معطل مانده مانند «قانون تسهیل ازدواج جوانان» که در سال 1384 به تصویب مجلس رسیده‏ است، «قانون حمایت از خانواده» که مصوب سال 1391 است و تصویب «طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده» که بیش از 6 سال از اعلام وصول آن در مجلس می‌گذرد، مطمئناً توان ازدواج را در جوانان افزایش می‌دهد.

از طرفی نیز برخی دست‌اندرکاران حوزه ازدواج و خانواده، ازدواج بهنگام را با بهانه‌هایی همچون نبود مسئولیت‌پذیری نفی می‌کنند که خود موجب به حاشیه رفتن تلاش‌ها برای ازدواج بهنگام افراد بالغ می‌شود.

محمد مهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان در نشست خبری ستاد ملی هفته ازدواج و سخنانی پیرامون مسئله ازدواج جوانان گفت: «وقتی یک پسری که بعد از گرفتن دیپلم به دانشگاه می‌رود و بعد باید به خدمت سربازی برود و بعد در سن ۲۶ سالگی تازه وارد بازار کار شود، چطور می‌تواند زندگی مشترک تشکیل دهد؟».

بر اساس گزارش خبرآنلاین وی افزود: «افزایش وام ازدواج دیگر به شکل‌گیری ازدواج کمکی نمی‌کند. بسیاری از متقاضیان وام ازدواج که در حال حاضر به بانک مراجعه می‌کنند درخواست رقم وام کمتری دارند چرا که قادر به پرداخت اقساط و باز پرداخت وام نیستند». این در حالی است که تخریب و انتقاد بیجا از وام ازدواج که در حال حاضر تنها راه حمایت از جوانان است، روند تسهیل ازدواج را کند می‌نماید.

 در صورت اجرای صحیح وظایف وزارت ورزش و جوانان و برداشتن موانع قانونی و فرهنگی ازدواج، و همچنین اجرای طرح‌های حمایتی و تسهیل در روند اعطای وام ازدواج موجب خروج از وضعیت قرمز ازدواج خواهد شد.