به گزارش الف همچنان معاملات خودرو بهطور سنتی و از طریق حضور فیزیکی در بنگاهها یا دفاتر اسناد رسمی در حال انجام است که این روش مشکلات متعددی مانند جعل اسناد، فروش همزمان یک خودرو به چند نفر، معامله خودروهای توقیفی و سرقتی و نبود شفافیت اطلاعات خودرو را به همراه دارد. این مشکلات سالانه باعث تشکیل بیش از ۱۲۰ هزار پرونده حقوقی شده است. این تعداد پرونده، حجم کار قوۀ قضائیه را بسیار زیاد و فرآیند رسیدگی به پروندههای دیگر را زمانبر میکند، امید میرود با فعال شدن سامانۀ استعلام و معاملۀ برخط خودرو، تعداد این پروندهها به شکل قابل توجهی کاهش یابد.
جزئیات اجرای معاملات برخط خودرو و قابلیت فسخ هوشمند
یکی از نوآوریهای کلیدی در این سیستم جدید «فسخ هوشمند» است. در این روش، قراردادهای خرید و فروش به صورت الکترونیکی و هوشمند منعقد شده و شرایط دقیق و شفاف تعهدات طرفین از جمله زمان تحویل خودرو، اصالت مدارک، تعهدات مالی و تعویض پلاک مشخص میشوند. اگر هر یک از طرفین معامله به تعهدات خود عمل نکند، امکان فسخ قرارداد به صورت خودکار و طبق ضوابط از پیش تعیینشده فراهم است.
به عنوان مثال، چنانچه فروشنده در موعد مقرر خودرو را تحویل ندهد یا مدارک خودرو دارای مغایرت باشد، خریدار میتواند از طریق سامانۀ معاملات خودرو، درخواست فسخ را ثبت کند. سامانه به صورت خودکار، پس از بررسی مستندات بارگذاریشده و تطبیق آنها با شروط قرارداد، اقدام به فسخ قرارداد میکند و مبلغ واریزشده به حساب امانی، به طور اتوماتیک به حساب طرف زیاندیده بازگردانده میشود.
استفاده از قابلیت فسخ هوشمند، علاوه بر کاهش چشمگیر ریسکهای معامله، باعث میشود تا اختلافات و دعاوی حقوقی بسیار کاهش یابد. همچنین این سازوکار موجب میشود اختلافات احتمالی در سریعترین زمان ممکن حلوفصل شوند و اعتماد عمومی به معاملات بازگردد.
فسخ هوشمند گوشهای از این تحول قانونی
اما قابلیت فسخ هوشمند تنها بخش کوچکی از این تحول است. سامانه معاملات برخط خودرو دروازهای است به سوی بازاری شفاف، سریع و بدون واسطههای پرخطر. احراز هویت دیجیتال، استعلام لحظهای سوابق خودرو، پرداخت امن، ثبت رسمی قراردادها و حتی حذف مراجعات متعدد به مراکز فیزیکی، اینها تنها بخشی از قابلیتهای هوشمند این سامانهاند. اینها یعنی پایان عصر معاملههای مبهم و ورود به دورهای که اعتماد، از رهگذر تکنولوژی بازتعریف میشود.
با توجه به تصویب آییننامه اجرایی بند «ت» ماده ۱۱۴ قانون برنامه هفتم، انتظار میرود فراجا بهعنوان نهادی که نقش محوری در اجرای این تحول دیجیتال دارد، هرچه سریعتر اجرای کامل این سامانه را عملیاتی کند. مردم، امیدوارند تا بهجای بیاعتمادی و پیچوخمهای حقوقی، طعم امنیت و شفافیت را در معاملات خودرو بچشند. این امر، به تحقق اهداف دولت هوشمند و توسعه اقتصاد دیجیتال در کشور سرعت میبخشد.
