انواع بسیار زیادی خرما وجود دارد، با این حال اکثر ما فقط تعداد انگشتشماری از آنها راتا به حال شنیده و یا خوردهایم. با بافتها، طعمها و مزههای متمایز، هر نوع خرما تجربهای منحصر به فرد ارائه میدهد. خرماها نه تنها محبوب هستند، بلکه با توجه به فواید سلامتیشان، به طور گسترده مصرف میشوند. خرما به عنوان یک غذای مغذی، سرشار از ویتامینها و مواد معدنی ضروری برای سلامت عمومی شناخته میشود و مقرون به صرفه نیز هستند.
انواع خرما
از انواع خرما میتوان به خرما مضافتی، خرما کبکاب، خرما خاصویی، خرما زاهدی، خرما پیارُم، خرما شاهانی، خرما مجول، خرما ربی، خرما خنیزی، خرما استعمران، خرما برخی، خرما بریمی و خرما دیری نام برد. در این مطلب خرماهای پرطرفدارتر مانند مضافتی، کبکاب، خاصویی، زاهدی و پیارم را بررسی میکنیم.
تفاوتهای کالری انواع خرما ناشی از چیست؟
میزان کالری موجود در انواع مختلف خرما تحت تأثیر عوامل متعددی قرار میگیرد. این عوامل عبارتند از:
-
نوع خرما: گونههای مختلف خرما از نظر ترکیبات قندی، رطوبت و فیبر با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوتها به طور مستقیم بر میزان کالری آنها اثر میگذارد. به عنوان مثال، خرمایی که قند بیشتری داشته باشد، کالری بیشتری نیز خواهد داشت.
-
رطوبت: میزان رطوبت خرما نیز نقش مهمی در تعیین کالری آن ایفا میکند. خرمای خشکتر، کالری متراکمتری نسبت به خرمای مرطوبتر دارد، زیرا وزن کمتری دارد در حالی که میزان قند نسبی آن بیشتر است.
-
رسیدگی: میزان رسیدگی خرما در زمان برداشت نیز میتواند بر کالری آن تأثیر بگذارد. خرمای رسیدهتر معمولاً قند بیشتری دارد و در نتیجه کالری آن نیز بیشتر است.
-
اندازه: بدیهی است که اندازه خرما نیز در تعیین کالری آن مؤثر است. خرمای بزرگتر کالری بیشتری نسبت به خرمای کوچکتر دارد.
نام خرما |
کالری در ۱۰۰ گرم |
قند در ۱۰۰ گرم |
مضافتی |
۲۸۲ |
۴۶ گرم |
کبکاب |
۳۳۳ |
۴۰ گرم |
خاصویی خشک |
۲۹۰ |
۶۸ گرم |
زاهدی |
۲۸۸ |
۷۳ گرم |
پیارم |
۳۰۰ |
۸۰ گرم |
خرمای مضافتی
خرمای مَضافتی یکی از ارقام خرماست که تنها در ایران کشت و برداشت میشود. استان کرمان بزرگترین تولیدکنندهی این خرما در سطح دنیا بهشمار میآید. این خرما در بعضی کشورها مانند هند با نام کیمیا شناخته میشود.
خرمای مضافتی یا همان خرمای معروف بم به صورت تازه بین ۲۰ الی ۲۵ درصد رطوبت دارد. این نوع خرما با توجه به رطوبت بالا به عنوان خشکبار محسوب نمیشود. در حال حاضر این خرما در برندهای مختلف در بازارهای داخلی کشور ایران و بازارهای بینالمللی به فروش میرسد. هر چند که اکثر صادرات به کشورهای مسلمان برای ماه رمضان است.
عوامل موثر بر میزان کالری خرمای مضافتی
-
اندازه خرما: بدیهی است که هر چه اندازه خرما بزرگتر باشد، کالری بیشتری نیز خواهد داشت.
-
میزان رطوبت: خرمای مضافتی به دلیل بافت نرم و مرطوب خود، نسبت به سایر خرماها از آب بیشتری برخوردار است. هر چه میزان رطوبت خرما بیشتر باشد، وزن آن نیز بیشتر شده و به تبع آن، کالری آن نیز افزایش مییابد.
خرمای کبکاب
خرمای کبکاب یکی از انواع خرما در ایران است. رنگ میوه در مرحله نارس زرد و در مرحله رطب قهوهای روشن و قهوهای سوخته است و در حالت رسیدن کامل به صورت قهوهای تیره در میآید. خرمای کبکاب در حالت نارس برخلاف خرماهای دیگر طعمی تلخ دارد. میوه بیضی شکل به وزن حدود ۱۵ گرم با بافت نیمهخشک به رنگ زرد روشن، ضخامت پوسته در آنها ضخیم است. رسیدن خارک در اوایل امرداد ماه است ولی برداشت میوه کاملاً رسیده آن (خرما) در اواسط شهریور ماه شروع شده و تا اواسط مهر ادامه دارد. این خرما جزو ارقام تر محسوب میشود.
کبکاب از مهمترین و فراوانترین ارقام شهرستان دشتستان (استان بوشهر) و منطقه خشت و کمارج در جنوب استان فارس است. کبکاب در سایر مناطق خرما خیز مانند خورموج، بهبهان، کازرون، قیروکارزین، طبس، تنگستان و فراشبند نیز به مقدار زیاد کشت میشود.
خرمای خاصویی
خرمای خاصوئی نام گونهای از خرما در جنوب ایران است. این گونه از خرما بسیار مرغوب است، دانهای گرد و رنگی سرخ کمی مایل به نارنجی دارد. پوستش نازک و خوشطعم است. رطب خاصویی بیشتر در جنوب ایران شناخته شده است و طرفداران بسیاری دارد. همچنین نخل و خرمای خاصوئی در روستای ایلود شهرستان بستک هرمزگان بسیار مشهور و مرغوب و یکی از مهمترین کالاهای اقتصادی این روستاست. روستای ایلود سالانه هزاران تن خرمای خاصوئی صادر میکند.
خرمای زاهدی
خرمای زاهدی یکی از انواع خرما در ایران است. این خرما در مناطقی از کشور به نام قصب شناخته میشود.
شکل این میوه، بیضی کشیده و انتهای آن کاملاً باریک و نوک تیز است. میوه در مرحله خارَک زردرنگ، در مرحله رطب قهوهای روشن و در مرحله خرما قهوهای متمایل به قرمز تا زرد کمرنگ میشود. از انواع بسیار مرغوب است و برای نگهداری در انبار و حملونقل آسان مطلوب است و از ارقام صادراتی بشمار میرود.
این خرما جزء خرماهای خشک طبقهبندی میشود و نوعی دیررس بوده و مقدار ریزش آن زیاد است. این خرما در شهرستان قیر و کارزین، شهرستان فراشبند، شهرستان جهرم، شهرستان دشتستان، شهرستان کازرون،بخش خشت استان فارس،شهرستان فیروزآباد، شهرستان لار، استان بوشهر، شهرستان اهواز، شهرستان خرمشهر ،شهرستان قصرشیرین و نیز در عراق و آمریکا کاشته میشود.
خرمای پیارم
پیارُم (Piarom or Pyarom) نام یکی از انواع خرماست. پیارم بازارپسندی بالایی دارد و این محصول تاکنون بهخوبی توانسته توجه بازارهای جهانی را به خود جلب نماید. پوست نازک این خرما به رنگ قهوهای تیره و گوشت و پوست آن کاملاً به یکدیگر چسبیدهاند و قند موجود در آن از نوع فروکتوز است.
خرمای پیارم از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و بهدلیل تحمل زیاد این درخت در برابر شوری، در سطح وسیعی در شهرستان حاجیآباد (هرمزگان)کشت میشود. این رقم از خرما شرایط آبوهوایی ویژهای برای کاشت و برداشت میخواهد و نسبت به سایر خرماها به مراقبت و نگهداری بیشتری نیاز دارد.