باز هم فصل اجاره خانه و سردرگمی مردم برای مسکن رسیده است و اجاره خانه آن هم با وضعیت تورمی کشور، به اصلی‌ترین دغدغه مردم تبدیل شده است. فرزانه صادق مالواجرد در صحبت‌های اخیر خود اعلام کرده است که وزارت راه و شهرسازی دولت چهاردهم با همکاری دستگاه‌های مربوطه، احداث ۷۵ هزار واحد استیجاری را برای تنظیم بازار مسکن طی سه سال آینده در برنامه خود قرار داده است. اما باید توجه کرد در شرایطی که طبق آمار بانک مرکزی تورم مسکن از تورم عمومی بیشتر است و طبق گزارش مرکز آمار حدود 24.5 میلیون مستاجر در کشور وجود دارد. این اعداد و ارقام نشان از این دارد که اگر وزارت راه و شهرسازی برای پاسخ به نیاز مسکن مردم به این اقدام روی آورده است، باید در این شرایط تورمی کشور راه‌حل پایدارتری را دنبال کند. به زعم کارشناسان تنها راه‌حل بازار اجاره، افزایش مالکیت مردم است. افزایش مالکیت زمین در بهترین شکل، با عرضه زمین توسط دولت رقم می‌خورد. با واگذاری زمین نه تنها سبد هزینه از چنگ مسکن نجات خواهد یافت، بلکه برای خانوار رفاه نسبی ایجاد میشود.
اعداد و ارقام بیان از اوضاع بد مسکن دارند
بر اساس داده‌های منتشرشده توسط بانک مرکزی و سازمان آمار ایران، در شهریور ماه ۱۴۰۳ نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۴.۲ درصد رسیده است. از سوی دیگر، تورم مسکن در همان بازه رشدی بالغ‌بر ۴۱.۷ درصد داشته است. این داده نشان می‌دهد، میزان تورم مسکن از تورم عمومی بیشتر است. در چنین شرایطی که آمار نشان از وخامت اوضاع دارد و طبق گزارش مرکز آمار حدود ۲۴.۵ میلیون نفر مستاجر در کشور که شامل ۳۷ درصد از خانوار شهرنشین و ۵۱ درصد خانوار پایتخت‌نشین وجود دارد. این اعداد و ارقام به خوبی نشان می‌دهد که با شرایط تورمی کشور اوضاع برای مستاجران نیز بدتر خواهد شد و افزایش اجاره‌بها قدرت خرید خانوار را کاهش خواهد داد. این در شرایطی است که طبق آمار رسمی 55 درصد از هزینه خانوار صرف مسکن میشود و با افزایش نرخ اجاره، به مراتب اوضاع برای مردم نامناسب‌تر خواهد بود.
مالکیت مسکن، پشتوانه مالی مستحکم برای مستاجران
هرچند صحبت‌های وزیر نشان از توجه به مستاجران دارد، اما نظر کارشناسان این است که اگر دولت قرار است به فکر رفاه مردم و تامین مسکن آنها باشد، بهتر است مشکل اجاره‌بها به وسیله افزایش مالکیت مردم حل شود.
افزایش مالکیت مردم نه تنها آرامش روانی آنان را در پی دارد و سبد هزینه آنان را از چنگ مسکن نجات می‌دهد، بلکه با ایجاد مالکیت میان افراد، شکاف‌های اقتصادی و اجتماعی کاهش می‌یابد. دسترسی به مالکیت می‌تواند برای گروه‌های مختلف اجتماعی، فرصت‌های جدید ایجاد کند. مالکیت مسکن به ویژه برای اقشار متوسط و کم‌درآمد، یک پشتوانه مالی مستحکم فراهم می‌کند. فردی که مالک خانه خود باشد، از پرداخت اجاره‌بهای ماهانه رها میشود و در نتیجه، فشار مالی کمتری را تحمل می‌کند. این موضوع به افزایش رفاه اجتماعی کمک می‌کند.
کریم یزدی‌خواه کارشناس ارشد حوزه سیاستگذاری اقتصادی بیان کرده است که انحصار در عرضه زمین و متراکم‌سازی شهرها، موجب افزایش قیمت مسکن و جلو افتادن تورم زمین از تورم عمومی جامعه میشود که مالکیت خانه را برای بخش بزرگی از جمعیت غیرقابل دسترس می‌کند.
عرضه زمین و افزایش مالکیت در کشور راهکار پایدار برای مستاجران
هر چند نسخه‌های بسیاری برای مستاجران طی سال‌های مختلف توسط کارشناسان بیان شده است، اما باید به راهکار مناسبی اندیشید که معضل مسکن آنان را در طولانی مدت و به صورت پایدار حل کند. شاید اقداماتی نظیر پرداخت تسهیلات مالی به آنان کمک کند، اما باید توجه داشت که پرداخت این تسهیلات نیز خود بار سنگینی بر دوش مردم است. بهترین راهکاری که بار هزینه مستاجران را کمتر می‌کند، عرضه زمین و افزایش مالکیت آنان است.
رحمدل بامری، نماینده مجلس شورای اسلامی بیان کرده است که یکی از موفق‌ترین مدل‌های ساخت مسکن حمایتی، عرضه زمین به مردم و ساخت مسکن تک‌طبقه توسط خود مردم است که در سریع‌ترین زمان و بدون معطلی برای آورده دیگران، مردم خانه‌دار می‌شوند.
عرضه زمین به مردم و افزایش مالکیت آنان می‌تواند به توزیع عادلانه ثروت کمک کرده و نابرابری‌ها را نیز کاهش دهد. دلیل اصلی تاکید کارشناسان بر عرضه زمین این است که این اقدام می‌تواند از افزایش شدید قیمت مسکن جلوگیری کند و منجر به تامین مسکن برای اقشار جامعه شود.
