کانال تلگرامی اندیشکده تهران نوشت: رسانههای ترکیه اخیراً از دیدار دو تن از نمایندگان پارلمان این کشور با عبدالله اوجالان رهبر پیکارجویان کُرد خبر دادهاند. این ابتکار اوایل پائیز امسال توسط «دولت باغچهلی» رهبر حزب حرکت ملی MHP متحد اصلی اردوغان مطرح شده بود. باغچهلی پیشنهاد داده است که در صورت اعلام انحلال پ.ک.ک توسط عبدالله اوجالان «حق امید» [برخورداری از امتیاز ارتباط مجدد با جامعه پس از مدتی معین برای محکومین به حبس ابد] در مورد او به رسمیت شناخته شود.
در همین چارچوب پس از حدود ۴۳ ماه بیخبری از سرنوشت عبدالله اوجالان دو تن از نمایندگان «حزب برابری و دموکراسی خلقها» (موسوم به DEM پارتی) از طریق مسیر آبی به جزیره امرالی رفته و با عبدالله اوجالان دیدار کردند. حال جای سئوال است که چه ارتباطی میان سیاست کردی ترکیه در داخل و خارج از این کشور پس از سقوط بشار اسد وجود دارد؟
به نظر میرسد که پس از برکناری بشار اسد از قدرت، احساس تهدید آنکار در مورد کردهای شمال سوریه یعنی نیروهای دمکراتیک سوریه SDF به شدت افزایش یافته است. لذا ترکیه خواهان ایجاد حکومتی یکپارچه در سرتاسر سوریه است. از اینرو حمایت آنکارا از نیروهای تحریرالشام برای گسترش دامنه سرزمینی تحت کنترل آنها در نواحی شرق فرات قطعی به نظر میرسد.
در این زمینه رایزنیهای ترکیه با آمریکا به منظور جلوگیری از افزایش تنش بسیار حائز اهمیت است. اما بعید است که آمریکا به راحتی قصد واگذار کردن نواحی تحت پوشش متحدان خود را داشته باشد. به ویژه این که چاههای نفتِ تحت کنترل نیروهای SDF اهمیت مناطق شرق سوریه را برای ترامپ دو چندان خواهد کرد.
بنابراین نمیتوان چشم انداز روشنی در مورد مذاکرات میان آنکار و واشنگتن در مورد نواحی شمالی و شرق سوریه ترسیم نمود. حتی در صورت توافق در مورد ایجاد منطقه حائل، امکان واکنش سخت افزاری نیروهای تحت کنترل ترکیه در شمال و شرق سوریه منتفی نخواهد شد. اما با توجه به پیوندهای میان کردها در دو سوی مرز هرگونه واکنش سخت افزاری ترکیه در قبال سرزمینهای تحت کنترل SDF امکان گسترش ناامنی در درون ترکیه را افزایش خواهد داد.
انفجار یک انبار تولید مواد منفجره در شرق ترکیه در روزهای ابتدایی زمستان شاهدی بر صحت نگرانیهای ترکیه در این زمینه است. همچنین دیدار محرمانه مظلوم کوبانی (فرمانده کل SDF) و مسعود بارزانی (رئیس اقلیم کردستان) نشان از هماهنگیهای لازم در مورد آینده سیاسی مناطق تحت کنترل کردها در سوریه است. با عنایت به آنچه گفته شد امتداد سیاست کردی ترکیه در خارج از مرزها به درون مرزهای ترکیه کشیده خواهد شد. اما آنکارا ترجیح میدهد که در گام اول پ.ک.ک را به طرق صلح آمیز خلع سلاح نموده و یا حداقل در قالب یک توافق صوری مشروعیت لازم را برای اعمال سیاست مشت آهنین در داخل کسب نماید.
بنابراین گزافه نخواهد بود اگر دیدار نمایندگان کرد پارلمان ترکیه را در راستای احراز اطمینان از مهار نیروهای پ.ک.ک در داخل ترکیه تحلیل و ارزیابی نمود. جالب توجه این که باغچهلی به عنوان یک سیاستمدار تندرو راست افراطی تا پیش از طرح ابتکار فوق الذکر «حزب برابری و دموکراسی خلقها DEM» و «حزب جمهوری خواه خلق CHP» را یکی از احزاب کردی اقمار پ.ک.ک تلقی کرده و مشروعیتی چندانی برای آنان قائل در ساختاری سیاسی ترکیه قائل نبوده است.
تا کنون اطلاعات دقیقی از نتایج نشست «پروین بولدان» و «سری ثریا اوندر» نمایندگان DEM پارتی با اوجالان منتشر نشده است. اما این حزب در قالب یک بیانیه کلی اعلام داشته است که رهبر PKK در این دیدار، تقویت برادری ترکها و کردها را یک اولویت تاریخی و حیاتی دانسته است. اوجالان همچنین تأکید کرده که آماده است با حمایت از پارادایم جدیدی که توسط «دولت باغچهلی» و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و رهبر «حزب عدالت و توسعهAKP» ارائه شده، گامهای مثبت برداشته و فراخوانهای لازم را ارائه کند.
در این بیانیه خبری از پذیرش انحلال پ.ک.ک توسط اوجالان منتشر نشده است. علاوه بر این سابقه مذاکرات میان دولت ترکیه و حزب کارگران کردستان ترکیه در سالهای اخیر نشان میدهد که هیچ کدام از طرفین اراده لازم را برای پایان دادن به مناقشات را از خود نشان ندادهاند.
آنچه که روشن است پ.ک.ک از طریق مذاکره به دنبال خرید زمان و کاهش فشار نظامی و دولت ترکیه نیز به دنبال ارائه تصویری دموکراتیک از خود در صحنه بینالمللی و جلب افکار عمومی در داخل کشور بوده است. سخن پایانی این که ترکیه با پیگیری مجدد مذاکره با پ.ک.ک به دنبال کاهش آسیبهای احتمالی ناشی از پیوند کردها در داخل و خارج از ترکیه است.
