جواد جمالی*

رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار خود با دولت سیزدهم نکات و توصیه‌های مهمی را درباره ی «مردمی بودن»، «عدالت‌ورزی»‌، «فسادستیزی»، «احیای امید و اعتماد مردم» بیان فرمودند که در آن«مردم گرائی» بر مبنای «حل مشکلات مردم» دال کانونی محورهای مطرح شده بود.

معظم له در این سخنرانی با تکیه بر «مردمداری» به نحوی از یک نوع سیاست تحت عنوان «سیاست راستین» سخن می گوید. سیاستی که مسئولان جامعه قدم در بین حاشیه راندگان می گذارند تا آنان بتوانند حرف خودشان را به زبان بیاورند و از جانب خویش بی واسطه و بدون لکنت زبان با مسئولان که آنان را خادمان مردم در نظام اسلامی می داند ، سخن بگویند.شاخصه ای که ایشان آن را ویژگی بارز مردمی بودن دولت می داند.

مقام معظم رهبری در این دیدار علاوه بر اینکه بر بهره گیری دولت از همه ی صاحب نظران بدون در نظر گرفتن مسائل سیاسی و جناحی برای حل مشکلات اقتصادی مردم سخن می گوید ، بر ضرورت حضور مسئولان در بین مردم به منظور تدبیر ملک و ملّت تاکید می کند. ایشان ازاین جهت حضور در بین مردم برای حل مشکلات اقتصادی سخن می گوید که می داند حاکمان برای حل این مسائل به معرفت و بصیرت نیاز دارند . یقیناً ایشان معرفتی را که از مردمان عادی اعم از روستانشینان و شهرنشینان به صورت مستقیم  و بی واسطه بدست می آید را مهم تر از معرفت و شناختی می داند که از خفیه نویسان و محتسبان بدست می آید. تکیه صرف بر اطلاعاتی که از مسئولان بدست می آید، چنانکه در برخی از دولت های قبل وجود داشت ، شیوه ای آزموده و ناکام و فرسوده بود که به تصمیمات نادرستی در این زمینه انجامید. 

توصیه اکید ایشان به حضور در میان مردم برای شنیدن مسائل و مشکلات اقتصادی و دست یابی به راه حلی به منظور حل این مشکلات ، که بعضاً راه حل های این مسائل نیز از سوی همین مردم ارائه می شود ، شیوه ای ناآزموده و غریب در بین اقتصاد دانان نیست، چنانکه لودویگ فون میزس ،فیلسوف و اقتصاد دان مشهور آلمانی می گفت، طراحی اقتصاد از بالا (سوسیالیسم) محال است و یا فریدریش هایک اقتصاد دان و فیلسوف سیاسی می گفت، کانستراکتیویسم (طراحی) جامعه از بالا محال است. هم هایک و هم فون میزس معتقد بودند که طراحی جامعه و اقتصاد از بالا محال است ، چرا که آنان معتقد بودند، این امر نیاز به اطلاعات و داده هائی دارد که بدون حضور در میان مردم و شنیدن صدای آنان ممکن نیست. 

مقام معظم رهبری انقلابی بودن را یکی دیگر از شاخص های مردم گرائی می داند  و آن را با وصف عقلانیت می آمیزد و از ضرورت عقلانیت انقلابی در بین مسئولان سخن می گوید. معظم له با تاکید بر عقلانیت انقلابی از مسئولان می خواهد تا ضمن پیگیری اهداف والای انقلابی نظیر عدالت، فساد ستیزی ، مردم مداری از لحظات ژاکوپنی در سیاست اجتناب ورزند و با پرهیز از هیجانات سیاسی ، یک نوع تحول انقلابی بر مبنای عقلانیت به منظور حل مسائل و مشکلات واقعی جامعه را دنبال نمایند.

رهبر معظم انقلاب در دیدار بامسئولان دولت سیزدهم به نحوی با با تاکید بر یک نوع سیاست راستین که برآمده از ارزش های دینی و اسلامی جامعه ایرانی است با اشراف بر شاخص ها و معیارهای سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی جامعه از عقب ماندگی در حوزه ی عدالت سخن می گوید و بر ضرورت پیوست عدالت در تصویب قوانین و آیین نامه ها و دستورات اجرائی صادره از سوی مسئولان کشور به منظور حل مشکلات مردم تاکید می کند.

ایشان با ظرافت و نکته بینی دقیق بر عدالت به جای برابری در تدوین قوانین و سیاست ها سخن می گوید و برخورداری عادلانه و نه برابر اقشار مختلف جامعه سخن به میان می آورد و به تعبیری وضع قانون برابر به جای وضع قانون عادلانه را امری نادرست بر می شمارد. ایشان با تاکید بر عدالت به نحوی  از مسئولان اجرائی می خواهد تا انقلاب را به قطاری بدل نماید که نه اقلیت بلکه اکثریت جامعه بر روی آن نشسته تا جامعه به سمت اهداف و ارزش های والای الهی و مردمی حرکت نماید.

تاکید بر جوان گرائی و استفاده از جوانان در بخش های میانی مدیریتی به منظور شتاب بخشیدن به حل مشکلات مردم از طریق نیروهای جوان و تازه نفس ، موضوع دیگری بود که در راستای سیاست راستین انقلابی ، از سوی ایشان  به دولت توصیه شد. ایشان با تاکید بر جوان گرائی و تحول گرائی از سپردن مسئولیت از سوی کسانی که سال ها در جایگاه خود نشستند و به تعبیر سیاسی به سان اردک لنگان توانائی تصمیم گیری امور را نداشته اند به جوانان پرانگیزه و انقلابی سخن می گوید و آنان را به نحوی پرچمداران گام دوم انقلاب اسلامی معرفی می کند.
رهبر انقلاب در این دیدار با تاکید بر مردم گرائی و حل مشکلات مردم به نحوی مسیر دولت در 4سال پیش رو را تبیین نمودند. مسیری که اگر به درستی پیموده شود می تواند به شکل گیری یک دولت اسلامی که زمینه ساز شکل گیری تمدن نوین اسلامی است بیانجامد. امری که دولت در بادی امر نشان داد ،که از عزم و اراده ی راسخی برای پیمودن این مسیر برخوردار است. 

* دکترای جامعه شناسی سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران