موضوع جريمه كردن عابران پياده توسط راهنمايي و رانندگي دوباره مطرح شده است . پلیس گفته است چنانچه عابري از مسير غيرمجاز تردد كند يا در تصادف مقصر باشد، مبلغ جريمه از حساب بانكي او كسر مي‌شود. پليس مي‌گويد مقصر يك‌پنجم تصادف‌هاي كشور عابران پياده هستند و به همين دليل قوانيني در اين باره وجود داشته منتها به دليل كافي نبودن زيرساخت‌ها شكل عملي به خودش نگرفته و اكنون شرايط اجراي آن فراهم شده است.
همیشه سعی کردم از موتورسیکلت دور بمانم حتی گاهی وقت ها که در ترافیک گیر می افتم و یا قرار کاری من با تاخیر مواجه می شود با همه مشکلات و عواقب ناخواسته باز هم استفاده از این وسیله نقلیه در اولویت من نیست. همیشه تماشای مسابقات موتورسواری برایم هیجانی و جذاب است ولی وقتی یکی از شرکت کننده ها از مسیر منحرف می شود قبل از هر چیز حادثه ناگوار در ذهنم نقش می بندد. با این حال خیالم راحت است که تصاویر صحنه ها را از تلویزیون نگاه می کنم و در آن مسابقات ایمنی کامل رعایت می شود.
همه ما در طول شبانه روز اتفاقات مستند و ناگوار رانندگی را شاهد هستیم؛ سرعت سرسام آور وسایل نقلیه و بی توجهی به قوانین که متاسفانه خسارت جانی و مالی فراوانی در پی دارد. برای نمونه در مناطق تجاری و بازارهای بزرگ در نواحی مرکزی و جنوبی شهر تهران وقتی صدها موتورسوار همزمان با هم به راه می افتند، سر و صدای گوشخراشی ایجاد می کنند که یادآور پرواز هواپیما یا بالگردهای نظامی بر فراز مناطق جنگی است.
راکبان این وسایل با چنان سرعت و مهارتی از کنار عابران عبور می کنند که هوش و حواس کارایی خود را از دست می دهد و برای یک فرد ناآشنا به چنین محیطی شوک بزرگ محسوب می شود. در این مواقع خط عابر پیاده یا رعایت حق تقدم عبور تقریباً کارایی خود را از دست خواهد داد. با اینکه در بسیاری از مسیرهای پرتردد چراغ های هشدار و علائم راهنمایی و رانندگی به همراه دوربین های ثبت خلاف نصب شده اند باز هم نابسامانی و هنجارشکنی موجود روح و جسم را آزار می دهد.
البته قصد ندارم سایر وسایل نقلیه را از این مقوله جدا کنم ولی هرچه باشد آنها روی چهار چرخ حرکت می کنند و قانون پذیری نزد آنها بیشتر مشاهده می شود حالا اینکه از روی جبر است یا اختیار را به قضاوت مردم واگذار می کنم. شاید هم قوانین در مورد آنها سخت گیرانه تر اعمال می شود و راکبان آنها خود را قانونمندتر احساس می کنند. با این حال وقتی تصادفات سالانه وسایل نقلیه بخصوص در محیط های بیرون از شهر را مرور می کنیم، آمارها چیز دیگری را نشان می دهند و جایگاه موتورسیکلت و ماشین عوض می شود.
در اینجا بحث ما مکان ها و معابر داخلی شهر و رعایت حقوق و حق تقدم عابران پیاده و راکبان وسایل نقلیه است. همیشه می گویند؛ سواره از حال پیاده خبر ندارد و باید تحت هر شرایط حواسش به علائم راهنمایی و هشدارهای رانندگی باشد. فرض بر این است که عابر پیاده ناشنوا و یا نابینا است و راننده لزوماً باید از دقت و حواس بالایی برخوردار باشد، اینها شاید تعریف های عام و ساده برای توجیه رانندگی صحیح باشند ولی آیا عابران پیاده باید فکر کنند مسئولیت اجتماعی یا شهروندی از آنها سلب شده و یا در بعضی اوقات کم اهمیت تلقی می شود؟!
واقعیت این است که وظیفه یک انسان بسیار فراتر از یک کتابچه قوانین راهنمایی و رانندگی است که به عنوان بخشی از زندگی اجتماعی و به منظور تسهیل و در امتداد آن قرار می گیرد، پروسه ای که آموزش های آن از بدو تولد و دوران کودکی در خانواده شروع می شود و از تحصیل، ازدواج، شغل و ... تا زمان مرگ را در بر می گیرد. بسیاری از ما قوانین زندگی اجتماعی را کمتر یا بیشتر یاد گرفتیم و یا در ذهن ما نهادینه شده است ولی این انگیزه یا ضرورت را در خودمان احساس نمی کنیم که لزوماً باید آنها را در موقعیت های مختلف اجرایی کنیم. بیشتر از «بایدها» حرف می زنیم ولی کمتر به «هست ها» توجه می کنیم. در خانواده، مدرسه و دانشگاه می آموزیم؛ باید چنین و چنان باشیم ولی در مواجهه با واقعیت های جامعه و هنگام اجرای آن با مشکل مواجهیم. چرا خیلی از قوانین و رفتارها را فراموش می کنیم و با دیدن برخی ناملایمات دلسرد می شویم؟! به آدم های دور و بر خودمان نگاه کنیم، به رفتاری که انجام می دهیم، بازخوردی که می گیریم، به تاثیراتی که بر اطرافیان می گذاریم و... با این همه نمی توانم با صراحت اعلام کنم کاری که مردم انجام می دهند درست است یا غلط.
من قاضی نیستم. ولی بگذارید یک چیزی را اعتراف کنم؛ وقتی یک قانون در مکان، زمان و شرایط مناسب اجرا نشود نمی توان خیلی به موفقیت آن در جامعه امیدوار بود.
