به نظر می رسد توافق اوپک پلاس در مورد کاهش تولید از ابتدای ماه مه تا اندازه ای موثر بوده است. همچنین تعدادی حوزه های نفت و گاز مربوط به سنگ های رسی (شیل) تولید خود را متوقف کردند که باعث شد عرضه کمتر شود.

 
رویترز گزارش داده است که رئیس جمهور آمریکا رهبران عربستان سعودی را در هفته های گذشته تهدید کرده بود که اگر مقدار تولیدی نفت خود را کاهش ندهند، نیروهای آمریکایی مستقر در عربستان از این کشور بیرون کشیده خواهند شد. ترامپ به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در دوم آوریل گفته بود که در صورت عدم کاهش تولید نفت سعودی، رئیس جمهور آمریکا در برابر کنگره که در حال گذراندن یک قانون در مورد خروج نیروهای آمریکایی از سعودی بدلیل فاجعه جنگ یمن است، مقاومت نخواهد کرد.

نمایندگان عضو حزب دمکرات در دو مجلس قانون گذاری آمریکا همیشه با رفتار عربستان سعودی در رهبری ائتلاف علیه صنعا مشکل داشتند. اما این بار برخی از نمایندگان عضو حزب جمهوریخواه نیز به همتایان دمکرات در پی گیری محدود کردن نیروهای آمریکایی در سعودی ملحق شدند. نمایندگان جمهوریخواه موافق این طرح بیشتر از مناطقی که نفت و گاز شیل آمریکا از آن مناطق تولید و یا ذخیره و منتقل می شود، هستند.

 
بگزارش بلومبرگ فدرال رزرو نهایتا تصمیم گرفت تا در ضوابط اعطای وام به کسب و کارهای متضرر از ویروس کرونا تجدید نظر کند. اینک شرکتهای فعال در حوزه انرژی می توانند از وام های بیشتری برخوردار گردند. این کار پس از آن صورت گرفت که شرکتهای نفتی و حفاری از روشهای مختلف از جمله لابی و استفاده از نمایندگان کنگره بر ترامپ فشار آوردند تا مانع از ورشکستگی بیشتر شرکت های نفتی دخیل در حوزه های نفتی و گازی شیل گردند. موسسه نفت آمریکا (API) از این اقدام دولت انتقاد کرده و از این که بدون هرگونه تعهدی مبنی بر باقی ماندن کارگران بر سرکار خود و یا استخدام بیکاران، قرار است دولت چنین وام هایی را تضمین نماید، انتقاد کرده است.

 
به نظر می رسد که عمان در دوره شیوع کرونا بلحاظ مالی زیر فشار قرار گرفته، بطوریکه برداشت از صندوق ذخیره مالی این کشور شدت گرفته است. در حالیکه در انتهای 2018، دولت عمان اعلام کرد که 20.7 میلیارد دلار در این صندوق نگاه داشته است، اکنون در نیمه دوم ماه آوریل موسسه صندوق های مالی ذخیره (SWFI) می گوید که در صندوق عمان 14.3 میلیارد دلار موجود است. کسری بودجه عمان این کشور را به برداشت از صندوق مزبور وادار کرده است. در سال 2019 نسبت کسری بودجه عمان به تولید ناخالص داخلی کشور نزدیک 60 درصد بود.

کشورهای عرب خلیج فارس در پی شیوع ویروس کورونا و پایین آمدن قیمت نفت، برای بودجه روزمره دولت و پروژه های توسعه ای خود بناچار به برداشت از منابع مالی ذخیره خود پرداخته اند.

 
قیمت های نفت با کاهش خود، دل مصرف کنندگان را شاد کردند، اما شرکت های نفتی با مشکلات متعدد روبرو شدند. شرکت شل سود سهام را به صاحبان سهام پرداخت نکرد. این اولین بار از 1945 است که این شرکت انگلیسی هلندی به چنین اقدامی دست می زند.

شل در همه بخش های بالادستی، میان دستی و پایین دستی فعالیت دارد. در هر سه بخش درآمدها بشدت پایین آمده، در حالیکه کم و بیش در کوتاه مدت هزینه ها همچنان بر سر جای خود هستند. در بخش بالادستی سقوط قیمت نفت، درآمد همه شرکتهای نفتی از جمله شل را به سرازیری کشاند. در میان دستی تولید پالایشگاه ها کم و کمتر شد و درآمد آنها بخار شد.

در بخش پایین دستی نیز کمبود شدید تقاضا برای بنزین و سوخت هواپیما درآمد توزیع فرآورده های شل را دچار اختلال کرد. درآمد شرکت انگلیسی بی پی از 2.4 میلیارد دلار در فصل اول 2019 به 791 میلیون دلار یعنی دو سوم در فصل اول 2020 نسبت به فصل مشابه در 2019 کاهش یافته است.

شرکت اکسان موبیل گزارش می دهد که ضرر ناشی از فعالیت در فصل اول 2020، 610 میلیون دلار است در حالیکه در سال گذشته در همین دوره 2.4 میلیارد دلار سود کرده بود. اکسان اولین بار در 32 سال اخیر است  که هزینه هایش از درآمدش بیشتر است. در این میان تقسیم سود سهام به نظر می رسد عقلایی نباشد، چرا که برخی شرکت ها از بانک وام گرفته اند تا بتوانند سود سهام را به موقع پرداخت کنند.

* دانشیار سیاستگذاری انرژی - دانشگاه صنعتی شریف