به گزارش الف٬ جمعه هفته گذشته در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۰ برابر با ۵ اردیبهشت سال جاری منابع از مرگ مشکوک یک فعال حقوق بشری سعودی به نام «عبدالله الحامد» در زندان عربستان خبر دادند.
ظاهرا علت مرگ وی سکته مغزی اعلام شده بود؛ قبل از این پزشکان درباره شرایط وخیم جسمانی الحامد هشدار داده بودند و شاهدان نیز میگویند که هیچگونه مراقبت پزشکی از وی به عمل نمیآید و او در پس اهمالکاری عامدانه پزشکی جان خود را از دست داد.
شاید با نگاهی به زندگی و کارنامه فعالیتهای حقوق بشری عبدالله الحامد بتوان بهتر علت مرگ مشکوک او را در زندان سعودی درک کرد.
عبدالله الحامد یکی از اعضای کمیته دفاع از حقوق مشروع در عربستان در سال ۱۹۹۳ بود که البته همان زمان مقامات سعودی وی را دستگیر کردند.
سابقه اولین بازداشت این فعال معروف سعودی به همین سال برمیگردد. الحامد از سال ۱۹۹۳ تا ۲۰۱۳ که برای آخرین بار بازداشت شد و از آن روز به بعد در زندان سعودی به سر میبرد٬ ۶ بار دستگیر و سپس آزاد شده بود.
این فعال حقوق بشری سعودی که خود دارای مدرک دکتری حقوق بود٬در سال ۲۰۱۳ دستگیر و به اتهام ایجاد تفرقه ونزاع و توهین به دادگستری عربستان و تحریک افکار عمومی علیه نظام سعودی و خانواده پادشاهی به ۱۱ سال حبس محکوم شد. البته او با دفاعیات قاطع خود ساختار قضایی عربستان و مقامات آن را صراحتا زیر سوال برد.
عبدالله الحامد همچنین رئیس انجمن حقوق بشری (حسم) بود؛ اساس کاری این انجمن دفاع از حقوق بشر در عربستان و انجام یکسری اصلاحات سیاسی و فعالیتهای مسالمتآمیز در مبارزه با بیعدالتیهای اجتماعی بود. یکی دیگر از وظایف مهم این انجمن همچنین حمایت از زندانیان سیاسی و پردهبرداری از شکنجهها مقامات سعودی علیه این زندانیان بود.
عبدالله الحامد در کنار همراهانش ماهیت سرکوبگرانه نظام سعودی را برای همه آشکار میکردند و همین امر موجب تحریک بیشتر مقامات این کشور ضد آنها می شد.
فعالیتهای مسالمتآمیز در راستای دفاع از حقوق بشر در عربستان برای عبدالله الحامد ریشه خانوادگی دارد؛ دو برادر او به نامهای «عیسی» و «عبدالرحمان» نیز هماکنون به دلیل همین فعالیتها در زندانهای سعودی به سر میبرند.
مرگ عبدالله الحامد در زندان واکنشهای زیادی از جانب فعالان و سازمانهای حقوق بشری به دنبال داشت. در همین راستا «اگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل که در زمینه شکنجههای غیرقانونی و اعدامهای خودسرانه فعالیت دارد٬ در واکنش به مرگ این فعال حقوق بشری سعودی نوشت که من بارها از سازمان ملل خواسته بودم تا در سایه شیوع ویروس کرونا و نگرانیهای ناشی از آن برای آزاد کردن همه زندانیان سیاسی و آزادی بیان اقدام کند؛ خبر به شدت غمانگیز اول ماه رمضان، درگذشت زندانی عقیده، شاعر و فعال حقوقی، دکتر عبدالله حامد در زندانهای سعودی است.
علاوه بر آن سازمان عفو بینالملل نیز اظهار داشت: دریافت خبر درگذشت الحامد در هنگامی که به دلیل فعالیتهای مسالمتآمیز در بازداشت به سر می برد، شوکه شدیم؛ الحامد یک قهرمان حقوق بشر در سعودی بود که ترسی نداشت و به دنبال ایجاد جهانی بهتر برای همه بود. ما به خانواده او و دوستانتش که به دلیل سرکوب حکومتی غیرانسانی، از وجود او طی هشت سال اخیر محروم بودند، تسلیت میگوییم و با آنها همدردی میکنیم.
همچنین فعالان حقوق بشری و شخصیتهای دانشگاهی و حقوقی منتقد نظام سعودی نیز در صفحات اجتماعی با هشتگ «عبدالله_الحامد» از او حمایت و مرگ وی در پی اهمالکاری پزشکی را محکوم کردند.
دکتر علی محیالدین قرهداغی، دبیرکل اتحادیه جهانی علمای مسلمان در توئیتر خود نوشت: عبدالله الحامد یکی از فعالان حقوق بشر و آکادمیسین عربستان سعودی که در زندان این کشور فوت کرد، «شهید راه آزادی» است.
اما امروز فعالان در شبکههای اجتماعی یک قصیده به نقل از عبدالله الحامد منتشر کرده بود که او در این شعر٬ «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان را «قاتل کلمات» توصیف کرده بود.
همین امر موجب میشود تا شک و گمانها در خصوص عمدی و مشکوک بودن مرگ وی تقویت شود.
عربستان سعودی سالهاست که با اتهام نقض قوانین بین المللی در زمینه حقوق بشر مواجه است. سازمان ملل، سازمان عفو بین الملل، گزارشگران بدون مرز، دیده بان حقوق بشر و شمار زیادی از دیگر سازمانها و نهادهای بین المللی فعال در زمینه حقوق بشر همواره ضمن انتقاد از نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر در عربستان سعودی، خواهان بررسی و برخورد با پادشاهی عربستان بودهاند.
وخامت اوضاع حقوق بشر همزمان با وعده های محمد بنسلمان برای اصلاحات در عربستان صورت گرفت.
موارد گسترده نقض حقوق بشر طی سالهای گذشته روشن کرد که عربستان از وجود یک حکومت بالغ و پخته با ویژگی های احترام کامل به حقوق بشر، حاکمیت قانون، مشارکت موثر، تکثرگرایی سیاسی، نهادهای شفاف و پاسخگو، برابری و حقوق سیاسی فردی بی بهره است.