به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، فروردین سال ۹۷، ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی با تغییر سیاست ارزی دولت به جریان اقتصادی وارد کشور شد؛ در آن زمان لیست برخی از کالاهای اساسی مانند حبوبات، چای، کره، گوشت قرمز، گندم، روغن و ... اعلام شد که با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد می شوند، نرخ هر دلار برای این گروه کالاها ۳ هزار و ۸۰۰ تومان می‌شود.
تمامی کالاها در این زمان با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد شد، اما خبری از کالاهای دریافت کننده این ارز در بازار نبود و قیمت‌ها مطابق دلار بازار آزاد به دست مردم می‌رسید. جالب است که پس از اختصاص یافتن ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به کالا، قیمت بسیاری از اقلام افزایش یافت، به طور مثال گوشت با قیمت ۱۲۰ هزار تومان در بازار عرضه شد که با قیمت مصوب به دست مصرف کننده نمی رسید.
پس از مدتی کارشناسان دست به اعتراض زدند چرا که در این بین بسیاری از منابع هدر می رفت و در این بین سودجویان بهره‌های زیادی برند، اما پس از آن دولت به تدریج دست به حذف برخی کالاها از دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی زد و به کالاهای اساسی محدود شد.
رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت چندی پیش گفت: اگر کالایی ارز دولتی می‌گیرد باید مطمئن شویم حتماً با قیمت مصوب به دست مصرف‌کننده واقعی می‌رسد و برای دیگر کالاها نیز ضوابطی وجود دارد که بر اساس آن، کل زنجیره را کنترل میکنیم تا با قیمتی معقول در اختیار مردم قرار گیرد.
او گفت: باید مطمئن شویم گوشتی که با ارز ۴هزار و ۲۰۰ تومانی وارد میکنیم، حتماً به دست مصرف‌کننده می‌رسد لذا فرایند توزیع را تغییر دادیم و اکنون این گوشت از طریق تعاونی‌ها، اتحادیه‌ها و ... توزیع می‌شود.
ماجرایی که اواخر اردیبهشت امسال به دنبال نامه وزارت صنعت، معدن و تجارت به مدیر کل سیاست‌گذاری‌های ارزی بانک مرکزی رخ داد خبر از حذف واردات چای، کره و حبوبات با ارز ۴۲۰۰ تومانی داد و ۱۸ خرداد واردات این محصولات تنها با دریافت اخذ مابه التفاوت ریالی امکان‌پذیر شد، بدین معنا که این ۴ قلم اساسی با ارز نیمایی محاسبه می شود و از لیست ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی خارج شده است.
اکنون نرخ بازار نیما را اگر متوسط ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، اختلاف بین آن نرخ ترجیحی به حدود ۵ هزار و ۸۰۰ تومان در هر دلار می‌رسد که برای ۱۴ میلیارد دلار پیش بینی شده در بودجه بیش از ۸۱ هزار میلیارد تومان اختلاف قیمت ایجاد می‌کند.
اکنون جای این سوال وجود دارد که اگر قرار است روند پرداخت به کالاهای اساسی با ارز نیمایی ادامه داشته باشد آیا تضمینی وجود دارد که کالا با همان نرخ ارز در بازار عرضه و مردم از آن استفاده کنند؟
مردم نگران افزایش قیمت کالای اساسی نباشند
سعید باستانی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اختصاص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات برخی کالاها، گفت: ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای برخی اقلام اساسی اختصاص یافته است اما چندی پیش برخی از آنها مانند گوشت قرمز، حبوبات، کره و چای از آن خارج شدند.
او بیان کرد: کالایی که با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کشور شده است باید با همان نرخ سود متعارف وارد بازار شود که متاسفانه این اتفاق نیفتاد. اکنون مدتی است که تصمیم گیری شده این اقلام با ارز نیمایی خریداری شود تا با قیمت واقعی و بدون هیچ گونه سوء استفاده ای در دسترس عموم قرار گیرد.
به گفته عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی مردم نباید نگرانی از بابت گرانی این اقلام داشته باشند چرا که قیمت آنها نسبت به گذشته افزایش نخواهد داشت، چه بسا ممکن است تا حدی نیز کاهش قیمت داشته باشد.
ارز نیمایی تاثیری در قیمت گوشت ندارد
حمید ورناصری مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام گفت: خوشبختانه اختصاص ارز نیمایی تغییری در قیمت گوشت نداشته است. اختصاص ارز نیمایی به محصولات گوشتی تاثیری نخواهد داشت و حتی شاهد کاهش قیمت این محصول در بازار هستیم.
به گفته مدیر عامل شرکت پشتیبانی امور دام برای توزیع گوشت و مرغ با نرخ مصوب در قالب ستاد تنظیم بازار برنامه‌های جدیدی در حال انجام است.
ورناصری معتقد است که مردم نباید نگران افزایش قیمت گوشت در بازار باشند چرا که میزان کنونی واردات گوشت قرمز بیش از نیاز ۴ تا ۵ ماهه اول سال است.
دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی هرگز به هدف خود اصابت نکرد
وحید شقاقی شهری اقتصاددان درباره ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و تاثیر آن در افزایش قیمت کالاهای اساسی، گفت: سال گذشته برخی اقلام با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد بازار شد که متاسفانه شاهد افزایش قیمت نجومی برخی از آنها بودیم.
او تشریح کرد: ضعف در توزیع ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، نظام نظارت و توزیع کالاهای اساسی باعث شد شاهد افزایش قیمت کالاها در آن زمان باشیم. بسیاری از افراد از این فرصت استفاده کردند و سود کلانی به جیب زدند.
این اقتصاددان بیان کرد: عده‌ای ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی را گرفتند و به جای واردات کالاهای اساسی، کالاهای دیگری را وارد کردند فردی با به بهانه خرید فنر قلب، کابل برق وارد کرد. عده دیگری کالاهای اساسی را با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد کردند و با قیمت بازار آزاد آنها را توزیع کردند، عده دیگری هم با این ارز از کشور فرار کردند.
او بیان کرد: برخی اقلام که با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد بازار شد اما قیمت آنها معادل قیمت ارز آزاد بود. گوشت قرمز اگر با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد بازار می‌شد قیمت فروش آن باید ۴۰ الی ۵۰ هزار تومان بود، اما در اصل با قیمت ۱۲۰ هزار تومان عرضه شد که نشان دهنده این بود که این کالا با دلار آزاد خریداری شده است.
این اقتصاددان ادامه داد: این اقلام اساسی از ابتدا باید با ارز نیمایی وارد بازار می شد که در آن صورت افزایش قیمت این چنینی رخ نمی داد. در اصل می توان گفت ارز نیمایی کارایی بهتری از ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی خواهد داشت چرا که می توان آن را مدیریت و کنترل کرد.
شقاقی شهری افزود: زمانی که ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی وارد شد به نفع برخی افراد بود که رانت انجام می دادند اما ارز نیمایی رانت را کاهش می دهد و در نتیجه شاهد کاهش قیمت کالاها خواهیم بود. دلار نیمایی از نرخ آزاد هم کمتر است و در نتیجه شاهد افزایش قیمت کالاها نخواهیم بود.
او تشریح کرد: یکی از اصلی ترین سیاست های دولت را می توان تخصیص ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی دانست اما عملاً این طرح با شکست مواجه شده است؛ دولت در شرایط فعلی هنوز هیچ برنامه مشخصی برای کنترل قیمت کالاهای ضروری و اساسی و نرخ تورم ندارد و علیرغم شکست پروژه تخصیص ارز همچنان به اجرای آن اصرار دارد.
این اقتصاددان افزود: اکنون تورم ۱۲ ماهه به ۴۰.۴ درصد رسیده است که نشان از ضعف مدیریتی در تخصیص ارز دارد. جالب است که طبق آمارهای بدست آمده نرخ تورم روستایی از نرخ تورم شهری پیشی گرفته و با توجه به اینکه در روستا‌ها دغدغه‌ای برای حمل و نقل و مسکن وجود ندارد، این نشان می‌دهد که افزایش قیمت هم اکنون بیشتر بر روی کالاهای اساسی است و این بسیار خطرناک است.
به گفته شقاقی شهری، تا زمانی که دولت سیاست روشنی را برای منترل قیمت کالاهای اساسی در نظر نگیرد نمی توان از قیمت کالایی را کاهش داد.
موضوع اختصاص ارز نیمایی بر قیمت اقلام حل نشده است
مرتضی رضایی معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی گفت: اختصاص ارز نیمایی به واردات اثر تورمی خود را بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت و قطعا شاهد افزایش قیمت محصولات خواهیم بود. موضوع اختصاص ارز نیمایی بر قیمت اقلام حل نشده است و تاکنون مسئولان به نتیجه‌ای قطعی در این زمینه نرسیده اند.
به گفته معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی اختصاص یا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات نهاده‌های دامی در کش و قوس کارشناسی است چرا که اختصاص ارز نیمایی به واردات، مخالفان و موافقان زیادی دارد، به همین خاطر باید منتظر تصمیم نهایی کارشناسان و مسئولان ذی ربط بود.
