به گزارش فارس، در تعالیم دینی چهار روز است که به عنوان عید تعیین شده که از جمله آنها میتوان به عید فطر، عید قربان، عید غدیر و روز جمعه اشاره کرد.
در این میان عید قربان یکی از اعیاد مهم و بزرگ مسلمین به شمار میرود به نحوی که برخلاف برخی از اعیاد، مورد اختلاف نبوده و همه فرق مسلمین این روز را عید محسوب میکنند؛ لذا در دعای مخصوص قنوت نماز عید میخوانیم: «اللهم انی اسألک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا...؛ بارالها! به حق این روزی که آن را برای مسلمانان عید و برای محمد صلی الله علیه واله ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قراردادی...» و بدین گونه عید را فقط مخصوص مؤمنین ندانسته و همه مسلمین را در آن سهیم میدانیم و اعتقاد داریم این گردهمایی عظیم رهیافتی برای رسیدن به اعتصام به حبلالله است که یکی از مهمترین دستورات اجتماعی اسلام است.
فلسفه قربانی کردن در عید قربان
از جمله آموزههای اسلام برای تکامل و رشد انسانها، ایثار از جان و مال در راه خداوند یگانه است، به این معنا که انسان، همه داراییها و امکاناتش را امانتی الهی بداند که باید در طریق بندگی هزینه کند.
قربانی کردن نیز نمادی از قطع دلبستگی و وابستگیها و جلوهای از ایثار مال و جان در راه محبوب واقعی و رضای خداوند متعال است.
البته آنچه که از قربانی کردن و رسیدن به مقام قرب الهی به وسیله ذبح گوسفند، لحاظ شده است قطع علقههای روحی و مالی است که باعث تقوای قلب و طهارت نفس میشود.
خداوند متعال اصل قربانی کردن را از شعائرالله دانسته و آن را نشانه بزرگداشت و سپاسگذاری مؤمنان بر نعمت هدایت معرفی کرده و قربانیکننده را در گروه و خیل محسنین و نیکوکاران داخل کرده است.
در قرآن کریم آمده است: «وقتی شما قربانی میکنید آنچه که متعلق به خدا است، تقوای شماست نه گوشت و پوست قربانی» بنابراین در قربانی کردن هر چند ظاهر کار سر بریدن است؛ اما واقعیت قضیه نهایت تسلیم، سرسپردگی، عشق و علاقه بنده به مولای خود است و در واقع قربانی کردن نمادی از قربانی کردن هواهای نفسانی و ذبح نفس اماره و نوعی جهاد با نفس در جهت زدودن تعلقات و وابستگیهای دنیوی و مادی و رهایی از زندان مال پرستی و دنیاطلبی است.
روز عید قربان
روز دهم ذیحجه که روز عید قربان است بسیار روز شریفی است و برخی از اعمال آن عبارت است از:
1ـ غسل
غسل در این روز سنت است و بعضی از علماء نیز آن را واجب دانستهاند.
2ـ دعا
خواندن دعاهایی که وارد شده پیش از نماز عید و بعد از آن از جمله دعای ندبه و دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه که اول آن «اَللّهم هذا یوم مبارک» است و دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه که اینگونه آغاز میشود: «یا من یرحم من لا یرحمه العباد».
3ـ نماز
نماز عید قربان دو رکعت است: در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند، بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید، به رکوع رود، دو سجده بجا آورد، برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید، به رکوع رود، بعد از رکوع دو سجده کند، تشهد بخواند و نماز را سلام دهد، در روز عید قربان مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود.
5ـ قربانی کردن
یکی از اعمال این عید بزرگ که سنت موکد است، قربانی کردن است که مختص به حاجیان نبوده بلکه همه مسلمانان بسته به استطاعت مالی خویش میتوانند قربانی کنند.
زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه، مستحب است و روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر بر اساس منابع دینی حرام است.