به گزارش الف، سید حسین موسویان دیپلمات هسته‌ای پیشین ایران، در ادامه نوشت: اخیرا آقای هاکوماس وزیر خارجه آلمان اعلام که این کشورابتکاری برای خلع سلاح جهانی درنظردارد. وی هشدارداد که پیشرفت تکنولوژی سلاح های کشتارجمعی، تصورات را به یک واقعیت مرگبار تبدیل خواهد کرد. اعلام وزیر خارجه آلمان بعد از این صورت گرفت که ترامپ قصد خروج آمریکا از "معاهده منع موشک های هسته ای میان برد" مصوب 1988را اعلام کرد. نشانه هایی از درک اهمیت خلع سلاح جهانی در دولتمردان اروپا دیده میشود در حالیکه آمریکا بی توجه است.

درطول تقریبا پنج دهه جنگ سرد، رقابت تسلیحات هسته ای بین شوروی سابق و آمریکا، صلح و امنیت جهانی را تهدید میکرد. پیشرفت توانمندیهای ویرانگر نظامی و افزایش وحشتناک هزینه های بمب هسته ای، موجب ایجاد بازدارندگی متقابل بین دو ابر قدرت شد. تئوری بازدارندگی " نابودی متقابل" مشخص کرد که مرز بین پیروزی و نابودی برای استفاده کننده گان بمب هسته ای بسیار باریک خواهد بود. لذا ظرفیت بالای ویرانگری سلاح های هسته ای موجب شد که دو ابرقدرت غرب و شرق برای کاهش ذخائر سلاح های هسته ای خود به توافق رسیدند.

چشم انداز تاریک خلع سلاح هسته ای

قبل از معاهده منع موشک های میان برد، "معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای" (ان پی تی) به تصویب رسید که سنگ بنای رژیم خلع سلاح جهانی بوده و نیازهای حقوقی و تکنیکی خلع سلاح هسته ای را فراهم کرده است. طبق ماده پنج آن، قدرتهای جهانی آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس موظف به خلع سلاح کامل هسته ای تحت کنترل جهانی شده اند.

قدرتهای جهانی در پنج دهه گذشته نه تنها از وظیفه نابودی سلاح های هسته ای خود سرباز زده و هیچ اقدام موثری نکرده اند، بلکه درمسیر نوسازی و توسعه سلاح های هسته ای با هزینه های سنگین حرکت کرده اند. برای مثال آمریکا بودجه 1.7تریلیون دلاری برای نوسازی و توسعه سلاح های هسته ای خود در 30 سال آینده اختصاص داده که این مبلغ برابر با کل تولید ناخالص داخلی کشور کانادا است. درحقیقت قدرتهای جهانی خود بزرگترین ناقضان معاهده عدم اشاعه سلاح های هسته ای هستند زیرا همچنان سلاح های هسته ای خود را حفظ کرده اند. علاوه بر آن چهارکشور اسرائیل، هند، پاکستان و کره شمالی هم به سلاح هسته ای مجهز شده اند و معاهده ان پی تی را نپذیرفته اند که متاسفانه تلاشهای جهانی برای خلع سلاح آنها بیهوده بوده است.

در سال 2017 یکصدوبیست کشورجهان "معاهده بین المللی منع نگهداری سلاح های هسته ای" را درسازمان به تصویب رساندند. این تلاش ارزشمند جامعه جهانی برای موفقیت امرخلع سلاح نیز بخاطر مخالفت قدرتهای دارنده بمب هسته ای، به عقب رانده شد.

موانع عاریسازی خاورمیانه از سلاح هسته ای

درسال 1974به ابتکار ایران و همراهی مصر طرح عاریسازی خاورمیانه ازسلاح ها و کلاهک های هسته ای به تصویب سازمان ملل رسید و از آن زمان به بعد، اسرائیل بعنوان تنها دارنده سلاح هسته ای درخاورمیانه، مانع اصلی تحقق قطعنامه های سازمان ملل دراین مورد بوده است.

تواق هسته ای ایران نیز یک گام به سوی خلع سلاح هسته ای بود. همانطور که اوباما گفت، توافق هسته ای ایران جامعترین توافق تاریخ عدم اشاعه سلاح های هسته ای بود. با منطقه ای کردن اصول این توافق، گام بلندی به سمت عاریسازی خاورمیانه برداشته می شد.

خروج آمریکا از برجام موجب کاهش شانس عاریسازی خاورمیانه از سلاح هسته ای شده است. "دکترای خروج ترامپ" درکنارتصمیم وی برای بازسازی و نوسازی سلاح های هسته ای، به امر خلع سلاح درسطح منطقه ای و جهانی ضربه زده است. بعد از ترومن، این اولین بار است که یک رئیس جمهور آمریکا اینگونه گستاخانه به تعهد خلع سلاح پشت میکند.

تحلیلگران سیاسی به این نتیجه رسیده اند که درجهان امروز، بمب هسته ای نمیتواند ضامن امنیت باشد. لذا سیاست نوسازی و توسعه سلاح های هسته ای ، موجب ایجاد رقابت در توسعه این سلاح های مرگبار شده و صلح و ثبات جهانی را بخطر خواهد انداخت. این روند تقابلات قدرتهای جهانی را افزایش خواهد داد، مسیری که یاد آور دوران جنگ سرد میباشد.

تهدید سلاح های هسته ای موجب شد که جهان تلاش کند با معاهده ان پی تی، این تهدید را از مسیر "قانون و داوری"برطرف کند. اما متاسفانه "دکترین خروج" ترامپ، جهان را درآستانه رقابت جدید هسته ای قرارداده است. هیچ چیز بیش از بمب هسته ای برای جهان خطرناک نیست. تنها تجدید تلاش ها و مذاکرات خلع سلاح میتواند این تهدید فوری راکاهش دهد.