نوبل ادبیات در بین نویسندگان جهان از اهمیتی ویژه برخوردار است زیرا ضمن ارج نهادن به فعالیت‌های سالیانه یک نویسنده آن هم از سوی متخصصین و کارشناسان ادب شناس، این موفقیت جهانی به دیده شدن آن نویسنده کمک می‌کند و همچنین دوباره دیده و خوانده شدن دیگر آثار او را به همراه خواهد داشت. علاوه بر این بسیاری از علاقه مندان دنیای ادبیات و ناشران فعال در جهان به این انتخاب چشم دوخته‌اند زیرا پیروز این جایزه مهم جهانی، راهنمایی برای آن‌ها نیز هست و جستجو خواهند کرد که دلیل این انتخاب چه بوده است و خواهان و خواننده آثار نویسنده مطرح پیروز خواهند شد. در حالی که به نظر می‌رسید هاروکی موراکامی بیشترین اقبال را برای انتخاب شدن در این جشن ادبی را داشت، دیگر نویسنده ژاپنی‌تبار یعنی کازوئو ایشی‌گورو موفق به کسب نوبل ادبیات شد.
***
انتخابی دور از احتمالات اما بدون ایجاد شوک
برنده جایزه ادبی نوبل در حالی معرفی شد که به نظر می‌رسید در لیست نهایی این نگوگی وا تیونگو، نویسنده کنیایی و هاروکی موراکامی، نویسنده ژاپنی هستند که از شانس بالاتری برای بردن جایزه ادبی نوبل برخوردارند اما این آکادمی نویسنده ژاپنی تبار دیگری را به عنوان برنده سال 2017 معرفی کرد اما این انتخاب موجب بروز شوک در دنیای ادبیات نشد. سال پیش با انتخاب خواننده و‌ترانه سرای آمریکایی جنجال زیادی به پا شد و این وقتی شدت گرفت که باب دیلن هیچ احساساتی بروز نداد و برای این رفتار حتی از سوی یکی از اعضای آکادمی بی‌ادب و متکبر خوانده شد. او در مراسم اهدای جایزه نیز شرکت نکرد و به جای آن چهار ماه بعد به سوئد رفت تا جایزه‌اش را در مراسمی خصوصی بگیرد. او گفت متن سخنرانی نوبل را برای این نوشته تا بتواند پول جایزه را دریافت کند و آن را دقیقا در آخرین لحظه به آکادمی ارائه کرد و بدتر از همه بعدا این ادعا مطرح شد که او بخش‌های مهمی از متن سخنرانی‌اش را از وبسایتی با عنوان اسپارک‌نوتز برداشته که متون تاثیرگذار نویسندگان مختلف را گرد می‌آورد.

 امسال نیز از چهره‌های متفاوت و عجیب و غریبی برای دریافت این جایزه یاد شد از جورج‌آرآرمارتین نویسنده رمان‌های بازی تاج و تخت گرفته تا کنیا وست خواننده جنجالی اما انتظار می‌رفت آکادمی امسال دست به انتخابی منطقی‌تر بزند. امسال داوران آکادمی نوبل ادبیات متشکل از ۱۸ سوئدی بودند و در نهایت از میان همه حدس و گمان ها، نام کازوئو ایشی‌گورو به عنوان برنده مهم‌ترین جایزه ادبی جهان اعلام شد؛ نویسنده‌ای که تا کنون چهار بار نامزد من بوکر شده و یک‌بار این جایزه را به خانه برده است.

لحظه اعلام نام برنده نوبل ادبیات
 ‌سارا دانیوس، سخنگوی هیات داوران آکادمی نوبل ـ رمان بازمانده روز برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۷ را یک شاهکار واقعی خواند. به گزارش گاردین، سخنگوی هیات داوران آکادمی نوبل هنگام اعلام نام ایشی‌گورو به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۷، سبک او را‌ترکیبی از جین آستین و فرانتس کافکا توصیف کرد و افزود: اما باید کمی از مارسل پروست را هم به این‌ترکیب اضافه کنیم، بعد کمی تکان می‌خوریم، نه خیلی زیاد و بعد به نوشتار او می‌رسیم. او نویسنده‌ای بی‌عیب و کامل است.  ‌دانیوس سپس رمان غول مدفون این نویسنده انگلیسی را رمان محبوب خود از میان آثار او معرفی کرد اما بازمانده روز را یک شاهکار واقعی توصیف کرد که شبیه به رمانی از پی. چی. وودهاوس شروع می‌شود و شبیه به آثار کافکا پایان می‌پذیرد.
سخنگوی اعضای آکادمی نوبل در ادامه با اشاره به انتخاب حاشیه‌برانگیز سال گذشته آکادمی سوئدی و اعطای جایزه نوبل ادبیات به باب دیلن، خواننده و‌ترانه‌سرای آمریکایی گفت که امیدوار است انتخاب امسال دنیا را خوشحال کند. ما فردی را برگزیدیم که فکر می‌کنیم واقعا یک رمان‌نویس درخشان است.

یک نویسنده ژاپنی تبار، برنده جایزه نوبل ادبیات
 ‌کازوئو ایشی‌گورو، رمان‌نویس انگلیسی ژاپنی‌تبار صدوچهاردهمین برنده جایزه نوبل ادبیات است که پا جای پای نام‌هایی همچون شیموس هینی، تونی موریسون، گابریل گارسیا مارکز، مو یان و پابلو نرودا گذاشته است.  ‌ایشی‌گورو در اولین مصاحبه خود درباره نوبلیست شدنش گفت: کسب جایزه نوبل افتخاری بزرگ و به معنای آن است که من پا جای پای بزرگترین نویسندگانی که تاکنون زیسته‌اند، گذاشته‌ام. نویسنده بازمانده روز ادامه داد: جهان در وضعیتی بسیار ناپایدار است و من امیدوارم تمام جوایز نوبل، نیرویی باشند برای پیش بردن دنیا به سمتی مثبت. عمیقا تحت تاثیر قرار می‌گیرم اگر به نحوی بخشی از این جَو باشم و به مثبت‌ شدن فضا در این زمان بی‌ثبات کمکی کنم.

 ‌کازوئو ایشی‌گورو، نویسنده انگلیسی ژاپنی‌تبار متولد ۸ نوامبر ۱۹۵۴ ناگازاکی است اما در پنج‌سالگی همراه با خانواده، وطنش را به مقصد انگلیس‌ترک کرد. او مدرک کارشناسی رشته انگلیسی و فلسفه را از دانشگاه کنت دریافت کرد و بعد از یک سال مشغولیت به داستان‌نویسی، دوباره به تحصیل روی آورد و مدرک کارشناسی ارشد نویسندگی خلاق را از دانشگاه ایست انگلیکا کسب کرد. او از سال ۱۹۸۲ شهروند انگلیسی محسوب می‌شود.

او هنگام بحث درباره میراث ژاپنی و تأثیر آن بر‌تربیتش می‌گوید: من کاملا مثل انگلیسی‌ها نیستم، چون پدر و مادری ژاپنی در خانه‌ای ژاپنی‌زبان مرا بزرگ کرده‌اند. پدر و مادرم فکر نمی‌کردند که قرار است مدتی به این بلندی در این کشور زندگی کنیم. آن‌ها احساس مسئولیت می‌کردند که ارتباط من را با ارزش‌های ژاپنی حفظ کنند. من پیشینه‌ای متمایز دارم. جور دیگری فکر می‌کنم و دیدگاه‌هایم اندکی با بقیه فرق دارد.

هر چند دو رمان اول او در ژاپن اتفاق می‌افتند، با این حال خود او در مصاحبه‌های متعدد تأکید کرده که با ادبیات ژاپن آشنایی چندانی ندارد و آثارش شباهتی به ادبیات ژاپن ندارند. هرچند بعضی نویسندگان ژاپنی تأثیری دورادور بر کار او داشته‌اند، ایشی‌گورو خود تأثیر سینماگران ژاپنی مانند یاسوجیرو ازو و میکیو ناروسه را بیش‌تر می‌داند.

برنده نوبل ادبیات امسال، یکی از مطرح‌ترین نویسندگان انگلیسی‌زبان ادبیات داستانی است و تاکنون چهار بار نامزد جایزه من بوکر شده است. رمان بازمانده روز او که در ایران توسط نجف دریابندری ترجمه شده است، جایزه من بوکر سال ۱۹۸۹ را برایش به ارمغان آورد. همچنین رمان‌های بازمانده روز و هرگز رهایم مکن او به صورت فیلم سینمایی درآمده‌اند. تایم در سال ۲۰۰۸، این رمان‌نویس را در رتبه ۳۲ از لیست ۵۰ نویسنده بزرگ انگلیسی از سال ۱۹۴۵ به بعد قرار داد.

جشن هواداران موراکامی برای نوبل ایشی‌گورو
مردم ژاپن که در انتظار اعطای جایزه نوبل ادبیات به هاروکی موارکامی گرد هم آمده بودند، تعلق گرفتن مهم‌ترین جایزه ادبی جهان به کازوئو ایشی‌گورو دیگر هموطنشان را جشن گرفتند. کمتر از یک ساعت از اعلام نام برنده نوبل ادبیات گذشته و عکسی منتشر می‌شود که جمعی ژاپنی را در حال جشن و خوشحالی نزدیک یک معبد در توکیو نشان می‌دهد. اما این مردم در اصل برای جشن گرفتن نوبلیست شدن ایشی‌گورو گردهم جمع نشده‌اند؛ آن‌ها از طرفداران هاروکی موراکامی، نویسنده مشهور ژاپنی هستند که تصور می‌کردند نوبل امسال بالاخره به رمان‌نویس محبوب‌شان می‌رسد. با این حال این مردم، از شنیدن خبر اعطای جایزه به ایشی‌گورو هم خوشحال شدند و جشن گرفتند. با این که ایشی‌گورو در پنج سالگی زادگاهش را به مقصد انگلیس‌ترک کرد، هنوز هم هموطنانش او را ژاپنی می‌دانند.

احمد پوری: آکادمی درست انتخاب کرده است
احمد پوری ایشی گورو را مستحق گرفتن نوبل ادبیات دانست و از این انتخاب آکادمی نوبل دفاع کرد. این نویسنده و مترجم درباره کازوئو ایشی‌گورو، برنده نوبل ادبیات 2017 گفت: گورو به نظر من کسی است که حق گرفتن نوبل را دارد. او نویسنده بزرگی است. هر رمان او را که می‌خوانید فکر می‌کنید، نویسنده دیگری آن را نوشته است. این مساله یکی از برجستگی‌های آثار این نویسنده است. این نویسنده و مترجم ادامه داد: چیزی که در رابطه با گورو بی‌نظیر است، لایه لایه بودن آثار اوست. این یکی از شاخصه‌های هنری این نویسنده است که ابتدا لایه‌های عشقی، بعد لایه‌های سیاسی و بعد شخصیت‌ها را بازنمایی می‌کند.
این مترجم ادبیات درباره  انتقاد برخی از نویسندگان که چرا بیشترین برندگان جایزه نوبل از اروپا انتخاب شده است؟ گفت: به نظر من نباید این مساله را زیاد به حساب پارتی‌بازی بگذاریم. طبیعی است وقتی رشد فرهنگی در جایی زیاد است، نویسندگان و هنرمندانش بیشتر هستند. اگر به شما هم بگویم نویسندگان را بشمارید، ناخودآگاه نام تعداد زیادی از نویسندگان اروپایی را برخواهید شمرد.
اسداله امرایی: گورو شایسته نوبل بود

اسداله امرایی با بیان اینکه برندگان نوبل قابل پیش‌بینی نیستند، ایشی‌گورو را شایسته برنده شدن نوبل ادبیات دانست.
اسداله امرایی درباره ایشی گورو و برگزیده شدن او در جایزه نوبل ادبیات گفت: فکر می‌کنم برگزیده شدن این نویسنده در نوبل امسال از مواردی است که کسی بابت آن دلخور نخواهد شد. ایشی‌گورو به عنوان کسی که کار کرده و خوب کار کرده از نظر من شایستگی این را داشت که نوبل بگیرد. با این حال نقدهای آکادمی نوبل وجود دارد مبنی بر اینکه چرا کسانی که شایسته‌تر بودند، جایزه نمی‌گیرند؛ مثلاً فونتس که جایزه نگرفت و مرد یا کَرول اوتس.
این مترجم درباره مقایسه موراکامی و ایشی‌گورو با توجه به ژاپنی بودن هر دو این نویسندگان، ادامه کرد: موراکامی را باید در سنت ادبیات آمریکایی طبقه‌بندی کرد. او به شدت تحت تاثیر رئالیسم یقه چرک‌ها است؛ رئالیسم چرک که در اینجا به اسم رئالیسم کثیف‌ترجمه شده است، گرایش موراکامی به ادبیات آمریکایی است. او به شدت تحت تاثیر ریموند کارور است. اما ایشی‌گورو در سنت ادبیات انگلیسی جای می‌گیرد.

فاصله گرفتن نوبل از خاص‌نویس‌ها
به عقیده سهیل سُمی، مترجم چندین اثر کازوئو ایشی گورو، انتخاب این نویسنده به عنوان برنده جایزه ادبی نوبل، نوعی واکنش آکادمی نوبل به انتخاب سال گذشته و فاصله گرفتن از خاص‌نویس ها بوده است. سهیل سمی درباره جهان داستانی این نویسنده، گفت: ایشی گورو از لحاظ تماتیک، روی ژانرهای مختلفی در حوزه روایت داستانی کار کرده است از جمله ژانر علمی - تخیلی در کتاب هرگز رهایم مکن یا ژانر روانشناختی در رمان تسلی‌ناپذیر و یا ژانرهای دیگر از جمله آخر الزمانی.

منبع: روزنامه بهار