احتمالا از حدود 27 میلیون خانوار ایرانی و 24 میلیون دستگاه خودرو در کشور، شما هم صاحب یک خودرو هستید یا قبلا خودرو داشته‌اید یا در آینده نصیب‌تان خواهد شد. شاید هم مستقیم یا غیرمستقیم، با صنعت خودروسازی و صنایع مرتبط با آن سروکار دارید. در این موارد، هم نظافت خودرو و شستشوی محیط‌های صنعتی مانند خودروسازی و هم قطعه‌سازی با استفاده از برش، دغدغه مهم برای افراد عادی و متخصصان این حوزه است. هرچند همه امروزه با مفهوم کارواش آشنا هستند اما «کارواش صنعتی» یا «واترجت صنعتی»، ماجرای دیگری دارد.

مفاهیم و کاربردهای واترجت در صنایع خودروسازی

در دهه‌های اخیر، دستگاه‌های واترجت یا شوینده فشار قوی، به دلیل مزایای فراوان، کاربرد و اهمیت زیادی در صنایع خودروسازی، پیدا کرده‌اند. علاوه بر اینها، کارواش های صنعتی، در صنایع الکترونیک، پزشکی، هوافضا، دفاع، کشاورزی و بسیاری حوزه‌های دیگر استفاده می‌شود. بررسی مفهوم واترجت صنعتی، بیانگر دو کاربرد ویژه این دستگاه در حوزه خودروسازی است:

1-کاربرد عام به عنوان ابزار نظافت و شستشوی خودروها و محیط‌های صنایع خودروسازی با آب فشار قوی

2-کاربرد خاص به عنوان ابزار برش در قطعه‌سازی خودرو با جریان پرفشار آب و مواد ساینده

مهم‌ترین کاربردهای واترجت را می‌توان در شستشو مانند شستن ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی و خطوط تولید، تخریب مانند تخریب بتن، برش مانند برش فلزات، آماده‌سازی سطوح مانند سطوح فلزی خلاصه کرد. در اینجا ضمن اشاره به دو مفهوم عام و تخصصی واترجت در حوزه خودرو، کاربرد اول یعنی واترجت به عنوان دستگاه نظافتی در خودروسازی مدنظر قرار گرفته است.

واترجت و خودروسازی: از شستشو تا برش

در نگاه اول، به طور عام واترجت صنعتی دستگاه شوینده فشار قوی است که برای نظافت و شستشوی سطوح، تجهیزات و اتصالات مختلف در محیط‌های اداری، تجاری و صنعتی از جمله در فضای خودروسازی کاربرد دارد. روش کار واترجت به این صورت است که با دریافت جریان معمولی آب از یک منبع بیرونی، آن را به آب پرفشار تبدیل می‌کند. این جریان آب فشار قوی، به سطوح و تجهیزات آلوده پاشیده می‌شود و آلودگی‌ها را پاک می‌کند. هرچه آلودگی‌ها شدیدتر باشد، واترجت قوی‌تر با فشار کاری بالاتر نیاز است. عملکرد مناسب واترجت، نقش ارزنده‌ای در افزایش طول عمر تجهیزات و سلامت محیط دارد. بر این اساس، دستگاه واترجت، جزء کارآمدترین و بهینه‌ترین ابزارهای نظافتی برای شستشو است.

در نگاه دوم، به طور خاص، مفهوم واترجت در صنعت خودروسازی، فراتر از شستشو و نظافت محیط است. با این نگاه، واترجت، دستگاه برشکاری با جت‌ آبی به عنوان یکی از روش‌های ماشین‌کاری و از پرکاربردترین دستگاه‌ها‌ در زمینه قطعه‌سازی خودرو است. در این شیوه، با استفاده از جریان پرفشار آب به تنهایی و یا بهره‌مندی از مواد ساینده، برش در بیشتر مواد به‌کاررفته در خودرو مانند آلومینیوم، فولاد، شیشه، لاستیک، پلاستیک و منسوجات صورت می‌گیرد. در این حالت، پمپ فشار قوی به عنوان یکی از اجزای دستگاه واترجت، از مهم‌ترین قطعات برشکاری محسوب می‌شود که وظیفه‌اش هدایت جریان پرفشار آب است.

گروه‌هایی که در صنعت خودرو با واترجت سروکار دارند

با توجه به کاربردهای واترجت در حوزه خودرو، حداقل گروه‌های زیر به واترجت نیاز دارند:

1-مدیران و پرسنل کارخانه‌های خودروسازی برای شستشوی خودرو هنگام تولید، نظافت محیط و سالن‌های خودروسازی

2-شرکت‌های قطعه‌سازی خودرو برای برش قطعات و مواد مربوط به خودرو و سایر صنایع مرتبط

3-افراد عادی که به دنبال شستشوی خودروی خود با استفاده از ابزارهای نظافتی مکانیزه یا کارواش خانگی هستند.

دلایل نیاز به واترجت صنعتی در خودروسازی

تردد میلیون‌ها خودرو در شهرها و آلوده شدن آنها از یک‌سو و آلایندگی‌های فزاینده محیط‌ها و سالن‌های خودروسازی مانند مونتاژ، رنگ و...، اهمیت نظافت و شستشوی خودروها و محیط‌های صنعتی مربوط به آنها را دوچندان می‌کند. مصرف بالای آب و مواد شوینده، سرعت پایین، زمان‌بر بودن و کیفیت پایین‌ شستشو به شیوه دستی، استفاده از شوینده پرفشار را به عنوان دستگاه مکانیزه نظافت خصوصا در محیط‌های صنعتی به‌ویژه خودرویی، ضروری ساخته است.

طبق نظرات کارشناسان، حجم آب مصرفی واترجت صنعتی بسیار کم و بدون ایجاد آلودگی، فاقد آب‌های مضر، عاری از گازهای آلاینده و مواد سمی مانند آزبست است. این دستگاه‌ها نسبت به شستشوی معمولی، حدود ۸۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی می‌کنند و این امر خصوصا به خاطر تعدد فضاها، سطوح و تجهیزات در صنعت خودروسازی، قابلیت بسیار ارزشمندی است.

مزایای استفاده از واترجت صنعتی در خودروسازی

سرعت عمل زیاد، کیفیت فوق‌العاده، ایمنی کاربر، اثربخشی بالا، سازگاری با محیط‌زیست، عدم آسیب به سطوح یا تجهیزات، مجهز بودن به کلید تنظیم فشار آب خروجی، قدرت بالا در پمپ آب، صرفه‌جویی در وقت و هزینه از نظر مصرف آب و مواد شوینده، حذف آلودگی‌های سخت مانند جرم، رسوبات و چربی و نیز کاهش تعداد نیروی انسانی، از مهم‌ترین مزایای استفاده از واترجت صنعتی برای شستشوی فضاها و سالن‌های خودروسازی است.

واترجت علاوه بر نظافت محیط‌های صنعتی و سالن‌ها یا فضای کارخانه‌های تولید خودرو، برای شستشوی خودرو نیز نسبت به روش‌های سنتی برتری دارد. سرعت فرایند شستشو، عمیق و ایمن بودن شستشو، از بین بردن لکه‌ها و آلودگی‌های سخت و عمیق از بدنه خودرو، پاک کردن گل‌ولای رینگ و لاستیک، شستشوی قسمت‌های دشوار خودرو، صرفه‌جویی در وقت و انرژی، عدم آسیب به رنگ بدنه با انتخاب نازل مناسب و رعایت فاصله، جذابیت و زیبایی خودرو، مهم‌ترین محاسن واترجت برای شستشوی خودرو در محیط‌های صنعتی یا به صورت فردی است.

اجزای واترجت صنعتی

دستگاه‌های واترجت به منظور ایجاد فشار آب بالا برای نظافت و شستشوی سطوح و تجهیزات در صنعت خودروسازی، اجزای مختلفی دارند. پمپ، موتور، شیلنگ فشار قوی، نازل و تفنگی مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده کارواش صنعتی هستند که انتخاب مناسب و استفاده درست از آنها برای نظافت محیط‌های صنعتی، کارخانجات خودروسازی و سالن‌های خودرو بسیار مهم است. مهم‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده واترجت و وظایف آنها عبارتند از:

پمپ: نوع پمپ واترجت فشار قوی یا فوق قوی، میزان فشار و دبی آب خروجی را تعیین می‌کند و از نوع رفت و برگشتی است. نحوه محاسبه فشار، بر حسب بار و دبی بر اساس لیتر بر دقیقه صورت می‌گیرد.

موتور: کار موتور واترجت، الکتریکی و بنزینی، روشن کردن پمپ است و هر دو نوع با توجه به نوع استفاده، کاربرد دارند.

شیلنگ فشار قوی: همان‌طور که از نامش پیداست، در مقابل فشار و دمای بالا مقاومت دارد و به همین دلیل، بر اساس فشار و دمای جریان عبوری، با قطرهای مختلف موجود هستند.

نازل: دهانه خروجی پاشش آب برای شستشوی پرفشار سطح طراحی شده و به واترجت صنعتی متصل می‌شود. این نازل‌ها، متناسب با جنس، سطح و شدت آلودگی، کارکرد متفاوتی دارند.

تفنگی: تفنگی روی دسته واترجت نصب ‌شده و بعد از فعالیت دستگاه، برای برقراری جریان آب خروجی باید فشرده شده و برای قطع شدن رها شود.

 

کاربرد واترجت: از شستشوی بدنه خودرو تا سالن رنگ‌آمیزی

واترجت صنعتی در خودروسازی و کارخانه‌های ساخت خودرو، قبل از رنگ‌آمیزی بدنه، برای موارد زیر استفاده می‌شود:

شستشوی اولیه بدنه خودرو، شستشوی قطعات صنعتی و تاسیسات کارخانه، گرفتن چربی برای رفع آلاینده‌های روغنی باقی‌مانده از مراحل پیشین تولید بدنه و آبکشی نهایی. بعد از این مراحل، رنگ‌آمیزی بدنه انجام می‌شود.

یکی از فضاهای مهم در صنایع خودروسازی، سالن‌های رنگ است و دستگاه‌های واترجت یا شوینده فوق فشار قوی در این سالن‌ها بسیار کاربرد دارند. با توجه به آلایندگی ناشی از رنگ‌ و چسبندگی بر سطح و کف سالن‌، این دستگاه‌ها، می‌توانند آلودگی‌ها را جدا کرده و با شستشوی باکیفیت و سریع، به نظافت محیط بپردازند. نکته قابل توجه اینکه جداسازی کثیفی‌ها از سطوح و تجهیزات، از طریق واترجت آسیبی به محیط نمی‌رساند.

با توجه به ماهیت سالن رنگ خودروسازی و آلایندگی و چسبندگی حاصل از آن، از دستگاه واترجت با فشار بسیار بالا یعنی بیش از 1000 بار استفاده می‌شود. با استفاده از واترجت صنعتی در سالن‌های رنگ برای حذف آلودگی‌های عمیق، مصرف مواد شیمیایی نیاز نیست و همین امر به ایمنی پرسنل و سازگاری با محیط‌زیست کمک می‌کند.

کاربرد واترجت آب سرد و آب گرم در خودروسازی

از بین انواع واترجت صنعتی دو نوع واترجت آب سرد و آب گرم کاربردهای فراوانی دارند. در واتر جت صنعتی آب سرد، برای افزایش دما از چیزی استفاده نشده است. فشار آب بعد از ورود به دستگاه و عبور از پمپ، افزایش می‌یابد و روی سطوح پاشیده می‌شود. استفاده از این دستگاه برای از بین بردن چربی‌ها و روغن‌ها اثر زیادی ندارد و ذرات میکرو هیدروژنه را که باعث ایجاد چربی‌ها هستند تا حدودی جابجا می‌کند. هزینه واترجت آب سرد از آب گرم کمتر است. این دستگاه برای نظافت محیط‌های صنعتی مانند خودروسازی و فضاهای تجاری کاربرد دارد. اگر از واترجت صنعتی در محیط‌های بسته استفاده می‌شود، نوع واترجت آب سرد مناسب‌تر است.

در مقابل واترجت صنعتی آب گرم، اعم از بنزینی و الکتریکی، برای افزایش دمای آب خروجی از گرمکن (هیتر) استفاده می‌کند. این واترجت برای نظافت و از بین بردن لکه، چربی و آلودگی‌های سخت و عمیق کاربرد ویژه دارد و به خاطر حرارت بالا برای ضدعفونی سطوح نیز مناسب است. واترجت صنعتی آب گرم، گزینه مناسبی برای از بین هیدروکربن‌های سخت از روی چرخ‌دنده‌ها و قطعات کارخانه‌ای، از جمله صنایع خودروسازی است.

معیارهای انتخاب واترجت مناسب در صنایع خودروسازی

مهم‌ترین شاخص‌های انتخاب واترجت مناسب در صنعت خودروسازی عبارتند از:

دبی مناسب: دبی به معنای حجم آب جابجا شده از یک سطح مشخص در مدت زمان معین است. در واترجت‌ های معمولی، دبی آب بین ۸ تا ۳۰ لیتر بر دقیقه است اما در محیط‌های صنعتی مانند خودروسازی برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه، از دستگاه‌هایی با دبی بالاتر استفاده می‌شود‌.

فشار کاری لازم: میزان فشار آبی که به سطح پاشیده می‌شود، با نوع نازل و میزان فاصله تا سطوح ارتباط دارد. میزان فشار واترجت برای مقابله با آلودگی‌های مختلف در محیط‌های صنعتی مانند خودروسازی عبارتند از:

• واترجت نیمه فشار قوی: فشار کمتر از ۲۵۰ بار برای شستشوی سطوح حساس، آلودگی‌های سطحی، نظافت خودرو، ماشین‌آلات صنعتی، نما، حیاط و... که دستگاه کارواش خانگی و واترجت نیمه صنعتی نامیده می‌شوند.

• واترجت فشار قوی: بین 250 تا 1000 بار برای عملیات سنگین صنعتی که دستگاه کارواش صنعتی نامیده می‌شوند.

• واترجت فوق فشار قوی: فشار کاری بالاتر از ۱۰۰۰ تا حداکثر 3000 بار برای عملیات تخریب بتن، رنگ‌بری و مانند آن.

نازل با زاویه مناسب: برای شستشوی خودرو، انتخاب نازل نقطه‌ای و سوزنی، ممکن است به دلیل پاشش پرفشار بر روی بخشی از خودرو، موجب آسیب به بدنه و رنگ آن شود. بنابراین نازل‌های تیغه‌ای به خاطر پاشش آب روی محیط گسترده، بدون ایجاد فشار روی یک نقطه، انتخاب مناسب‌تری هستند. در مجموع، برای محیط‌های صنعتی، نازل تخت به منظور شستشوی انواع سطوح مناسب است اما رفع آلودگی‌ سخت، با نازل‌های دوار بهتر است زیرا سرعت نظافت را افزایش می‌دهد و لایه‌های آلودگی سطوح را با قدرت بیشتر نظافت می‌کند. نازل سوزنی نیز برای عملیات سنگین مانند برش و تخریب بتن مناسب است.

نوع و قدرت موتور: سیستم های گرمکن دیزلی در مقایسه با الکتریکی توانایی بالاتری در افزایش دمای آب دارند و آب مدت زمان بیشتری در آن باقی می ماند. واترجت بسیار فشار قوی، به منظور جابجایی بهتر، دارای موتور دیزلی است و استفاده از آن با سوخت فسیلی در فضای باز توصیه می‌شود، زیرا در محیط سربسته باعث ایجاد گاز مونوکسید کربن خواهد شد.

البته علاوه بر واترجت صنعتی، دو دستگاه مکانیزه دیگر نیز در نظافت محیط‌های صنعتی مانند صنایع خودروسازی کاربرد فراوانی دارند. اسکرابر یا زمین شوی صنعتی که عملیات شستشوی کف با این دستگاه انجام می‌شود، در نظافت فضاهای مرتبط با صنایع خودروسازی بسیار موثر است. این دستگاه با آب و مواد شوینده با عملیات برس‌زنی، سطوح را شستشو و همزمان خشک می‌کند.

دستگاه دیگر برای نظافت محیط‌های صنعتی، جاروبرقی صنعتی است. این دستگاه، ابزار موثری برای جمع‌آوری آلودگی‌های جامد، مایع و نیز توده‌های گردوغبار در محیط‌های صنعتی است. قیمت جاروبرقی صنعتی که قابلیت استفاده در کارواش‌ها برای نظافت خودرو، تمیزکاری کارگاه‌ها و کارخانه‌ها را دارد، به ظرفیت و اندازه، نوع موتور، جنس بدنه و قابلیت آن بستگی دارد. برای خرید جاروبرقی صنعتی می توانید با شرکت آوین صنعت در تماس باشید.

قیمت واترجت برای صنایع خودروسازی

علاوه بر میزان دبی و فشار خروجی آب، مواردی مانند نوع کاربرد و استفاده، تجهیزات جانبی دستگاه، کیفیت ساخت قطعات، واترجت آب گرم یا آب سرد، گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش، از شاخص‌های تاثیرگذار بر قیمت واترجت و انتخاب آن است.