سید عباس عراقچی بعد از دیدار دوجانبه با «هلگا اشمید» دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که پیش از ظهر روز گذشته (شنبه) انجام شد در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با این ملاقات خاطر نشان کرد:اشمید معاون موگرینی و هماهنگ کننده مذاکرات برجام به تهران آمد.
وی ادامه داد: این سفر در ادامه رایزنی‌های مفصلی است که کشور‌های باقی مانده در برجام و ایران به صورت دو و چند جانبه در تهران، پایتخت‌های اروپایی، مسکو و پکن انجام شد. حدود ۳۵ روز از اقدام ایران برای کاهش تعهدات خود می‌گذرد، شاهد رفت و آمد‌های بسیار زیاد دیپلماتیک در همه جهات بودیم.
معاون سیاسی وزیر امورخارجه افزود: اشمید برای ادامه رایزنی‌ها به تهران آمد، هم برای ارائه گزارشات اقداماتی که تاکنون داشته و موضوعاتی که در ادامه دنبال خواهند کرد و جلسه خوبی بود.
وی با تاکید بر اینکه مواضع ایران در قبال برجام کاملا مشخص است گفت: جلسه خوبی بود و دو طرف توانستند از مواضع یکدیگر مطلع شوند جمهوری اسلامی ایران باید از منافع رفع تحریم‌ها در برجام وبه خصوص رفع تحریم‌های هسته ای بهره مند شود، در غیر این صورت ما با استفاده از حقی که برجام برای ما قائل شده است، تعهدات خود را بر طبق برجام پله پله کاهش می‌دهیم و در حقیقت خروج ایران از برجام در دستور کار قرار دارد، اما این امر به صورت هدفمند و هوشمند و برنامه ریزی شده و در واقع هر جا که طرفین، تعهدات خود را عملی کرده یا بخشی از خواسته‌های ایران را محقق کنند این روند خروج متوقف می‌شود و حتی می‌تواند به جای اول خود بازگردد.
عراقچی تاکید کرد: سیاست ما کاملا شفاف است با همین صراحت با طرف‌های اروپایی، روسیه و چین صحبت کردیم با اشمید جمع بندی در این زمینه داشتیم، کمیسیون مشترک برجام از ایده‌هایی است که در دستور کار قرار دارد، ولی به اعتقاد ما کمییسون مشترک باید زمانی برگزار شود که دستاورد ملموسی از آن حاصل شود. تکرار بیانیه‌های گذشته و تکرار مواضع قبلی خوب است، اما کافی نیست.
اروپایی‌ها می‌توانند در حوزه‌های بانکی و نفتی برای ایران راهی پیدا کنند
وی در ادامه تصریح کرد: کشور‌های اروپایی، روسیه و چین که در برجام باقی ماندند بعد از خروج آمریکا مواضع سیاسی بسیار خوبی در حمایت از برجام اتخاذ کردند، اما در این میان سه کشور اروپایی نتوانستند در عمل، گام مشخصی را بردارند این درحالی است که اروپایی‌ها می‌توانند راه حل‌های عملیلاتی در حوزه‌های بانکی، نفتی، انرژی حمل و نقل، سرمایه گذاری و ... برای ایران پیدا کنند، اما تاکنون از اجرای این موارد ناتوان بوده اند.
به اندازه کافی برای دیپلماسی پنجره باز کرده ایم
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ادامه داد: به این ترتیب می‌توان گفت که مواضع سیاسی این کشور‌ها در رابطه با ایران مطلوب بوده است، اما در حوزه عملی روند آن‌ها تاکنون نامطلوب بوده است. در این میان تهران هم به میزان کافی به آن‌ها فرصت داده است و به اندازه لازم برای دیپلماسی پنجره باز کرده ایم، اما در حال حاضر نیاز به اقدام عملی داریم در نتیجه زمان تشکیل کمیسیون مشترک وقتی خواهد بود که یک راه حل مشخص و نتیجه عملی داشته باشیم که از ماحصل آن بهره‌مند شویم چرا که علاقه‌ای به جلساتی نداریم که خروجی آن‌ها صرفا منتهی به صدور بیانیه‌های سیاسی می‌شود.
وی گفت: برای تشکیل کمیسیون مشترک تاریخ دقیقی مشخص نشده است، تنها بر روی محدود زمانی خاصی برنامه ریزی کردیم که احتمالا بین دو تا سه هفته آینده برگزار خواهد شد، اما همانطور که پیش از آن گفتم صرف ارائه گزارشات تکراری جلسه تشکیل نخواهیم داد.
عراقچی در پاسخ به این سئوال که از گزارشات ارائه شده از سوی هلگا اشمید برای شما قابل قبول بود یا خیر توضیح داد: به هر حال برخی از اقدامات اروپایی‌ها قابل قبول و برخی غیر قابل قبول هستند، اما نکته مهم برای ما این است که این اقدامات نتیجه بخش باشد و دستاورد ملموسی را به همراه داشته باشند و بتواند در برابر تحریم‌های آمریکا علیه تهران راهگشا باشد. اینکه اروپایی‌ها در برابر بزرگترین شریک خود مواضع سیاسی اتخاذ و از ایران حمایت می‌کنند، حتی از برقراری سازوکار مالی سخن به میان می‌آورند خوب است، اما تا زمانی که حرف‌های آن‌ها اقدام عملی برای تهران به همراه نداشته باشد ناکافی است. در نتیجه گفت وگو‌های ما ادامه پیدا خواهد کرد و من هم به صراحت این موارد را برای اشمید بر شمردم.
مهلت ۶۰ روزه به هیچ عنوان تمدید نمی شود
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در رابطه با تمدید مهلت تعیین شده برای طرف‌های برجام تاکید کرد: مهلت ۶۰ روزه که ۲۵ روز آن سپری شده به هیچ عنوان تمدید نمی‌شود و ایران اقدامات بعدی یا همان گام دوم را اجرایی می‌کند مگر اینکه آن‌ها خواسته‌های ما را تامین کنند.
وی در پاسخ به این سئوال که پس از تعیین مهلت ۶۰ روزه برای طرف‌های اروپایی آیا تغییری در سرعت بخشیدن به عملیاتی شدن سازوکار اینستکس مشاهده کرده اید و اینکه دفتر متناظر آن در تهران در چه وضعیتی است عنوان کرد: این دو نهاد متناظر هستند و بین خود حساب‌ها را بدون نیاز به جابجایی پول، مبلغ مورد نظر را در داخل اروپا منتقل می‌کنند که به واسطه همین امر هم در رابطه با تحریم‌ها به مشکلی بر نخواهیم خورد. در نتیجه معاملات بین دفتر اروپا و تهران انجام و در نهایت با هم تسویه می‌کنند.
وی بابیان اینکه تا کنون بین دو نهاد متناظر در تهران و اروپا جلسات بسیاری برگزار شده است، تصریح کرد: در راستای جلسات متعددی که در این زمینه برگزار شده است امروز (شنبه) هم در جلسه کارشناسی رایزنی‌هایی انجام شد، تقریبا دو نهاد متناظر اینستکس برای کار کردن با هم آماده می‌شوند، اما این روند بسیار کند‌تر از انتظارات ما پیش رفته است. توقع ما از اینستکس تنها به عملیاتی شدن آن محدود نمی‌شود و باید کالا‌های غیر تحریمی هم شامل کار با اینستکس شود و گرنه نمی‌تواند به وظایف اصلی خود عمل کند.
عملیاتی شدن ایستکس و تبادلات مالی محل بحث است
عراقچی در ادامه افزود: این موضوعاتی است که با اشمید در مورد آن صحبت کردیم و با طرف‌های دیگر اروپایی هم مفصل در مورد آن رایزنی می‌کنیم. ایده‌ها و راه حل‌هایی وجود دارد به شرط اینکه اراده‌ای برای انجام آن وجود داشته باشد هرچند بخش زیادی از آن به تحقق سازو کار‌های عملیاتی بستگی دارد. امیدواریم که در روز‌های آینده اینستکس بتواند عملیاتی شدن خود را اعلام و اولین تبادلات مالی برجام محقق شود، اما با توجه به شرایط فعلی این امر همچنان محل بحث است.
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سئوال که بعد از ملاقات با اشمید می‌توانید به عملکرد اروپا که قرار بود در مدت معین در روند تعهدات خود سرعت عمل بیشتری نشان دهند نمره قبولی بدهید خاطرنشان کرد: ما هنوز نتوانستیم از اروپایی‌ها راه حل عملیاتی واقعی که بتوان به آن اتکا و اعتماد داشت را ببینیم. هنوز ۲۵ روز زمان باقی مانده است و برخی از چشم انداز‌ها وجود دارد که به برخی تصمیم گیری‌های سخت سیاسی موکول شده است و مشخصا اروپایی‌ها باید آن‌ها در قبال شریک سیاسی خود یعنی آمریکا اتخاذ کنند. می‌توان گفت به واسطه غلبه سیستم مالی آمریکا بر اروپا این تصمیم گیری کار ساده‌ای نیست و وابستگی بانک‌ها و شرکت‌ها به این سیستم مالی هم شرایط را دشوار‌تر می‌کند. به دلیل سختی همین روند هم باید منتظر اقدام اروپایی‌ها بمانیم.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ به اینکه باتوجه به سفر اشمید به تهران شما هم به زودی سفر برجامی به اروپا خواهید داشت، عنوان کرد: به این زودی نخواهد بود و فعلا هم برنامه‌ای ندارم، اما اگر موضوعی پیش بیاید باتوجه به اینکه وظیفه دیپلمات‌ها رایزنی است هر زمان که لازم باشد سفر را انجام خواهیم داد.
