سَرْو اَبَرکوه یا سرو زرتشتی یکی از آثار طبیعی ملی ایران است. این درخت در شهر ابرکوه در استان یزد قرار دارد و از پیرترین جانداران زندهٔ جهان است. محیط تنهٔ این درخت در روی زمین یازده‌ونیم متر است و بلندای آن بین ۲۵ تا ۲۸ متر برآورد شده است.

یزد یکی از شهرهای باستانی و تاریخی در ایران است به طوری که برخی از نوشته‌های قدیمی، زندگی انسان‌ها را در این نقطه از زمین به قبل از هزاره سوم پیش از میلاد برمی‌گردد که حتی در این متون مواردی مانند قدمت بعضی از شهرهای یزد گفته شده است که ابرکوه را به زمان حضرت ابراهیم، میبد را به زمان سلیمان نبی و یزد را به زمان اسکندر مقدونی و ضحاک تخمین زده‌اند. حال در این شهر که تاریخچه‌ای غنی دارد، بودن درختی کهن‌سال که پیرترین موجود زنده در کل ایران است موضوع عجیبی نیست.

سرو ابرکوه پیش از میلاد مسیح

فقط ۱۴ درخت روی زمین وجود دارد که پیش از تولد حضرت مسیح نیز وجود داشته‌اند؛ سرو ابر کوه، یکی از این ۱۴ درخت است. بیش از ۹۰ درخت کهنسال در کشور ثبت ملی شده‌اند.

چنار كهنسال، پیرترین موجود زنده تهران

در گوشه ای از پایتخت، کنار امامزاده یحیی چنار زنده‌ای نفس می‌کشد که عمری بیش از پیدایش پایتخت دارد. در واقع این چنار دیر زمانی قبل از آنكه هنوز در تهران آثار شهرنشینی پیدا شود، همه چیز را زیر نظر داشت و تنها شاهدی است که تاریخ تهران را از ۹۰۰ سال پیش تا کنون دیده و اگر زبان داشت حتما خاطرات شنیدنی را برای‌مان تعریف می‌کرد. این چنار کهن در صحن امامزاده یحیی در محله عودلاجان جاخوش کرده و با زنجیر تحت مراقبت ویژه است! بنای امامزاده یحیی در محله عودلاجان تهران در واقع متعلق به «ابوالقاسم عزالدین یحیی» و برادرش «محمد» است که با ۱۵ واسطه به امام چهارم حضرت امام سجاد(ع) می رسند. به عقیده برخی، همان‌طور که در کتاب «شریف رضی» مطرح شده است، حضرت یحیی از فرزندان امام سجاد(ع) است، ولی بر روی صندوق قبر بقعه، نام یحیی بن زید، فرزند امام حسن مجتبی(ع) آمده است.

امامزاده یحیی از بزرگ‌ترین علمای شیعه زمان خود و از«نقبا»ی شهرهای قم، ری و آمل بوده است. قدیمی ترین اثر منقول در آستان امام زاده یحیی، صندوق چوبی روی مرقد است که بر روی آن تاریخ ۸۹۵ (ه.ق) ثبت شده است و آن‌طور که در کتیبه به آن اشاره شده به دستور «ملک شاه غازی» و در سال ۸۹۵ (ه. ق.) توسط دو برادر به نام‌های استاد حسین و استاد محمد لواسانی ساخته شده است. آنچه که این امامزاده را از سایر امامزاده های پایتخت متمایز کرده، وجود کهن‌ترین درخت چنار تهران است. مورخان از این چنار به عنوان سومین چنار بزرگ تهران یاد کرده‌اند. این درخت که با زنجیر قسمت هایی از آن را بسته اند تا بیشتر از این در هم نشکند، چندان شباهتی هم به چنار ندارد، چراکه فرورفتگی در داخل درخت دیده می شود و آن را از شمایل چنارهای دیگر متمایز کرده است. همچنین آثاری از دخیل و قفل‌ها روی شاخه‌های نیمه خشکیده این چنار تاریخی دیده می‌شود.

این درخت چنار کهن با قدمت ۹۰۰ سال در جوار صحن مخصوص بانوان امام زاده یحیی با قطر هفت متر قرار دارد. تعداد این چنارها سه تا بوده که یکی در خیابان و مزاحم رفت وآمد بوده و شهرداری آن را بریده و دیگری هم خشک شده است. درخت باقی مانده با شماره یک و در سال ۱۳۳۰ در فهرست وزارت فرهنگ و اداره باستان شناسی به ثبت رسیده است. به گفته یکی از اهالی محل امامزاده، در سال های گذشته کفاشی داخل این درخت را سوراخ کرده بود و در آنجا مشغول کفاشی و زندگی بود و حتی شب ها در همان درخت می‌خوابید که حدود ۳۰ سال گذشته این محل را ترک کرده و کسی از او خبر ندارد، اما در مقابل برخی بر این باورند که حفره بزرگ و سیاه درخت، به دلیل دود شمع و چراغ های نذری است.

درختان کهنسال ایران