1- حجت‌الاسلام‌والمسلمين سيدمحمد خاتمي در سفري به يزد در جمع فعالان سياسي و اجتماعي اين استان چند پرسش در حوزه دين و دين‌داري مطرح كرده كه قابل تأمل است. او مي‌گويد:
- دين نمي‌تواند پرسش را نفي كند.
- دين نمي‌تواند به كسي بگويد تو چرا پرسش مي‌كني.
- دين اگر مي‌خواهد جاودانه باشد بايد حق پرسشگري را قبول كند.
- هر آنچه كه در مقابل آزادي قرار گيرد حتي اگر دين باشد زيان مي‌كند.
منظور از آزادي ولنگاري نيست، بلكه منظور حق تعيين سرنوشت است.
مخاطب اين پرسش‌ها كيست؟ اگر خداوند است كه او در قرآن 130 بار واژه سؤال و مشتقات آن ، ازجمله 15 بار عبارت «يَسئَلُونَكَ» را آورده است.(1) از طرح پرسش و پاسخ‌هاي مبتني بر عقل و حكمت استقبال كرده است.
اگر غير از خداوند منظور رسول گرامي اسلام و ائمه طاهرين هستند آن‌ها هم چيزي غير از تفسير و تبيين قرآن و كلام خدا حرفي نزدند.
اگر مخاطب ايشان علما و مراجع، حوزه‌هاي علميه و اساتيد مبرز علوم الهي در دانشگاه‌هاي كشور است كه آ‌ن‌ها هر روز بساط درس و بحث خود را روي سفره پرسش و پاسخ پهن مي‌كنند.
2- آقاي خاتمي مي‌گويد؛ اگر دين در برابر آزادي قرار گيرد زيان مي‌كند. بعد آزادي را تعريف مي‌كنند و مي‌گويد : منظور از آزادي ولنگاري نيست ، منظور حق تعيين سرنوشت است.
اولا : طرح دوگانه دين و آزادي آن‌هم در معركه‌اي كه خود او در اين سخنراني مي‌گويد:
«اسرائيل جز به سقوط جمهوري اسلامي قانع نيست. جز به تجزيه و تضعيف ايران فكر نمي‌كند.»، چه جایگاهی دارد!؟
اين دوگانه كجا ، كي و توسط چه كساني مطرح شده، كه وي به آن تفوه مي‌كند؟!
ثانيا : اين دوگانه را سفارت انگليس در جريان مشروطه مطرح كرد. چون تعريف اسلام و مقدسين از آزادي «رهايي از نفس» بود .
به قول حافظ؛ 
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود
از هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است
 تعريف مشروطه‌چيان انگليسي «رهايي نفس» طبق فتاوي پيامبران مدرنيسم در جهانمطرح کردند و مردم را سركار گذاشتند در كمتر از يك سال تمام دستاوردهاي مشروطه را به تيغ ترور سپردند و رهبران مشروطه را از دو طرف يكي پس از ديگري ترور كردند.
ثالثا : اين دغدغه ايشان در مورد حق تعيين سرنوشت در اصل 56 قانون اساسي به خوبي توضيح داده شده است و ملت ايران هم دو بار در دو رفراندوم به آن رأي مثبت دادند. در اين اصل آمده است :«حاكميت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او ، انسان را بر سرنوشت اجتماعي خويش حاكم ساخته است. هيچ كس نمي‌تواند اين حق الهي را از انسان سلب كند يا در خدمت منافع فرد يا گروهي خاص قرار دهد و ملت اين حق خداداد را از طرقي كه در اصول بعد مي‌آيد اعمال مي‌كند.» مبتني بر اين اصل ملت ايران ده‌ها بار پاي صندوق رأي آمده‌اند و حق «تعيين سرنوشت» خود را ادا كردند.
3- اين ايام ايام خروش امام امت (ره) عليه تبهكاري‌هاي آمريكاي جنايتكار در قضيه كاپيتولاسيون است. فريادهاي انقلابي امام (ره) هنوز در گوش ملت ايران طنين‌انداز است. او كه براي عزت ملت و عظمت ايران از همه حيثيت خود و جان خود مايه گذاشت. خوب بود آقاي خاتمي در ديدار فعالان سياسي يزد به مناسبت شرارت آمريكا درجنگ 12 روزه عليه ملت ايران چند كلمه صحبت مي‌كردند و از رشادت‌ها و جانفشاني‌هاي امام خميني (ره) در دفاع از حق تعيين سرنوشت ملت و استقلال و اقتدار ملي ياد مي‌كردند و جنايات بي‌حدوحصر آمريكا را محكوم مي‌نمودند.
پي نوشت :
1- تفسير نور – محسن قرائتي – جلد چهارم – صفحه 268