در روزهای اخیر، شاهد اعلام هشدارهای جدی در مورد وضعیت بحران فرونشست زمین در تهران بوده ایم. گزارش‌های رسمی حاکی از این هستند که فرونشست زمین در برخی مناطق پایتخت، به بیش از 30 سانتی‌متر در سال رسیده که این عدد چند برابر میانگین جهانی است (3 تا 5 برابر). بر اساس برخی گزارش ها، مناطق 17، 18 و 19، بیشترین نرخ فرونشست زمین را تجربه می کنند و تنها در منطقه 18، نرخ فرونشست زمین از 17 سانتی متر در سال 1403 به 31 سانتی متر افزایش یافته است!

برخی تحلیلگران معتقدند که بیش از 3 میلیون نفر در تهران به طور مستقیم تحت تاثیر بحران فرونشست زمین قرار دارند و این موضوع خود نشان از آن دارد که این بحران، یک مشکل جدی و اساسی است که باید تدابیری جدی برای آن اندیشیده شود. فرونشست زمین در زمره چالش هایی است که برخی تحلیلگران و صاحب نظران را واداشته تا پیشنهاد دهند که بهتر است پایتخت ایران از تهران به شهری دیگر منتقل شود. کارشناسان معتقدند که بحران فرونشست زمین در تهران، به طور خاص تحت تاثیر دو مولفه مهم است. 

اول اینکه متاسفانه برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی سبب شده تا فرونشست زمین سال به سال نه فقط در تهران بلکه در دیگر بخش های کشورمان نیز ابعاد جدی‌تری را به خود بگیرد. موضوعی که تاکنون بارها نسبت به آن هشدار داده شده است. در این میان، جمعیت بالای تهران که هیچ نسبتی با ظرفیت های محدود زیست محیطی این شهر و منطقه ای که در آن واقع شده ندارد هم مزید بر علت شده تا شاهد باشیم میزان بهره‌بردازی از منابع آبی زیرزمینی به نحو چشمگیری بیشتر از ظرفیت های محیطی باشد. موضوعی که هم بحران آب را در پایتخت تشدید کرده و هم بحران فرونشست زمین را به وضعیت بحرانی رسانده است. 

نکته دوم اینکه در مواجهه با بحران فرونشست زمین، دولتهای مختلف کشورمان صرفا به راهکارهای موقت و نوعی انفعال بسنده کرده اند. این موضوع سبب شده تا سال به سال بحران فرونشست زمین نه فقط در تهران بلکه در دیگر بخش های ایران نیز ماهیت جدی تری به خود بگیرد و به وضعیت بحرانی فعلی برسد که قطعا حل آن با هزینه های گزافی همراه است. از این رو، همین که اصل صورت مساله و مشکل علی رغم هشدارهای کارشناسان جدی نگرفته نشده، سبب شده کار به وضعیت نامساعد فعلی برسد. 

از این رو، تا زمانی که در حوزه مدیریت و حکمرانی، شاهد تغییر گفتمان و شیوه نگرش ها به بحران فرونشست زمین در پایتخت نباشیم، روز به رو باید شاهد بدتر شدن این بحران بوده و انتظار چالش های گسترده ای را در آینده ای نه چندان دور داشته باشیم. فرونشست زمین می تواند خسارت های جدی را به ساختمان ها، زیرساخت‌های شهری نظیر مترو و روح و روان مردم به دلیل هراس از در پیش بودن اتفاقات منفی وارد کند. از این رو، شایسته است که به نحو جدی تری به آن فکر شود و راهکارهای عملیاتی برای مخاطب قرار دادن آن در پیش گرفته شود.