به گزارش الف در این مناظره سید حسین موسویان دیپلمات پیشین ایرانی و استاد دانشگاه پرینستون. 
 اسکات هورتون، تحلیلگر امور بین‌الملل، نویسنده و مجری برنامه "نمایش اسکات هورتون" و مدیر مؤسسه لیبرتارین آمریکا 

وجاناتان کانریکوس، سخنگوی سابق نیروهای دفاعی اسرائیل و پژوهشگر ارشد در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها شرکت داشتند. 

گفتنی است کانریکوس  به مدت۲۴ سال از فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل بوده که به عنوان فرمانده درجنگهای علیه لبنان و نوار غزه و سخنگوی ارتش اسرائیل فعالیت داشته و مدیریت شبکه‌های اجتماعی و تلاش‌های دیپلماسی عمومی دولت اسرائیل را بر عهده داشته است. 

نکته جالب این مناظره ادعای کارشناس و نظامی اسراییلی است که میگوید در مذاکرات برجام ایران دولت آمریکا را فریب داده است. 

این کارشناس اسراییلی می گوید :

جاناتان کانریکوس: نگرانی من این است که جمهوری اسلامی، با زیرکی، می‌خواهد برای دومین بار یک دولت آمریکایی را فریب دهد. آن‌ها یک‌بار در سال ۲۰۱۵ دولت اوباما را با توافقی به‌شدت بد فریب دادند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده و اطلاعاتی که از مذاکرات درز کرده، به‌نظر می‌رسد اکنون هم قصد دارند دولت دوم ترامپ را به همان شیوه فریب دهند. هدف نهایی آن‌ها این است که از طریق مذاکرات، راهی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای باز کنند. رفتار رژیم ایران در منطقه همچنان خصمانه است، حمایت گسترده از تروریسم و تلاش مداوم برای دستیابی به سلاح هسته‌ای. همه این‌ها با چیزی که در سخنان رسمی‌شان ادعا می‌کنند، کاملاً در تضاد است. آن‌ها بارها نشان داده‌اند که حرف‌شان با عمل‌شان یکی نیست. در فریب دادن پرفسورند، و این همان چیزی است که مرا نگران می‌کند. 

اسکات هورتون مدیر مؤسسه لیبرتارین آمریکا در پاسخ به این اظهارات میگوید : نه، من چنین اعتقادی ندارم. البته اصولاً به حرف هیچ سیاستمداری، به‌ویژه از نوع مذهبی‌اش، اعتماد ندارم. ولی مسئله مهم این است که آیا می‌توان به توافقی رسید که قابل راستی‌آزمایی باشد یا نه.

واقعیت این است که ایران دو دهه است که چرخه کامل غنی‌سازی اورانیوم را در اختیار دارد. بیشترِ این غنی‌سازی در سطح پایین—حدود ۳.۶ درصد—انجام شده و تنها در سال‌های اخیر، در واکنش به خروج آمریکا از برجام، غلظت بالاتر را تجربه کرده‌اند.

از زمان دولت جرج دبلیو بوش در سال ۲۰۰۲ که ایران را «بخشی از محور شرارت» اعلام کرد، سیاست تهران این بوده که اسناد و تأسیساتش را باز نگه دارد و بگوید: "ما سلاح نمی‌سازیم؛ بیایید بررسی کنید." یعنی بهانه‌ای برای جنگ باقی نگذارند.

اما نکته ظریف اینجاست: آنچه ایران دارد، چیزی شبیه به "بازدارندگی بالقوه" است. مثل برزیل یا ژاپن—کشورهایی که توانایی ساخت سلاح را دارند اما فعلاً چنین قصدی ندارند. در نتیجه با نوعی تعادل روبه‌رو هستیم: اگر آمریکا حمله نکند، ایران هم سراغ ساخت سلاح نمی‌رود. و اگر آمریکا حمله کند، احتمال ساخت سلاح بالا می‌رود. این منطق متقابل بازدارندگی است.

 به بیان دیگر، اگر آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج نمی‌شد، امروز همه چیز تحت کنترل بود. آن زمان ایران اورانیوم غنی‌شده خود را به فرانسه می‌فرستاد، و فرانسه هم میله‌های سوخت را برای نیروگاه‌های برق ایران تأمین می‌کرد. ایران حتی اورانیوم غنی‌شده‌ای در داخل کشور نداشت که بتواند به سرعت از آن سلاح بسازد. هدف اصلی توافق این بود که «زمان گریز» را افزایش دهد—یعنی اگر رهبری ایران تصمیم به ساخت سلاح بگیرد، دست‌کم یک سال طول بکشد تا به آن برسد، و آمریکا بتواند در این فاصله واکنش نشان دهد.

به همین دلیل، مسئله اصلی اعتماد به حرف‌های رژیم نیست؛ بلکه باید به راستی‌آزمایی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعتماد کرد. آن‌ها هستند که می‌توانند هرگونه انحراف از مسیر صلح‌آمیز را شناسایی کنند.

ملیندا نوسوفورا مجری برنامه :  آقای موسویان! آیا ایران دنبال فریب دولت آمریکاست؟ آیا دنبال ساخت بمب است؟ آیا ایران راستی آزمایی توسظ آژانس را می پذیرد؟

این اسرائیل بود که امریکا را در جنگ علیه عراق فریب داد 

سید حسین موسویان: این دشوار نیست بتوان تشخیص داد که آیا ایران دنبال فریب آمریکاست یا اسرائیل.

همه میدانند که در سال 2002 نتانیاهو در کنگره آمریکا گفت که صدام حسین سلاحهای هسته ای دارد و آمریکا باید به عراق حمله کند. آمریکا حمله کرد و عراق را نابود کرد و هزاران سرباز آمریکایی کشته و زخمی شدند و هزاران میلیارد دلار سرمایه آمریکا به باد رفت و بعد معلوم شد که صدام سلاحهای کشتار جمعی نداشته است واین اسرائیل بود که آمریکا را فریب داده است.

 واقعیت دوم این است که از سال 1990 ، مقامات اسرائیل هرساله مدعی شده اند که ایران تا یکی دوسال دیگر بمب اتم خواهد ساخت و اکنون معلوم شده که اسرائیل 30-40 سال به جامعه جهانی دروغ گفته و اکنون هم ادامه میدهد و جامعه جهانی را با دروغ فریب میدهد.
سیاست اسرائیل مشخص است. نتانیاهو علنا گفت که تنها توافقی قابل قبول است که بر اساس مدل لیبی باشد. مدل لیبی چه بود؟ سران لیبی ابتدا تاسیسات هسته ای خود را نابود کردند و بعد مورد حمله نظامی ناتو قرار گرفتند و کشورشان نابود شد. اسرائیل مدل لیبی را قبلا هم در مورد عراق اجرا کرد و به بهانه سلاحهای کشتار جمعی، موجب حمله نظامی آمریکا به عراق شد و عراق را به ویرانه ای تبدیل کرد و اکنون دنبال اجرای همین سناریو علیه ایران است. اسرائیل آشکار به آمریکا میگوید اول نابودی تاسیسات هسته ای ایران و بعد هم حمله نظامی به ایران. این سناریو اسرائیل است.

 اگرترامپ مسیر نتانیاهو را در پیش بگیرد، قطعاً به جنگ نزدیک می‌شویم. اما اگر بر پایه خواست و اجماع جهانی عمل کند، رسیدن به توافق چندان دور از دسترس نخواهد بود. تنها کشوری که آمریکا را برای حمله به ایران تحت فشار می‌گذارد، اسرائیل است.

اسراییل حتی اجازه بازرسی به آژانس هم نمیدهد 

واقعیت این است که ایران عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است، ولی اسرائیل حتی عضو این معاهده هم نیست. ایران هیچ سلاح هسته‌ای ندارد، در حالی که تنها کشور خاورمیانه با صدها بمب اتمی، اسرائیل است. ایران بیش از هر کشور دیگری تحت بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار گرفته، در حالی که اسرائیل تاکنون حتی یک‌بار هم اجازه بازرسی از تأسیسات هسته‌ای خود را نداده است.

منشأ بحران کجاست؟

نخست‌وزیر اسرائیل هم آشکارا گفت که او ترامپ را متقاعد کرده که از برجام خارج شود. بنابراین برای یافتن منشأ بحران، باید به همین جا (اسرائیل) نگاه کرد