چرا از یک سوراخ چند بار گزیده می‌شویم؟!

یوسف مشفق، گروه اقتصادی الف،   4030613032 ۳۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۷ تکراری یا غیرقابل انتشار
چرا از یک سوراخ چند بار گزیده می‌شویم؟!

عبرت‌گرفتن از خطاها و سیاست‌هایی که نتایج نامطلوب برجای گذاشته، در نظام مدیریتی و سیاست‌گذاری ایران هیچ‌ جایگاهی ندارد و علی‌رغم هویدا شدن اثرات نامطلوب راه و روش‌های آزموده‌شده، باز هم به همان طناب‌هایی تمسک جسته می‌شود که کشور را در گرداب مشکلات فروبرده است.

موضوع این جستار، اظهارات اخیر و البته تکراری محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کنونی کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده چند دوره مجلس است که باز هم به نظام چند نرخی ارز در کشور انتقادات تند و تیزی را وارد ساخته و در توجیه اظهاراتش در ناکارآمدی ارز چند نرخی، رانت‌های ایجادشده آن را برشمرده است. پور ابراهیمی بیان داشته: «از محل رانت فاصله نرخ ارز ترجیحی و بازار آزاد سالانه 400 همت سود به جیب دلالان و نه تولید کننده، صادر کننده یا مردم می‌رود،‌ لذا باید به سمت یکسان‌سازی نرخ‌های ارز و یا کاهش فاصله ارز نیما و بازار و ترجیحی برویم.»

این سخنان در حالی از سوی رئیس کنونی کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح می‌شود که در خصوص لزوم حذف ارز 4200 هم چنین تعابیری مطرح شده بود و از قضا آن زمان محمدرضا پورابراهیمی در قامت نماینده و یکی از اعضای پرنفوذ کمیسیون اقتصادی مجلس شورای‌اسلامی، پیش‌قراول حذف ارز 4200 در لایحه بودجه 1401 شده بود. جالب اینکه این دستاویزهای مطروحه امروز هم در همان سال به کرات شنیده شد و در نهایت خواسته مدافعین حذف ارز 4200 به کرسی نشست اما نتیجه آن به‌گونه‌ای بود که دولت سیزدهم و بانک‌مرکزی را به‌سمت تخصیص ارز 28500 تومانی برای واردات کالاهای اساسی سوق داد چون نرخ ارز در بازار آزاد در زمستان 1401 در حال واردشدن به کانال 60 هزار تومان بود و تامین ارز واردات با این نرخ، قطعاً فشار بسیار زیادی به قدرت خرید مردم وارد می‌کرد.

اگرچه اصالت‌دادن به قیمت ارز بازار، بارها در اقتصاد ایران آزموده‌شده و عایدی آن چیزی جز شکست و نارضایتی مردم نبوده اما عجیب است که با‌ وجود نتایج نامطلوب این سیاست باز هم چنین نسخه‌های تکراری به‌عنوان عوامل سامان‌بخش اقتصاد ایران خریدار دارد.

البته ارز تک‌نرخی دارای مزایایی است اما در حال حاضر امکان بهره‌مندی از این مزیت‌ها در اقتصاد ایران وجود ندارد. زیرا ویژگی‌های نظام بازار در حوزه ارز به‌چشم نمی‌خورد؛ بازار آزاد به‌معنای طیف گسترده‌ای از عرضه‌کنندگان، بی‌شمار کالا و تقاضای واقعی مصرف‌کنندگان است که در نهایت رقابت در آن شکل می‌گیرد و قیمت‌ها با ساز و کار عرضه و تقاضا و حاکمیت رقابت تعیین می‌شود. حال کدام یک از این ملزومات در بازار آزاد ارز به چشم می‌خوردکه برخی به‌دنبال اصالت‌دادن و تبعیت دولت از نرخ‌های آن هستند؟ عرضه‌کنندگان بسیار محدود، کالای محدود (ارز) و متقاضیان کم‌شمارش هیچ نسبتی با ویژگی‌های بازار آزاد ندارد و اراده عرضه‌کنندگان به جای رقابت، تعیین‌کننده قیمت‌هاست.

چنین وضعیتی در دیگر بازارها به خصوص بازار خودرو نیز وجود دارد و مدافعان آزادسازی که به شیوه ای انتزاعی و منتزع از شرایط واقعی اقتصاد کشور نسخه های همیشگی خود را تجویز می کنند باید بگویند آیا تمامی لوازم مربوط به آزادی اقتصادی که در راس آن نبودن انحصار و رقابت است در این بازار وجود دارد؟! 

علاوه بر این در شرایط تحریمی و فشارهای اقتصادی که عوامل سیاسی منجر به صعود قیمت‌ها در بازار آزاد ارز می‌شود و متعاقباً پول ملی را بی‌ارزش می‌کند، جای هیچ‌گونه توجیهی برای تک‌نرخی‌کردن ارز و تامین نیازهای ارزی کشور از بازار آزاد نمی‌گذارد. حتی کم‌کردن فاصله نرخ‌های ترجیحی، نیمایی و آزاد هم به‌معنای رسمیت‌بخشی به نرخ بازار آزاد است که بنا به اعتقاد بسیاری از کارشناسان غیرواقعی است و کوچک‌ترین جهش در آن موجب افزایش نرخ‌های ترجیحی و نیمایی و دنباله‌روی از قیمت ارز آزاد خواهد شد.

بنابراین تجربه‌ طی‌شده و آزمون و خطاهای صورت‌گرفته در این حوزه بر سیاست‌گذاران عیان می‌سازد قدم در راهی نگذارند که جز نارضایتی‌های عمومی نتیجه‌ دیگری در بر نخواهد داشت. نمی‌توان اقتصاد کشور و معیشت میلیون‌ها ایرانی را قربانی چنین توصیه‌های آزموده‌‌شده‌ای کرد. 

دیدگاه کاربران

ناشناس۳۵۹۹۰۰۰۱۷:۱۴:۳۷ ۱۴۰۳/۶/۱۵
چرا دوست دارید این نوع ارزها باشد که خودش عامل تورم و تخریب معیشت هست؟!
ناشناس۳۵۹۹۷۵۳۱۰:۴۷:۱۷ ۱۴۰۳/۶/۱۷
مشکل اصلی سیاست خارجه و متعاقب اون تورم هست. تا رشد اقتصادی نباشه و تورم سالی 50 درصد باشه هر کاری بکنی دو سال بعد روز از نو روزی از نو. هر وقت تونستید سرمایه گذار خارجی و توریست بیارید و رونق ایجاد کنید مسائل حل میشه اگه نه این ارز و اون ارز و اینها چاره کار نیست.
ناشناس۳۵۹۹۰۰۲۱۷:۱۵:۴۴ ۱۴۰۳/۶/۱۵
بارها گفتیم بازهم می‌گوییم اول با چند تا کارشناس اقتصادی که سیاسی کاری نیستند مشورت کنید تا دچار خطای محاسباتی نشوید
ناشناس۳۵۹۹۰۰۴۱۷:۱۷:۰۴ ۱۴۰۳/۶/۱۵
در زمان احمدی نژاد همین ارزها درست شد اما چند ماه نشد که برداشتند و تک نرخی شد اما چرا در زمان تحریم آن دوران اقتصاد و قدرت خرید مردم نابود نشد؟
ناشناس۳۶۰۰۲۷۲۱۳:۰۳:۵۱ ۱۴۰۳/۶/۱۸
چون نفت گران بود
ناشناس۳۵۹۹۰۰۵۱۷:۲۱:۲۲ ۱۴۰۳/۶/۱۵
کسانی مثل آقای پور ابراهیمی مسوول از بین رفتن یک عمر پس انداز من در اثر بی ارزش شدن در بانک پس از حذف ارز ۴۲۰۰ هستند.. آیا باید بدون هشدار به افراد کم اطلاع از آینده سیاست های دولت چنین بلایی سرشان آورد.؟
ن.ط۳۵۹۹۰۱۱۱۷:۵۰:۲۱ ۱۴۰۳/۶/۱۵
بدیهی است که باید صاحب نظرانی در این باره نسخه نهایی را اعلام کنند که در این زمینه متخصص اند، اما این وضعیت که رانت بالایی را نصیب نورچشم ها می کند تا کی باید ادامه داشته باشد؟ اگر بازار ما بازار نیست، چرا نیست؟ اگر طبق گفته صاحب نطران اقتصاد ما در چنبره سیاست گرفتار شده ، این گرفتاری تا کی می خواهد ادامه داشته باشد؟ تا زمانی که تمام منابع را مصرف کنیم؟ شما هم از روشی دفاع می کنید ک غلط بودن آن مثل روز روشن است؟؟
ناشناس۳۵۹۹۰۱۸۱۸:۰۱:۵۸ ۱۴۰۳/۶/۱۵
چه انتظاری از ایشان دارید تنها چیزی که از اقتصاد می دانند بازار آزاد آن هم نه به معنای واقعی بلکه فقط به معنای آن که هر کس هر چقدر خواست کالا و ارز را بفروشد حالا شما صدبار توضیح بده که در شرایط شدید تحریم تجاری و مالی امکان شکل گیری بازار آزاد محال هست .
ناشناس۳۵۹۹۰۲۰۱۸:۰۳:۵۷ ۱۴۰۳/۶/۱۵
بیشترنماینده‌هامردمی‌وارد میشن،نئولیبرال‌وغیرمردمی‌ خارج‌میشن بواسطه‌ی‌تغییردیدگاهشون‌ عینکشون‌هم‌عوضی‌میشه دیگه‌حتی‌دلشون‌برای‌مردم تنگ‌نمیشه
کاوه۳۵۹۹۰۳۰۱۸:۳۹:۰۲ ۱۴۰۳/۶/۱۵
عده ای دلال و سود جو باعث شده اند که نظام تک نرخی ارز تنها راه حل مبارزه با قاچاق ارز شود .
ناشناس۳۵۹۹۰۳۱۱۸:۴۰:۳۶ ۱۴۰۳/۶/۱۵
احمدي نژاد ارز١٢٢٨تومني!روحاني ارز٤٢٠٠تومني و ريسي ارز ٢٨٥٠٠تومني!هركدومشون هم تقصير رو انداختن گردن ديگران ونتونستن جلوي افزايش ارز رو بگيرن
هوش مصنوعی۳۵۹۹۰۴۱۱۹:۰۳:۲۰ ۱۴۰۳/۶/۱۵
پور ابراهیمی یک بعدی به اقتصاد نکاه می کند و ابعاد دیکر را نادیده می گیرد!
ناشناس۳۵۹۹۰۴۴۱۹:۰۶:۵۸ ۱۴۰۳/۶/۱۵
یکی از بانیان اصلی ویرانی اقتصاد کشور رییس کمیسیون اقتصادی سابق مجلس بود
ناشناس۳۵۹۹۰۴۷۱۹:۱۱:۵۴ ۱۴۰۳/۶/۱۵
حذفش باعث نابودی کارخانه میشه چون توان رقابتی ندارند . تورم رو هم به شدت افزایش میده
mostafa.kamali95@yahoo.com۳۵۹۹۰۶۲۱۹:۵۲:۴۷ ۱۴۰۳/۶/۱۵
از سازمان محترم بازرسی کل کشور درخواست میشود ترتیبی اتخاذ فرمایند که مدیران بورس سریعا وام های دریافتی را عودت دهند.
عبدخدایی۳۵۹۹۰۹۵۲۱:۵۷:۰۹ ۱۴۰۳/۶/۱۵
در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ که حذف ارز ترجیهی ۴۲۰۰ تومانی اجرا شد، دست اندرکاران اقتصادی آنچنان به این اقدام افتخار می کردند که صدای خرد شدن استخوان های ملت زیر بار تاثیرات گرانی وحشتناک به وجود آمده را نشنیدند. یاد آوری می شود که در همان زمان یارانه تعداد زیادی از مردم هم قطع شد. اخیرا وزیر اقتصاد وقت گناه این کار را به گردن مجلس و نمایندگان مجلس وقت، گناه را به گردن توجیهات و استدلال های دولت می اندازند. در ضمن فراموش نمی کنیم که آقای احمدی نژاد هم در سال ۸۹ اولین جراحی اقتصادی را انجام دادند. خدا آخر و عاقبت مردم را به خیر بگذراند.
ناشناس۳۵۹۹۰۹۶۲۲:۰۲:۰۳ ۱۴۰۳/۶/۱۵
چه باید کرد؟؟؟؟؟
ناشناس۳۵۹۹۱۱۴۲۳:۱۷:۴۴ ۱۴۰۳/۶/۱۵
هر كس در اين آشفته بازار پيشنهادي مي كند بدون مطالعه به عواقب آن
ناشناس۳۵۹۹۱۱۷۲۳:۳۰:۱۵ ۱۴۰۳/۶/۱۵
چرا از يك سوراخ چند بار گزيده مي شويم ؟ -------------------------------- نظر اين حقير فقير آن است كه « تخصص » نيست ! اگر تخصص باشد اين كه رفت آن ديگري راه اورا ادامه مي دهد ، چون آن ديگري هم تخصص دارد ! اما وقتي تخصص نباشد ، هر كسي راه خود مي رود كه تخصصي در آن نيست ، ديگري هم كه آمد راه خودش مي رود كه آن هم متخصصانه نيست ! سومي هم همين طور ... اما اگر خبرگي و استادي و تخصص در كار باشد ، هر كسي راهش امتداد راه نفر قبلي است ، و بدين ترتيب از يك سوراخ چند بار گزيده نمي شويم !!
ناشناس۳۵۹۹۱۲۳۲۳:۳۹:۳۶ ۱۴۰۳/۶/۱۵
من الان یکسال دارم روغن موتور میخرم روی بسته زده ۱۸۰ هزارتومن قیمت مصرف کننده ولی همه جا ۳۰۰ تا ۳۲۰ فروخته میشه همین روغن موتور چند سال پیش روی بسته میزدن ۷۳ هزارتومان و من ۶۸ هزار تومان میخریدم یعنی مغازه دار برای رقابت حتی از قیمت مندرج پایینتر میداد نمونه همین رانت ارزی در خودروسازی هم میبینیم قیمت کارخانه ای که هرگز در بازار آزاد وجود نداره این رانت جیب کی میره بله دلال عملا من و اکثر مردم عادی داریم اکثرا مایحتاج با نرخ دلال میخریم نه نرخ ارز دولتی کسی که مخالفه احتمالا خودش رانتی از این نرخ ارز داره میبره
ناشناس۳۵۹۹۱۳۹۰۱:۴۹:۱۷ ۱۴۰۳/۶/۱۶
قیمت گذاری دستوری کشور را به اینجا رسانده!! مدافعین و منتفعین از این رانت‌ها هم هیچ گاه اجازه درست شدن واقعی را نمی دهند.
ناشناس۳۵۹۹۲۰۵۰۹:۱۳:۰۹ ۱۴۰۳/۶/۱۶
پیشنهاد نویسنده چی هست؟ فساد نظام چندنرخی و انحراف منابع هم که برهمگان روشن هست. الان چه باید کرد؟
ناشناس۳۵۹۹۶۸۳۰۹:۱۸:۰۳ ۱۴۰۳/۶/۱۷
فساد اصلی را چرا نمیبینید ! فساد اصلی بی ارزش شدن پول ملی به علت توم، ناترازی بانکها ، کسری بودجه و تمایل به رخهاسازی برای ایجاد رانت است !
ناشناس۳۵۹۹۲۲۸۰۹:۳۹:۰۵ ۱۴۰۳/۶/۱۶
کمترین دستمزد در دنیا با فاصله زیاد از یکی مانده به اخر، نصیب ایرانیان شده. چرا متناسب با بهای ارز دستمزد داده نمیشود.
ناشناس۳۵۹۹۲۵۱۱۰:۵۱:۴۴ ۱۴۰۳/۶/۱۶
نویسنده محترم بفرمایند برای نتایج مخرب ارز چند نرخی چه راه حلی دارند؟ (مانند رانت، تقاضای زیاد ارز ، قاچاق کالاهای سوبسیدی به کشور های همسایه، عدم صرفه اقتصادی تولید کالاهای سوبسیدی و ...)
ناشناس۳۵۹۹۲۷۱۱۱:۳۸:۰۲ ۱۴۰۳/۶/۱۶
دلار خوب حذف شد
ناشناس۳۵۹۹۳۰۱۱۲:۱۵:۵۱ ۱۴۰۳/۶/۱۶
سفره مردم را کوچک و خالی کردند ایکاش ذره ای به فکر مردم بودند ؟
ناشناس۳۵۹۹۴۱۴۱۵:۳۵:۰۰ ۱۴۰۳/۶/۱۶
قبل از اینکه دنبال راه چاره برای چند نرخی و یا تک نرخی ارز برویم باید دید که چرا نرخ ارز همینطور در حال رشد مداوم و غیر قابل کنترل است؟ در حالی که بالا رفتن نرخ ارزها یعنی پایین آمدن ارزش پول ملی. ارزش پول ملی هر کشوری هم در حقیقت شناسه اقتصادی کشور است. کشورهای با درجه و ارزش اقتصادی پایین دارای ارزهای کم ارزش هستند ولی در ایران این سقوط هر روزه ارز ملی بسیار معنا دار و میتوان گفت در هیچ کشوری بغیر از دو یا سه کشور خاص دیده نشده. پس علت سقوط بی رویه پول ملی را پیدا کنیم بعد مشکل یک یا چند نرخی ارز را خود به خود حل میشود. ارز را از هزار تومان به چهار هزار تومان و از آن به هشت هزار رسید بعد چند نفر را اعدام شدند باسم جمشید بسم‌الله که او چند نفر مقصر هستند. بعد هم شد ارز دوازده هزار و هی رفت بالا و بالا الان هم که شصت هزار تومان است. علت واقعی جایی دیگر است وگرنه دو یا سه نفر دلال نمی‌توانند نرخ ارز یک ملت را بالا و پایین کنند .
بهشتیان۳۵۹۹۴۳۸۱۶:۴۹:۴۵ ۱۴۰۳/۶/۱۶
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس قبل هر از چند گاهی حرفی میزند حرفستان ! باید به ایشان یاداور شد چطور شد در مسئله رانت خواری شرکتهای خودرو ساز داخلی ایشان همواره سکوت کرده اند ولی در خصوص مسایل درجه چندم از درجه اهمیت اظهار نظر میکنند ؟
ناشناس۳۵۹۹۶۱۷۰۶:۱۳:۴۴ ۱۴۰۳/۶/۱۷
رانتها‌ایران‌را‌بدین‌روز‌انداخته‌ مسئولانی که‌بخود‌وام‌چند میلیاردی تصویب‌می‌کند‌و‌باز‌خواست‌نمی‌شود‌کشور‌را بدین‌روز‌انداخته‌. مسئولی‌که‌چشم‌بر‌این‌فسادها‌می‌بندد‌کشور‌را‌بدین‌روز‌انداخته
ناشناس۳۵۹۹۶۴۵۰۸:۰۲:۵۵ ۱۴۰۳/۶/۱۷
یک سری راه حل فروش در ابتدای هر دولتی، آن دولت را به چاه می اندازند ! راه حل های این گروه از کارشناسان که در نقاط حساس تصمیم گیری حضور دارند به شرح زیر است: 1-آزاد سازی قیمت انرژی به قیمت های جهانی با دلار به نرخ بازار آزاد! 2- حذف کلیه سوبسیدها! 3- فریز مزدی کارگران ! 4- پرداخت یارانه به شکل ریالی ! حاصل کار این گروه از سال 1388 این بوده است که با آزاسازی اقتصادی تورم ایجاد شده و با پرداخت یارانه کسری بودجه و با الزام بانکها به اعطای وام در گردش به صنایع، ناتراز شدند ! این اقدامات باعث می شود یا دولت برای حفظ ارزش پول ملی باید ذخایر ارزی حراج کند که در ادامه با کمبود منابع ارزی فنر نرخ ارز جهش می نماید! یا بپذیرد که فنر نرخ ارز را رها کند! با افزایش قیمت ارز مجددا فاصله بین قیمت بنزین و نان و اقلام ضروری مردم به دلار آزاد سبب قاچاق و معضلات دیگری می شود و در کنار آن، تغییر دولت باعث می شود این عده به حیات خود در بدنه دولت و نهادهای تصمیم گیر به عنوان کارشناسان سوپرمن اقتصادی ادامه دهند ! سخنان پزشکیان و تعدای از فعالان اقتصادی بار دیگر شروع این سیکل خطرناک به نام جراحی اقتصادی را نشان می دهد!
علیجانی۳۵۹۹۶۵۴۰۸:۱۷:۵۸ ۱۴۰۳/۶/۱۷
«از محل رانت فاصله نرخ ارز ترجیحی و بازار آزاد سالانه 400 همت سود به جیب دلالان و نه تولید کننده، صادر کننده یا مردم می‌رود،‌ لذا باید به سمت یکسان‌سازی نرخ‌های ارز و یا کاهش فاصله ارز نیما و بازار و ترجیحی برویم.» اضافه میکنم دلاری حدود 20.000 تومان از صادر کننده میگیرند و به وارد کننده میدهند . و این یعنی حمایت از صادرات ایشان درست میگه و شما هم درست میگید این کلاف سر در گم را چه کسی باید حل کند و چطوری ؟
ناشناس۳۵۹۹۶۸۰۰۹:۱۶:۰۸ ۱۴۰۳/۶/۱۷
خوب چرا نرخ بازار آزاد به نرخ نیما و ترجیحی نرسونیم! تجربه ثابت کرده وقتی نرخ ارز آزاد میزاری به سمت بالاتر می رود و این رانت بیشتر می شود!
حسین قلی خان۳۶۰۰۴۰۰۱۵:۴۷:۲۲ ۱۴۰۳/۶/۱۸
تا زمانیکه مشکل تحریم و روابط با غرب حل نشود اقتصاد ما هیچ راه حلی ندارد
yektanetتریبون

پربحث‌های هفته

  1. مقایسه قدرت نظامی ایران با رژیم صهیونیستی

  2. بازنگری در دکترین نظامی ایران؟

  3. FATF به سرنوشت برجام دچار نشود!

  4. اصلاح قانون برای نجات ظریف؟!

  5. نتانیاهو، معمار شکست های پی در پی 

  6. این بزک کرده‌ها! ...

  7. گرانی را فراموش کنید؛ فقط فیلترینگ !

  8. زبان فارسی،ذهن عبری!

  9. قدرتمندین سلاح ما در برابر اسرائیل

  10. موساد برای آتش‌بس در لبنان شرط گذاشت

  11. نکته ای قابل‌تامل درباره اقدام احتمالی اسرائیل علیه ایران

  12. چرا بایدن از ماجراجویی صهیونیست‌ها علیه ایران نگران است؟!

  13. کیهان: چرا اصرار دارند که کشور، عبرت‌های FATF را از نو تجربه کند؟

  14. سهم هر ایرانی در موشک‌باران اسرائیل ۴۴ هزار تومان!

  15. سالگرد طوفانی که اسراییل را در نوردید

  16. دادگستری اصفهان: اتهام زن و شوهر اصفهانی به نگهداری گربه محدود نمی‌شود

  17. مستندات قانونی پاسخ موشکی ایران به تجاوز اسرائیل

  18. بنزین زدن، تنها راه آماده شدن برای خطرها !

  19. پرده‌برداری مشاور فرمانده سپاه از یک اتفاق ویژه در حمله موشکی ایران

  20. نتانیاهو: هدف بزرگترین حمله قرار گرفتیم، پاسخ خواهیم داد

  21. انتقاد رسایی از تابعیت فرزندان ظریف و انتصاب او در دولت

  22. ستیز با فرهنگ شهادت؟!

  23. هشدار جدی ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس

  24. «نشان فتح» بر سینه سردار

  25. آخرین اخبار از وضعیت سردار قاآنی | از شایعه تا واقعیت

آخرین عناوین