سفر پنج روزه آیت الله ابراهیم رییسی رییس جمهوری اسلامی ایران به سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوا و کوبا در آمریکای لاتین روز گذشته (جمعه) به پایان رسید و پیام روشنی که رسانه های غربی و امریکای لاتین از آن برداشت کردند، این بود: «حلقه دوستان ایران در جهان قوی تر شد.»
شاید این پیام را منتقدان داخلی و حتی مردم عادی در ایران نشنوند و چنین برداشتی از این سفر را «شعاری» و «اغراق آمیز» تلقی کنند. البته، به چنین نگاهی نمی توان چندان خرده گرفت زیرا از یکسو، متاسفانه به زبان اسپانیولی که زبان رسمی همه کشورهای امریکای لاتین بجز برزیل پرتغالی زبان است و یکی از پنج زبان رسمی سازمان ملل متحد به شمار می رود، در ایران و رسانه های آن توجه چندانی نمی شود و در نتیجه، بسیاری از مطالب مربوط به این منطقه و کشورهای آن در رسانه های بین المللی، بازتاب چندانی در رسانه های داخل ایران ندارد و از سوی دیگر، برخی تحلیلگران و اصحاب رسانه و سیاست در ایران بطور سنتی اصرار دارند به دیگران بقبولانند چون امریکای لاتین دور است و آنها را نمی شناسیم، نمی توانیم با آنها کار کنیم.
این عده نه حاضرند به تحولات فزاینده بین المللی و تغییرات روزافزون صحنه قدرت در یک جهان در حال نو شدن توجه کنند و نه، می خواهند بپذیرند بسیاری از غذاها و میوه های گرمسیری که هر روز نوش جان می کنند، ازهمان امریکای لاتین می آید. از موز و نارگیل گرفته تا گوشت گوساله، برنج، شکر، گندم، ذرت، کاکائو و بسیاری از محصولاتی که بطور مستقیم یا غیرمستقیم به مصرف ایرانی ها می رسد. منظور از غیرمستقیم، استفاده از گوشت های یخ زده برزیلی در انواع فرآورده های فست فودی و یا تولید انواع خوراک دام با واردات غلات از امریکای لاتین است. در مورد شکر هم که نیازی به گفتن نیست. مگر می توان انواع شیرینی را بدون شکر ، قهوه و کاکائو تولید کرد؟! مگر تولیدات داخلی ما در حوزه کالاهای اساسی چه اندازه است؟! اصلا، آیا توزیع کالاهای اساسی ارزان بدون واردات آن از امریکای لاتین میسر است؟!
ما حتی از قبل از انقلاب از این منطقه واردات داشته ایم و پس از انقلاب و ایجاد سیستم کوپنی، واردات کالاهای اساسی از امریکای لاتین بیشتر هم شده است. با این حال، رسانه های ایرانی دوست دارند فقط از فوتبال و ورزش آنجا برای ما بگویند و سیاستمداران هم اعم از اصلاح طلب، اعتدالی و اصولگرا، بسته به گرایش دولت مستقر، تصاویری سیاه و سفید از آن منطقه برای مردم منعکس می سازند.
اما اگر کسانی مایل هستند ارزیابی دیگر دولتها و کشورها و به ویژه رسانه های مهم بین المللی را از این سفر بدانند و دیدگاه های دولت ها و مردم خود کشورهای امریکای لاتین را در باره ایران بشنوند، پیشنهاد می کنم حتما زبان اسپانیولی را یاد بگیرند. توصیه ای که البته، بیش از مردم، برای سیاستمداران و دولتمردان ما لازم و ضروری است.
خوشبختانه، سفر اخیر رییس جمهوری اسلامی ایران از همان زمان اعلام آن تا امروز که به پایان رسیده، از سوی رسانه های بین المللی و منطقه امریکای لاتین با دقت رصد شده و بازتاب فراوانی داشته است و حتی، افرادی نظیر «جان کربی» سخنگوی کاخ سفید و رسانه هایی همچون «صدای امریکا» را وادار به واکنش و تحلیل و تفسیر آن کرده است.
«جان کربی» در جمع خبرنگاران با وجود آنکه تلاش کرده است در مورد جزییات و برنامه های سفر آیت الله رییسی به سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوا و کوبا سخنی بر زبان نیاورد اما به صراحت گفته است: دولت جو بایدن نگران «رفتارهای بی ثبات کننده» ایران است و به اقدامات خود برای کاهش و تعدیل چنین رفتارهایی ادامه خواهد داد.
«صدای امریکا» هم در گزارشی به زبان اسپانیولی نوشته است که رییس جمهوری ایران در جریان سفر به کوبا بیشتر بر مسایل تجاری و اقتصادی متمرکز شد تا موضوعات سیاسی.
صدای امریکا نوشت:«بر خلاف دیدار رییسی از ونزوئلا و نیکاراگوا، اظهاراتی که از او و طرف های کوبایی در جریان این سفر منتشر شده، بیش از انتقاد از رفتار امریکا، بر امضای توافقات همکاری و توسعه تجارت با این کشور جزیره ای دریای کارائیب متمرکز بوده است.»
اما در حالی که واشنگتن و رسانه هایش تلاش می کنند پیام ها و دستاوردهای سیاسی نخستین سفر آیت الله رییسی به امریکای لاتین را نادیده بگیرند، بسیاری از رسانه های منطقه و جهان از جمله «خبرگزاری افه» اسپانیا - که قوی ترین خبرگزاری جهان در حوزه امریکای لاتین است -، شبکه خبری «یورونیوز»، شبکه ماهواره ای «تله سور» و بسیاری از رسانه های معتبری که تحولات این منطقه از جهان را رصد و تحلیل می کنند، در جمع بندی سفر رییس جمهوری اسلامی ایران نوشته اند که تحریم های امریکا علیه کشورهای دیگر از جمله ایران، ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوا نتیجه عکس داده و حالا، این کشورهای مخالف سیاست های امپریالیستی ایالات متحده امریکا، در حال تقویت مناسبات خود و تمرکز بر توافقات تجاری برای به زیرکشیدن سلطه دلار در اقتصاد جهان هستند.
خبرگزاری افه در این باره نوشته است:« بسیار فراتر از توافقات متعدد همکاری های مشترک و نمایش مکرر دوستی طرفین در برابر عموم، سفر آیت الله رییسی به مخالفان این سه کشور امریکای لاتین به ویژه ایالات متحده امریکا هشدار داد که دولت های چپگرای این منطقه روی یک متحد قوی حساب می کنند؛ متحدی که آماده دفاع از منافع آنها در هر صحنه و شرایطی است.»
یورونیوز هم در شبکه اسپانیولی خود گزارش داد: ابراهیم رییسی رییس جمهوری ایران در حالی روز جمعه در هاوانا به سفر خود به سه کشور ونزوئلا، نیکاراگوا و کوبا پایان داد که در آن، بستن صفوف سیاسی در برابر ایالات متحده امریکا به عنوان دشمن مشترک بر توافقات اقتصادی و تجاری بدست آمده برتری داشت.
یورونیوز افزود: این سفر که تهران آن را استراتژیک و راهبردی توصیف کرده و در کشورهای میزبان هم تبلیغات گسترده ای در باره آن انجام شده بود، تلاش کرد مناسبات این کشورها را که همگی از تحریم های واشنگتن رنج می برند، تقویت کند.
رسانه ها نوشته اند: یکی از ثمرات سفر آیت الله رییسی ، همراهی آمریکای لاتین با این ایده تهران بود که به عنوان یکی از مقدمات استقرار نظم جدید بین المللی در جهان، باید راههای جایگزینی را برای استفاده از دلار آمریکا در مبادلات تجاری و بازرگانی بیابند.
به عقیده شماری از رسانه های مطرح اروپایی، اظهارات ضد آمریکایی آیت الله رییسی در جریان این سفر، قوت قلبی به رهبران آمریکای لاتین بود تا از فرصت استفاده کرده و با سینه ای ستبر به همگان اعلام کنند که به رغم توطئه ها و حملات دشمنان، آنها به لطف حمایت متحدان خویش همچنان به مقاومت در برابر امپریالیسم ادامه می دهند.
در همین راستا، «میگل دیاز کانل» رییس جمهوری کوبا هنگام دیدار رییس جمهوری اسلامی ایران از هاوانا گفت:« ونزوئلا، نیکاراگوا، کوبا و ایران کشورهایی هستند که قهرمانانه در برابر تحریم ها، تهدیدها، محاصره ها و دخالت های امپریالیسم یانکی مقاومت کرده اند.»
اما، این سفر فقط پیام های سیاسی نداشته بلکه دستاوردهای اقتصادی مهمی هم برای ایران به همراه داشته ؛ موضوعی که از نگاه تیزبین رسانه های بین المللی و منطقه نیز دور نمانده است.
انعقاد 25 سند همکاری در ونزوئلا در حوزه های مختلف بویژه صنعت نفت، پتروشیمی، معادن و حمل و نقل و توافق سران دو کشور برای ارتقای حجم مبادلات سالانه از سه میلیارد دلار در حال حاضر به 20 میلیارد دلار در آینده نزدیک، امضای سند همکاری های جامع در کوبا و توافقاتی در باره همکاری های مشترک در حوزه فناوری ارتباطات، مسایل گمرکی ، موضوعات قضایی، برق، بیوتکنولوژی و معدن و همچنین، توافق بر سر تعمیق روابط با نیکاراگوا در «موضوعات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی» به ویژه در حوزه دانش و فناوری از جمله محورهایی است که به عنوان نتایج اقتصادی نخستین سفر آیت الله رییسی به امریکای لاتین برشمرده می شود.
استقبال رییس جمهوری کوبا از دعوت رییسی برای سفر به تهران، پذیرایی گرم ونزوئلا از رییس جمهوی اسلامی ایران و خوشامدگویی همه مقامهای نیکاراگوا به او در میدان آزادی ماناگوا از دیگر نشانه هایی تفسیر شده است که ایران در آمریکای لاتین، محبوبیت و نفوذ فراوان و روزافزونی دارد و کشورهای این منطقه نیز به دوستی با ایران افتخار می کنند.
اگر اینها دستاوردی مهم و نشانه قدرت و جایگاه ایران، انقلاب اسلامی آن و پیشبرد آرمان های این انقلاب در جهان نیست، پس چیست؟! آیا نباید این دوستی ها و دستاوردها را پاس بداریم و برای تقویت آن بکوشیم؟!
