به گزارش الف، چرخش 180 درجه‌ای عربستان در سیاست خارجی خود یکی از مهمترین تحولات منطقه در سال جدید میلادی محسوب میشود. بارزترین و مهمترین گامی که سعودی‌ها برای اثبات تغییر اساسی در مواضع و سیاستهای خود انجام دادند، امضای توافق با ایران جهت احیای روابط بعد از 7 سال بود؛ توافقی که بسیاری از پرونده‌های منطقه را تحت تاثیر قرار داده و شاهد تحولات مثبت به ویژه در سطح روابط کشورهای حوزه غرب آسیا هستیم.
توافق تهران و ریاض در شرایطی انجام شد که هنوز مذاکرات هسته‌ای ایران در وضعیتی مبهم و بلاتکلیف قرار دارد و با توجه به اینکه ایران به مواضع مستقل و حاکمیتی خود در پرونده هسته‌ای همچنان پایبند است، آمریکایی‌ها از مسیر این پرونده ناراضی‌اند و تنش میان دوطرف ادامه دارد. بر همین اساس برخی معتقدند که ایالات متحده انتظار داشت دست کم در شرایط فعلی عربستان به سمت همگرایی با تهران حرکت نکند.
از طرف دیگر همزمان با این تحولات، سعودی‌ها ائتلاف خود را با روسیه و چین به شکل قابل توجهی تقویت کرده‌اند و طرح پیوستن عربستان به سازمان همکاری «شانگهای» که ایران و روسیه نیز عضو آن هستند، چند هفته قبل در اجلاس شورای وزیران عربستان تصویب شد.
اما تغییر مواضع عربستان تنها به این موارد محدود نمی‌شود؛ بلکه در اتفاقی بی‌سابقه شاهد نزدیکی این کشور به اعضای محور مقاومت منطقه هستیم. در همین چارچوب ریاض که از دو سال قبل تصمیم به احیای روابط دیپلماتیک با دولت سوریه به ریاست بشار اسد گرفته بود، چند هفته قبل گام‌های عملی به این منظور برداشت؛ تا جایی که وزاری خارجه عربستان و سوریه سفرهای متقابلی انجام داده و «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان رسما از بشار اسد برای سفر به ریاض جهت مشارکت در اجلاس سران کشورهای عربی در ماه مه دعوت کرد. همچنین سعودی‌ها در نشست جده که چند هفته قبل برگزار شد بر لزوم بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تاکید کردند.
یکی دیگر از شاخص‌های بازنگری ریاض در سیاست خارجی و روابط منطقه‌ای خود، تغییر رویکرد آن در قبال فلسطین و مسئله درگیری فلسطینی-صهیونیستی است. درحالی که پیشتر سیگنال‌های زیادی درباره امضای قریب‌الوقوع توافق سازش میان عربستان و رژیم صهیونیستی وجود داشت؛ اما تفاهم‌نامه ریاض و تهران همه این محاسبات را تغییر داد و شاهد موضع‌گیری‌های بی‌سابقه سعودی‌ها در برابر جنایات رژیم اشغالگر علیه فلسطینیان به ویژه در ماه مبارک رمضان بودیم.
علاوه بر آن مناسبات حماس و عربستان نیز دچار تحولات راهبردی چشمگیری شده است. بعد از یک دوره تنش طولانی میان ریاض و حماس و بازداشت تعداد زیادی از عناصر این جنبش در عربستان، ریاض در مرحله اخیر اقدام به آزادی «محمد الخضری» نماینده ارشد حماس و پسرش «هانی» کرد. سعودی‌ها همچنین در اقدامی جدید قصد دارند 65 تن از بازداشت‌شدگان فلسطینی را آزاد کنند.
در چارچوب ترمیم روابط حماس و ریاض هفته گذشته هیئتی ارشد از این جنبش به ریاست «اسماعیل هنیه» به عربستان سفر کردند که این سفر چند روز طول کشید و دو طرف مسائل فلسطین و پرونده اسرای فلسطینی و نیز روابط عربستان و حماس را مورد بررسی قرار دادند.
اما اطلاعاتی که طی چند روز گذشته توسط منابع لبنانی فاش شده نشان می‌دهد که قطار احیای روابط عربستان با اعضای محور مقاومت، به ایستگاه حزب‌الله رسیده است. در همین چارچوب روز شنبه روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی با اشاره به اهداف اعلام نشده سفر «حسین امبرعبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران به بیروت اعلام کرد که امیرعبداللهیان و سید «حسن نصرالله» دبیر کل حزب‌الله در دیداری که باهم داشتند مسئله احیای روابط عربستان و حزب‌الله را مورد بررسی قرار دادند.
طبق این گزارش، عربستان مذاکراتی را با ایران و دولت سوریه آغاز کرده و به زودی این مذاکرات شامل حزب‌الله نیز میشود. برخی اطلاعات غیررسمی در بیروت نیز صحت این امر را تایید میکند. بر این اساس خط مذاکره بین عربستان و حزب‌الله به زودی از طریق یک طرف ثالث باز میشود. و احتمالا شاهد اتفاقات مثبت در مناسبات دو طرف بعد از 16 سال تنش و اختلاف باشیم.
در سایه اقداماتی که سعودی‌ها در راستای تغییر مواضع و سیاستهای خارجی خود به ویژه در سطح منطقه انجام داده‌اند، احیای روابط میان ریاض و حزب‌الله مسئله عجیب و دور از انتظاری نیست و احتمالا در روزهای آینده اخبار بیشتری درباره جزئیات تلاش‌ها جهت همگرایی میان این دو طرف منتشر شود.
این تحولات به ویژه همگرایی حزب‌الله و عربستان به همان اندازه که در خدمت ثبات منطقه و به نفع محور مقاومت است، آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها را نگران میکند و تهدیدی جدی برای پروژه اسرائیلی در منطقه محسوب می‌گردد. «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی بعد از بازگشت به عرصه قدرت این رژیم و تشکیل یک کابینه راست‌افراطی امیدوار بود، عادی‌سازی با عربستان را به عنوان نخستین دستاورد خود برای اسرائیلی‌ها به ثبت برساند؛ اما معادلات منطقه کاملا برعکس میل و تصورات وی و همه صهیونیست‌ها شد.
احیای مناسبات عربستان و حزب‌الله در سایه تحولات سریع منطقه، یک گام راهبردی و پیشرفته در تاریخ روابط منطقه‌ای به شمار می‌رود و در صورتی که این اتفاق واقعا رخ بدهد شاهد آغاز مرحله‌ای بی‌سابقه در منطقه غرب آسیا خواهیم بود که تا حد زیادی نفوذ ایالات متحده در این منطقه را کمرنگ میکند و به تبع آن موجب تشدید انزوای اسرائیل می‌گردد. بازسازی نظام منطقه‌ای در راستای منافع همه کشورهای آن نیازمند اتخاذ یک ابتکار تاکتیکی همگانی است که درحال حاضر شاهد سیگنال‌های مثبتی در این زمینه هستیم.
