جوان: رفت و آمد د ر کلانشهر‌ها به خصوص تهران، سختی‌های خود ش را د ارد، اگر قصد ترد د با خود روی شخصی یا تاکسی‌های اینترنتی را د اشته باشیم، ترافیک سنگین و هزینه‌های سرسام‌آور، کلافه‌مان می‌کند و اگر هم به ترد د با وسایل حمل و نقل عمومی پناه ببریم، ازد حام جمعیت د ر برخی از ساعات روز امان‌مان را می‌برد! به همین د لیل هر سال از مد یران شهری مطالبه می‌شود که برای حمل و نقل عمومی فکری کنند و به تناسب جمعیت مسافران د ر اتوبوس‌های د رون شهری و واگن‌های مترو، ظرفیت آن‌ها را افزایش د هند. با وجود اینکه طی سال‌های اخیر، بخشی از حمل و نقل عمومی توسعه یافته‌است، اما هنوز هم مسافران زیاد‌ی به صورت فشرد ه، د اخل مترو و اتوبوس‌های د رون‌شهری کنار هم می‌ایستند و د ر برخی از ساعات روز جمعیت این مسافران به قد ری زیاد می‌شود که د یگر جایی برای سوزن اند اختن نیست.
ساعت ۵/۵ بعد ازظهر است و به ایستگاه متروی مید ان ولیعصر می‌روم. به سمت تابلوی ایستگاه آزاد گان حرکت می‌کنم. مسافران زیاد‌ی نیز همراه من با گام‌های بلند و سرعت زیاد د ر حال حرکت هستند. د لم را خوش می‌کنم که قطار به زود‌ی می‌رسد و د ر میان این جمعیت، جایی برای نشستن پید ا خواهم کرد. وقتی از پله‌ها پایین می‌روم و به جایگاه انتظار بانوان برای آمد ن قطار می‌رسم، جمعیت عظیمی که منتظر هستند، شوکه‌ام می‌کند. با خود می‌گویم: «مگر چند د قیقه است که قطار نیامد ه و چنین جمعیتی اینجا ایستاد ه‌است؟!» با چشم چشم کرد ن، راهی برای رساند ن خود م به جلوی جمعیت پید ا می‌کنم و قصد د ارم با رسید ن قطار و توقف آن د ر ایستگاه، خود م را به نزد یک‌ترین د ر برسانم تا مباد ا جا بمانم! قطار می‌رسد و سایر مسافران نیز مانند من برای رساند ن خود به د ر تقلا می‌کنند. د ر باز می‌شود و د ید ن واگن پر از مسافر که حتی جایی برای سوار کرد ن یک مسافر جد ید هم ند ارد، همه ما را شوکه می‌کند، اما با پیاد ه‌شد ن د و، سه نفر، امید برای سوار شد ن د ر این قطار زند ه می‌شود. د قیقاً مانند زمانی که سوت شروع یک مسابقه زد ه شد ه‌است، همه مسافران بیرون از قطار برای رفتن به د اخل واگن از یکد یگر سبقت می‌گیرند و همه ما به د اخل قطار هل د اد ه می‌شویم. این کار مسافران د اخل واگن را ناراحت می‌کند و برخی از آن‌ها شروع به غر زد ن می‌کنند؛ یکی از مسافران خانمی که کنار من ایستاد ه‌است، تمام تلاشش را می‌کند تا به زور خود ش را د اخل قطار بچپاند که با اعتراض سایر خانم‌ها مواجه می‌شود. یک نفر خطاب به او می‌گوید : «چرا هل مید هی؟» نفر بعد‌ی هم با صد‌ای بلند می‌گوید : «خانم پیاد ه شو! مگر نمی‌بینی جا نیست؟» و این خانم د ر پاسخ به اعتراضات مسافران می‌گوید : «پنج تا قطار اومد ه و رفته! نتونستم سوار هیچ کد ومشون شم! یه کم جا به جا شید، ایستگاه بعد‌ی پیاد ه می‌شم!»، اما حرف‌های او، مسافران سوار د ر قطار را قانع نمی‌کند و مجد د اً غر و لند می‌کنند!
سوت بسته‌شد ن د ر قطار به صد ا می‌رسد و جمعیت د اخل قطار برای آنکه د ر بسته شود، خود شان را جمع و جور می‌کنند، اما قطار به کیف یکی از مسافران می‌خورد و د وباره د ر باز می‌شود. این‌بار مسافرانی که تحملشان برای ایستاد ن تمام‌شد ه، معترض می‌شوند و مسافرانی را که به زور سوار شد ه‌اند، سرزنش می‌کنند. د و، سه بار د یگر طول می‌کشد تا د ر‌های قطار باز و بسته شود و د ر نهایت با بسته‌شد ن د ر ها، قطار به سمت ایستگاه بعد‌ی حرکت می‌کند.
با شتاب گرفتن سرعت قطار و کم‌شد ن آن، جمعیت حاضر د ر واگن، به سمت جلو و عقب می‌رود و از آنجایی که تعد اد مسافران خیلی زیاد است، ناخود آگاه همد یگر را هل مید هند. برخی از مسافران صد‌ای د اد شان بلند می‌شود؛ یکی می‌گوید : «خانم خود ت را نگهد ار! کمرم سوراخ شد.» نفر بعد‌ی می‌گوید : «اگر با این شرایط مشکل د اری، سوار قطار نشو! با تاکسی برو.» و همین حرف‌ها، د عوای لفظی به راه می‌اند ازد.
چشمم به کود کی که میان جمعیت قرار گرفته می‌افتد که به د لیل قد کوتاهش، هیچ‌جا را نمی‌بیند و کلافه شد ه‌است. کمی آن طرف‌تر هم د ر میان شلوغی، د ستفروشانی د ر حال تبلیغ کالا‌هایی که به د ست د ارند، می‌شوند و از آنجایی که مسافران جایی برای تکان خورد ن ند ارند به د ستفروشان هیچ اهمیتی نمی‌د هند.
این د استان هر روز مسافرانی است که با مترو رفت و آمد می‌کنند و برای فرار از گرما و ترافیک شهری به این وسیله حمل و نقل عمومی پناه آورد ه‌اند. متأسفانه با وجود توسعه خطوط ریلی مترو، افزایش ایستگاه‌ها و اضافه‌تر شد ن واگن‌ها، هنوز هم تعد اد مسافران بیش از ظرفیت است که باید فکری به حال آن شود.
د ر چنین شرایطی اصلی‌ترین مطالبه مسافران از مد یران شهری و مسئولان مترو، توجه به پیک ساعت ترد د د ر ایستگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای آن است، زیرا که با کوچک‌ترین اختلال د ر ترد د قطارها، مسافران د ر شرایط طاقت‌فرسایی قرار می‌گیرند و شرایط ایجاد شد ه غیرقابل کنترل می‌شود.
معاون شهرد ار تهران: مترو تهران ۱۴۶۷ واگن کسری دارد
یکی از مهم‌ترین چالش‌های مد یریت شهری کمبود واگن د ر مترو تهران است و بر همین اساس برای جبران این مشکل و رفع این چالش قرارد اد‌های خرید واگن و تأمین واگن د اخلی د ر حال انجام است. روز یک‌شنبه، مجتبی شفیعی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرد ار تهران با حضور د ر جلسه شورای اسلامی شهر تهران به ارائه گزارشی از فعالیت قرارگاه حمل و نقل عمومی و پاک شهر تهران پرد اخت و گفت: «د ر حال حاضر سر فاصله خطوط، ۵/۳ د قیقه است و برای رسید ن به سر فاصله ۲ د قیقه، یک هزار و ۴۶۷ واگن کسری د اریم.»
او با اشاره به تجربه جهانی گفت: «سه رویکرد راهبرد‌ی توسعه حمل و نقل عمومی، توسعه حمل و نقل پاک و مد یریت تقاضا د ر مد یریت ترافیک موثر است.»
شفیعی د ر رابطه با قرارگاه‌ها توسعه حمل و نقل عمومی و پاک گفت: این قرارگاه تشکیل‌شد ه و تاکنون چهار جلسه تشکیل و ۵۹ محور عملیاتی برای آن طراحی شد ه‌است.
معاون حمل و نقل عمومی شهرد ار تهران اظهار د اشت: تعد اد کل واگن مترو هزارو۵۲۱ د ستگاه است که از این تعد اد ۲۶۰ واگن د و طبقه، ۶۶لوکوموتیو و هزار و ۱۹۵ واگن یک طبقه د اریم. شفیعی گفت: د ر حال حاضر ۵/۲۴۴ کیلومتر خط مترو با تعد اد ۱۴۳ ایستگاه فعال هستند. معاون شهرد ار تهران د رباره خطوط اتوبوسرانی نیز متوسط عمر حمل و نقل عمومی را ۱۰ سال و بخش خصوصی را ۱۵ سال د انست و گفت که از ۵هزار و ۱۷ د ستگاه اتوبوس حد ود ۲هزار و ۲۷۴ د ستگاه اتوبوس فعال هستند و ۳۰۳ د ستگاه مینی‌بوس نیز فعالیت د ارند.
وی با اشاره به اینکه ۵۹ پروژه د ر قرارگاه تعریف شد ه‌است، گفت: ۱۲ پروژه مربوط به سامانه ریلی است که با ۲۷۶ هزار میلیارد تومان و ۳۰۶ یورو برای چهار سال برنامه‌ریزی شد ه‌است.
شفیعی با بیان اینکه برای بهره‌برد اری معابر مناسب نیز د و پروژه با اعتبار ۹۰۰ میلیارد تومان د ر نظر گرفته شد ه‌است، گفت: د ر حوزه مترو افتتاح ایستگاه‌های باقیماند ه با ۴۹ هزار میلیارد تومان اعتبار برنامه‌ریزی شد ه‌است.
به گفته معاون حمل و نقل و ترافیک شهرد ار تهران، پیگیری انجام قرارداد ۶۳۰ واگن مترو با ۱۱۷ میلیون یورو از برنامه‌های قرارگاه است که تاکنون جلساتی د ر این‌خصوص با معاون اول ریاست جمهوری انجام و مقرر شد ه‌است که وزیر کشور و سازمان برنامه و بود جه نامه‌ای ارسال کنند تا وزارت نفت از محل پول نفت این قرارد اد را تأمین کند.
وی همچنین قرارد اد تأمین ۱۱۳ د ستگاه واگن از محل واگن ملی با اعتبار ۷۷ میلیون یورو را از د یگر برنامه‌های این قرارگاه عنوان کرد و گفت: قرار است اعتبار این قرارد اد با تهاتر نفت عملیاتی شود.
کاهش فاصله زمان حرکت ۲ قطار راهی برای رفاه مسافران مترو
د ر رابطه با تسهیل د ر استفاد ه از حمل و نقل عمومی به خصوص ترد د با مترو، محمد علی پورنیا، کارشناس مد یریت شهری به خبرنگار «جوان» می‌گوید : «فاصله زمان حرکت د و قطار د ر مترو برای تسهیل ترد د مسافران بسیار مهم است و باید به کمترین عد د خود برسد. این مسئله نیاز به افزایش تعد اد واگن‌های قطار د ارد و مسئولان باید هر چه سریع‌تر به آن توجه کنند.»
او به شلوغی جمعیت د ر پیک ترد د با مترو اشاره می‌کند و می‌گوید : «یک نکته مهم این است که هر چقد ر مد یریت شهری د ر زمینه تسهیل ترد د با مترو فعالیت کند، باز هم کم است، زیرا د ر پیک ترد د، تعد اد خطوط ریلی ثابت است و نمی‌تواند از یک حد‌ی بیشتر شود و از طرفی قطارها تا حد‌ی می‌توانند به هم نزد یک شوند. بنابراین فقط با اضافه‌شد ن واگن‌ها تا حد ود‌ی می‌توان موجب سهولت ترد د مسافران د ر مترو شد. مگر اینکه لاین د و یا سه راه بیفتد که این کار از لحاظ اقتصاد‌ی به صرفه نیست.»
سهولت تردد با مترو، مسافران بیشتری جذب می‌کند
پورنیا با اشاره به اینکه سهولت ترد د با مترو موجب جذب مسافران بیشتر خواهد شد، می‌گوید : «مد یریت شهری باید تمام تلاشش را کند تا فاصله د و قطار د ر مترو را تا جایی که می‌تواند کاهش د هد، اما باید به این نکته مهم نیز توجه شود که هر چقد ر ترد د با وسایل حمل و نقل عمومی، به‌خصوص «مترو» تسهیل شود، مسافران بیشتری برای استفاد ه از آن خواهند آمد. بنابراین چنین شرایطی نیز باید پیش‌بینی شود و اقد اماتی برای رفاه مسافران صورت گیرد.»
