روند و عوامل رشد نقدینگی سه دهه اخیر در ایران

احسان سلطانی،   3970807130 ۱۹ نظر، ۰ در صف انتشار و ۴ تکراری یا غیرقابل انتشار
روند و عوامل رشد نقدینگی سه دهه اخیر در ایران

حجم نقدینگی کشور به ۱۶۵۰ هزار میلیارد تومان در مرداد ماه سال ۱۳۹۷ بالغ گردید. رشد مستمر نقدینگی یکی از مهم ترین معضلات ساختاری اقتصادی کشور به شمار می رود و به سنت مالوف همه دولت ها مبدل شده است. در طول ۳۰ سال که از پایان جنگ تحمیلی می گذرد، حجم نقدینگی بیش از ۱۱۰۰ برابر بالا رفته است.

نرخ رشد میانگین سالانه نقدینگی در هر سه دولت سازندگی، اصلاحات و مهرورزی و همچنین ۵ سال اول دولت اعتدال ۲۷ درصد می باشد. حجم نقدینگی سه دهه اخیر در اثر سه عامل اصلی «خلق نقدینگی توسط بانک ها»، «استقراض دولت و بانک ها از بانک مرکزی» و «افزایش نرخ ارز» ایجاد شده است که به خصوص نقش بانک های خصوصی و دولت در سال های اخیر برجسته می باشد.

ایجاد نقدینگی (پول بدون پشتوانه) و افزایش نرخ ارز دو روی یک سکه هستند که از طریق تنزل شدید ارزش پول ملی منجر به اخذ مالیات تورمی از عامه مردم شده و مخارج رو به ازدیاد دولت و وابستگان آن را فراهم می کنند.

نقدینگی حاصل ضرب پایه پولی (پول پر قدرت) در ضریب فزاینده (قدرت خلق نقدینگی توسط بانکها) است. پایه پولی از «خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی»، «بدهی بانکها به بانک مرکزی»، «خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی» و «خالص سایر اقلام» تشکیل می گردد.

در دوره ۱۳۶۸-۹۶ میانگین رشد سالانه حجم نقدینگی و پایه پولی به ترتیب ۲۷.۱ و ۲۱ درصد بود. در این دوره بدهی بانکها به بانک مرکزی از میانگین رشد سالانه ۳۴ درصد برخوردار بود و ضریب فزاینده ۴ برابر گردید.

در دولت های پنجم و ششم، افزایش خالص بدهی بخش دولتی و پس از آن بالا رفتن بدهی بانک ها به بانک مرکزی مهمترین عوامل ایجاد نقدینگی بودند. همچنین باید به ۱۰ برابر شدن خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی (در اثر افزایش قیمت رسمی ارز) اشاره کرد.

در دولت های هفتم و هشتم، در اثر افزایش قیمت رسمی ارز، خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی به شدت افزایش پیدا کرد که عامل اصلی ایجاد نقدینگی بود. افزایش ۶۲ درصدی ضریب فزاینده عامل مهم بعدی در رشد نقدینگی محسوب می شود.

در دولت های نهم و دهم، افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی (به علت فروش ارز به بانک مرکزی در سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷ و پس از آن افزایش قیمت رسمی ارز در سال ۱۳۹۲) و همچنین افزایش ۱۵ برابری بدهی بانک های دولتی به بانک مرکزی، عوامل اصلی ایجاد نقدینگی بودند.

در طول سه دهه اخیر بالا رفتن ضریب فزاینده نقش کلیدی در ایجاد نقدینگی ایفا کرده است، به صورتی که اگر ضریب فزاینده ثابت باقی مانده بود، حجم نقدینگی یک-چهارم میزان کنونی بود. رشد ضریب فزاینده به ترتیب در دولت های «یازدهم و دوازدهم» و «هفتم و هشتم» از دیگر دولت ها بالاتر است. ضریب فزاینده با شیب تند تقریبا یکنواختی در ده سال اخیر رشد پیدا کرد و میزان آن دو برابر گردید

دیدگاه کاربران

نادری۶۱۵۰۳۷۱۴:۳۸:۵۰ ۱۳۹۷/۸/۸
بیخیال بابا رشد این..رشد اون چه شد ...چه نشد زیر چرخ دنده ای گرانی داریم له میشیم کار ما شده مرور خاطرات چه شدهاااااااااااااااا چه نشده هاااااااااااااااا
جلالی۶۱۵۱۱۹۱۶:۱۳:۱۳ ۱۳۹۷/۸/۸
اگر چهار نفر فرد اگاه و دلسوز در کشور و کاربلد داشتیم با این سیل جوانان بیکار در کشور این سیل بنیاندکن نقدینگی میتواند چنان شغل و ایجاد تولید بکتد که ایران بتواند ضمن تامین نیاز داخلی بزرگترین صادر کننده منطقه باشد ولی صد حیف که مدیران بانکی بزرگترین خیانت و جنایت را در مورد نقدینگی انجام دادند
کاردان۶۱۵۱۵۷۱۶:۵۹:۲۶ ۱۳۹۷/۸/۸
مهندسی پولی از سال های قبل برای این سیل بنیان کن نقدینگی ایجاد میشده باید سدهای پولی تشکیل میشده و از پتانسیل پشت این سدها برای تولید و اشتغال استفاده میشده حالا هم راهکار فقط هدایت این سیل برای تولید و اشتغال و صادرات می تواند ضمت جلوگیری از اسیب سازتدگی وصف ناپذیری هن ایجاد کند
ناشناس۶۱۵۱۸۰۱۷:۵۲:۰۲ ۱۳۹۷/۸/۸
تا اینها رو درک نکنی درست انتخاب نمی کنی.
رضا۶۱۵۲۷۲۲۰:۴۴:۵۹ ۱۳۹۷/۸/۸
احسنت!
ناشناس۶۱۵۳۸۴۰۰:۲۸:۴۴ ۱۳۹۷/۸/۹
ساخت سود های موهومی
ناشناس۶۱۵۰۴۷۱۴:۴۹:۱۵ ۱۳۹۷/۸/۸
مسکن مهر و یارانه ها
ناشناس۶۱۵۱۳۰۱۶:۲۱:۴۷ ۱۳۹۷/۸/۸
مجلسی را که برای مهار نقدینگی هیچ برنامه ایرتصوسب نکرده است را باید به توپ بست انهم با توپ های زمان قاجار
ناشناس۶۱۵۷۸۷۱۲:۴۴:۲۱ ۱۳۹۷/۸/۹
لیاخوف برخیز که به توپ هایت نیاز داریم
ناشناس۶۱۵۲۸۱۲۰:۵۵:۴۰ ۱۳۹۷/۸/۸
و سود سپرده گذاران بانکی، یارانه های بیش از حد دولت
ناشناس۶۱۵۶۷۳۱۱:۱۸:۲۱ ۱۳۹۷/۸/۹
در آمار فوق آمده که رشد فزاینده نقدینگی در دولت های هفتم و هشتم و یازدهم و دوازدهم بوده است .
ناشناس۶۱۵۰۵۴۱۴:۵۸:۳۲ ۱۳۹۷/۸/۸
نقدینگی چیز بدی نیست به شرط آنکه در کارهای مولد و سازنده سرمایه گذاری شود. متاسفانه در چند دهه اخیر هم به خاطر عدم اعتماد مردم به مسئولان و هم به خاطر عوض شدن فرهنگ مردم که باز هم به مسئولان بر می گردد، مردم سرمایه هایشان در کارهای سوداگرانه به کار گرفته اند که این امر تیشه به ریشه اقتصاد کشور زده است. تنها راه علاج، جلب اعتماد مردم است اگرچه کار بسیار سختی است که برای آن مسئولان باید از خودشان شروع کنند.
ناشناس۶۱۵۰۶۷۱۵:۲۰:۲۰ ۱۳۹۷/۸/۸
نرخ رشد میانگین سالانه نقدینگی در هر سه دولت سازندگی، اصلاحات و مهرورزی و همچنین ۵ سال اول دولت اعتدال ۲۷ درصد می باشد
ناشناس۶۱۵۰۶۹۱۵:۲۱:۴۰ ۱۳۹۷/۸/۸
این بازی ها بس است . بگویید از اقتصاد به سیاست خارجی یارانه ندهند و برای جبران ان ارزش پول کشور را کاهش ندهند.
ناشناس۶۱۵۰۹۴۱۵:۴۹:۴۲ ۱۳۹۷/۸/۸
یعنی اولین دولت در تاریخ هستیم که زمان جنگ وضعمون خیلی خیلی بهتر از زمان صلح بود. در هر حال، پول هیچوقت گم نمیشه.
ناشناس۶۱۵۱۱۱۱۶:۰۶:۴۹ ۱۳۹۷/۸/۸
دلیلش سود بانکهای ورشکسته است همه بانکهای ما ورشکسته هستند بدون استثنا
ناشناس۶۱۵۱۱۶۱۶:۱۰:۳۵ ۱۳۹۷/۸/۸
شما اسامی بدهکاران بانکی را اعلام کنی مشخص میشه پول چرا به این مقدار چاپ گردیده و قرار دادهای چندین هزار میلیاردی که به نهاد ها دادید که چند ده برابر قیمت اصلی بود
ناشناس۶۱۵۱۴۰۱۶:۳۳:۴۶ ۱۳۹۷/۸/۸
خیلی جالبه‌. خط منحنی نقدینگی در مقیاس لگاریتمی یک خط راست است !!!! معنای ان تقریبا این است که هر سال نسبت به سال قبلش نقدینگی با در صد خاصی رشد کرده است ( مثلا ۲۰% یا ۲۵% یا ۳۰%) در وافع این نشون میده دولتها با طرز تفکر های مختلف میاند ولی هیچ کار کاری با اقتصاد ندارند‌‌‌
ناشناس۶۱۵۲۹۹۲۱:۲۴:۳۸ ۱۳۹۷/۸/۸
خبرهای 5 سال الف رو اگر بررسی کنیم یه خبر از سازندگی این کشور توش هست؟! قرار هست ایران رو بسازیم بالاخره یا نه؟ همین دلمون خوش باشه 6 درصد حقوق رفت بالا و یک میلیون و 175 و پانصد تومان عیدی و.... اسم ایران رو به ویران تغییر بدید لطفا.
yektanetتریبونخرید ارز دیجیتال از والکس

پربحث‌های اخیر

    پربحث‌های هفته

    1. جنگ ترکیبی خودمان، علیه خودمان!

    2. کارگری انگشتر ۵۰ میلیاردی را به صاحبش بازگرداند

    3. اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید              

    4. جلاد، به پایان سلام کن!

    5. بهادری جهرمی: مبالغ جرایم رانندگی متناسب با تورم افزایش یافت

    6. تورم چه زمانی تک رقمی می‌شود؟

    7. نرخ تعرفه‌های خدمات بهداشتی درمانی ۱۴۰۳ اعلام شد/ نرخ رسمی ویزیت ۵۰% گران می‌شود!

    8. بازداشت سومین عامل حمله تروریستی در مسکو

    9. آقایان رئیسی و اژه‌ای! آیا در پیشگاه خدای متعال و امام‌زمان (عج) پاسخی دارید؟

    10. انتقام از پوتین؟

    11. عوامل توهین کننده به نظام و مقدسات اسلامی دستگیر شدند

    12. ائتلاف ایران، روسیه و چین تبدیل به کابوسی برای آمریکا می‌شود

    13. علم‌الهدی: امروز در کشور از آثار تحریم اقتصادی آمریکا مشکلی حس نمی‌کنیم

    14. بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم

    15. بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟

    16. افزایش ١٧٠ درصدی حداقل حقوق کارگران در دولت سیزدهم

    17. مردم طلای دست دوم خریداری نکنند

    18. سقف دریافتی ماهیانه کارمندان دولت ۷۰ میلیون تومان شد

    19. خط و نشان حقوقی ایران برای کویت

    20. هشدار سخنگوی پلیس به رانندگان نوروزی؛ آمار تصادفات هولناک است!

    21. اول، بساط دلالی باید جمع شود

    22. وزیر اقتصاد: در سال ۱۴۰۲ رکورد بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی واقعی در ۱۶ سال اخیر شکسته شد

    23. کولرهای گازی بلای جان صنعت برق

    24. منظور: تخصیص ارز کشور برای واردات خودرو به صرفه نیست

    25. ایران اینترنشنال در آستانه تعطیلی / تعطیلی قریب الوقوع دفتر واشنگتن + عکس

    آخرین عناوین