به گزارش ایرنا، قلیچداراوغلو امروز در نشست گروهی نمایندگان حزب جمهوری خواه خلق در مجلس این کشور به انتقاد شدید از سیاست های پیشین و کنونی حزب حاکم به رهبری اردوغان پرداخت و اظهار کرد: مصطفی کمال آتاترک با اسراف مقابله کرد به طوری که حساب حتی یک کروش را به مردم اعلام کرد و در توسعه کشور دست خود را به سوی هیچ بیگانه ای دراز نکرد و پشت درب هیچ سازمان بین المللی نایستاد بلکه با ساخت مکتب و مدرسه به پرورش جوانان جهت توسعه ملی کشور مبادرت ورزید.
وی بیان کرد: امروز ترکیه تحت حکمرانی اردوغان شاهد غرق شدن اقتصاد کشور در باتلاق بدهی های خارجی است چرا که مدیریت کشور در اختیار یک گروه بدون حساب و کتاب و بدون بصیرت قرار دارد.
وی افزود: هر کسی در این کشور از کارگر گرفته تا روشنفکر تحصیلکرده به راه اشتباه دولت اشاره کرده و به آنها هشدار داده اما حزب حاکم نه به وعده های داده شده خود به مردم عمل می کند و نه در مسیر اهداف خود به اداره مملکت می پردازد و امروز می بینیم که کشور در وضعیت بحرانی قرار دارد و به همین دلیل ما با انتشار راهکار 13 ماده ای، خواستار کمک برای گذر از این دوران سخت شدیم که بازگشت به نظام پارلمانی اولین گام پیشنهادی ما بود.
وی در ادامه به طرح سوالاتی از اردوغان پرداخت و گفت: امروز باید از رییس جمهوری ترکیه بپرسیم که انیس بربراوغلو، عثمان کاوالا، نازلی ایلیجاک و احمد آلتان به چه جرمی در زندان هستند؟ تقدیم بسیاری از مناقصه ها را به دوستان با محوریت دلار را نیز خارجی ها گفته بودند؟ دخالت در تصمیمات بانک مرکزی هم دستور خارجی ها بود؟ آیا حاضر به شفاف سازی دستوراتی که از خارجی ها گرفتی هستی؟ آیا دستورات جدیدی از سوی امیر قطر خواهد آمد؟ آیا نابودی کشاورزی و افزایش واردات را نیز خارجی ها گفتند؟ که به باور من پاسخ شفاف و درست به این سوالات بی گمان بسیاری از حقایق نهفته را آشکار خواهد کرد.
سه هفته پیش رجب طیب اردوغان طی سخنانی در شهر ریزه به شدت از رهبر حزب جمهوری خواه خلق انتقاد کرد و خطاب به وی گفت: تو فکر می کنی که با ایستادن در کنار قاچاقچیان و مافیای ارز، آنها به تو سهمی در این کشور می دهند؟ امروز همراه مافیای ارز حرکت می کنی و آیا به تو چیزی خواهد رسید؟
رهبر حزب جمهوری خواه خلق در ادامه به این اظهارات اردوغان واکنش نشان داد و اظهار کرد: اگر اردوغان ارتباط من با مافیا و قاچاقچیان ارز را در حد یک لیر نیز اثبات کند، بی گمان سیاست را رها می کنم. وی هفته گذشته نیز در جمع نمایندگان رسانه ها در آنکارا با تندی به سیاست های داخلی و خارجی دولت اردوغان حمله کرد و آن را ناکارآمد خواند.
وی اظهار کرد: افزایش قیمت ارزهای خارجی در بازار ترکیه ارتباط چندانی با تنش موجود بر سر محکومیت کشیش برونسون آمریکایی در ازمیر ندارد چرا که وی مدت ها پیش دستگیر و زندانی شده است. وی افزود: التهاب در بازار ارز و افت ارزش پول ملی ترکیه در سال جاری میلادی غیر قابل اجتناب بود چرا که سیاست های غلط سیاسی و اجتماعی حزب حاکم طی سال های اخیر نتیجه ای جز این نداشت اما دولت برای سرپوش گذاشتن به اشتباهات و ناتوانی های خود، سعی کرد این مشکل اقتصادی را در نتیجه مقابله با جنگ اقتصادی آمریکا توصیف کند.
وی مدعی شد: حزب حاکم و در راس آن اردوغان، پیش بینی این بحران ارزی را کرده بودند و به همین دلیل تصمیم به برگزاری انتخابات زود هنگام، پیش از سرباز کردن این معضل اقتصادی گرفتند تا از تبعات منفی آن در امان بمانند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه طی سخنرانی خود در دهمین اجلاس سفیران ترکیه در آنکارا نیز نوسانات اخیر بازار ارز و افزایش نرخ دلار را ناشی از دلایل غیر اقتصادی و همه آن را نتیجه حمله اقتصادی علیه اقتصاد ترکیه دانست.
وی تاکید کرد: آنچه را که نتوانستند با کودتا و اقدام های تحریک آمیز عملی کنند، می خواهند با پول و افزایش نرخ ارز انجام دهند و اسم این اقدام به صراحت جنگ اقتصادی است.
مقامات دولت ترکیه با اصرار فراوان در سخنان خود مدعی هستند که فشار اقتصادی آمریکا باعث تنش در بازار معاملات ارز این کشور شده است اما بسیاری از کارشناسان سیاسی ـ اقتصادی و اعضای احزاب مخالف حزب حاکم، شرایط کنونی اقتصاد ترکیه را ناشی از سیاست های حزب حاکم می دانند.
دوغو پرینچک رهبر حزب وطن ترکیه چندی پیش در گفت و گو با تلویزیون اولوسال به انتقاد از سیاست های اقتصادی و سیاسی دولت ترکیه پرداخت و اظهار کرد: با صعود نرخ ارز در بازار، علاوه بر افزایش تورم، گرهی دیگر بر مشکلات اقتصادی ترکیه افزوده شده است.
وی با بیان این که نیاز امروز ترکیه ساخت پل ها و بزرگراه های عریض و طویل نیست، گفت: نیاز اساسی ترکیه در وضعیت کنونی، یافتن راهی برای مبارزه با تورم و مقابله با افزایش نرخ ارز خارجی است. وی بیان کرد: افزایش واردات محصولات از خارج و فاصله گرفتن آن از میزان صادرات به افزایش کسری تراز تجاری کشور منجر شده است و بی تردید این وضعیت وابستگی ترکیه را به خارجی ها بیشتر می کند. اورهان بورسالی روزنامه نگار و تحلیل گر ترک نیز چند هفته پیش طی مقاله ای در روزنامه جمهوریت با بیان این که حزب حاکم عدالت و توسعه 150 میلیارد دلار نرخ بهره بدهی خارجی پرداخت کرده است، نوشت: بدهی سنگین خارجی مهمترین مشکل اقتصاد ترکیه است.
ترکیه در تامین سرمایه برای اجرای پروژه های بزرگ به غرب محتاج است و به رغم ادعاهای مقامات دولتی، در رگ اقتصادی این کشور خون بیگانه جریان دارد چرا که بدهی خارجی به معنی باز پرداخت استقراض خارجی با نرخ بهره بسیار بالاست. به خاطر بالا بودن بدهی خارجی، اقتصاد ترکیه شکننده، بدون تولید ارزش افزوده با تکیه به فناوری نوین، متکی بر فناوری پایین و متوسط و وابسته به بدهی با نرخ بهره بسیار بالا بوده و شرایط چندان مطلوبی ندارد.
ترکیه همچنین با کسری سرمایه برای تولید اقتصادی مواجه است و برای رفع این کسری به سرمایه جدید و استقراض خارجی نیازمند است و زمانی که ورود سرمایه خارجی متوقف و یا کند شود، آسیب اقتصادی این کشور بیشتر خواهد شد. حسن اونال استاد روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی دانشگاه خاورمیانه آنکارا نیز در گفت و گو با شبکه هالک تی.وی به تحلیل علل و پیامدهای تنش به وجود آمده در روابط ترکیه و آمریکا پرداخت و اظهار کرد: بروز تنش در روابط دو کشور موجب تشدید بحران اقتصادی در ترکیه شده است.
وی بیان کرد: علت بی ثباتی و بحران موجود در اقتصاد ترکیه را نمی توان فقط با دو پیغام توییتری ترامپ مرتبط دانست بلکه تداوم سیاست های اقتصادی 15 سال اخیر از سوی حزب حاکم و نیز اتخاذ سیاستی اشتباه و تهاجمی در امور خارجی باعث واکنش هایی از سوی غرب شده که رفتارهای اخیر واشنگتن علیه آنکارا از جمله آن است.
وی تصریح کرد: بی گمان با اجرای سیاست های منطقی و تقویت ساختار اقتصادی کشور، فتنه های اقتصادی خارجی از جمله بی ثبات کردن بازار ارز و غیره نمی تواند تاثیر چندانی در افت پول ملی کشور داشته باشد.
بازار ارز ترکیه پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری و مجلس که اوایل تیر ماه برگزار شد، شاهد یک ثبات نسبی بود که بروز تنش در روابط میان آنکارا و واشنگتن به دلیل محکومیت حبس خانگی کشیش برونسون آمریکایی در ازمیر، باعث وارد آمدن شوک جدیدی به این بازار شد. نرخ ارزهای خارجی در بازار ترکیه طی سه روز اخیر بیش از 10 درصد افزایش یافت به طوری که هم اکنون هر دلار به قیمت 6.39 لیر و هر یورو نیز به نرخ 7.45 لیر به فروش می رسد.
مجموع افت ارزش پول ملی ترکیه طی سال جاری میلادی نیز در برابر دلار به 70.40 درصد و در برابر یورو به حدود 65.55 درصد رسیده است.
اوایل سال جاری میلادی، قیمت هر دلار 3.75 لیر در بازار ترکیه معامله می شد اما این نرخ امروز به رقم کم سابقه 6.39 لیر رسید و با افت ارزش 70.40 درصدی ارزش لیر در برابر دلار، نگرانی ها نسبت به آینده اقتصادی ترکیه را تشدید کرد. همچنین اول سال 2018، قیمت هر یورو در بازار ترکیه 4.5 لیر بود اما با افزایش چشمگیر به خصوص در چند روز اخیر به رقم کم سابقه 7.45 لیر رسید و ارزش لیر در برابر یورو 65.55 درصد افت کرد.
