خبرگزاری فارس نوشت: روز پنجشنبه هشتم خردادماه اردوغان رئیس جمهور ترکیه در اظهارتی بهصورت تلویحی از ایران خواسته بود تا دست از مخالفت با ایجاد کریدور ادعایی «زنگهزور» بردارد و اجازه دهد تا با ایجاد این مسیر، منطقه قفقاز جنوبی به صلح و توسعه برسد؛ گویی این ایران است که با مخالفت «غیرمنطقی» خود با طرح ترکیه و آذربایجان در کریدور زنگهزور، مانع از صلح و توسعه در قفقاز جنوبی شده است.
این اظهارات درحالی مطرح میشود که جمهوری اسلامی ایران با راه اندازی مسیرهای ارتباطی در قفقاز جنوبی، از جمله مسیر ریلی نرنادزور- آگاراک که در جنوبی ترین منطقه ارمنستان و در موازات مرز ایران، سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان را به نخجوان متصل میکند، در قالب طرح تقاطع صلح ارمنستان اعلام موافقت کرده است.
در این طرح، همه راههای مواصلاتی منطقه قفقاز جنوبی به روی همه کشورها باز میشود تا تجارت منطقهای و بین المللی رونق یافته و سبب کسب منافع اقتصادی گسترده برای کشورهای قفقاز شود.
درعین حال در این طرح، هر کشور بر زیرساختهای ترانزیتی عبوری از خاک خود حاکمیت دارد؛ مسئلهای که در روابط بین الملل، تجارت جهانی و بهویژه در ادبیات حوزه کریدوری، اصلی پذیرفته شده و غیرقابل خدشه است.
ایران حتی از این نیز فراتر رفته و با ارائه طرح ایجاد «کریدور ریلی ارس» در خاک ایران، مسیری موازی مسیر ریلی ارمنستان در اختیار باکو قرار داده تا ارتباط سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان و نخجوان، گرفتار وابستگی کامل به ارمنستان نباشد.
در مقابل، جمهوری آذربایجان و ترکیه مدعیاند برای کارآمدی ارتباط ریلی آذربایجان و نخجوان، عبور و مرور از درون خاک ارمنستان باید بدون کنترل ارمنستان صورت پذیرد و کنترل این مسیر ریلی در اختیار آذربایجان باشد. به این معنا که ارمنستان از اصل حاکمیت خود بر مرزهای کشور چشمپوشی کرده، در ورودی ریل به خاک ارمنستان و خروجی آن از این کشور به سوی نخجوان، امکان بازرسی و مدیریت را از خود سلب کند.
این درخواست به این بهانه ارائه میشود که عدم کنترل ایروان بر این خط ریلی، ضمانتی برای عدم اختلال در دسترسی جمهوری آذربایجان به نخجوان و ترکیه درصورت بروز تنشهای سیاسی و امنیتی است.
گویی این دو بازیگر در ادعای خود، تاثیر خنثی کننده کریدور ریلی ارس بر انحصار ارمنستان در این حوزه را تعمدا نادیده میگیرند!
درعین حال، باکو و آنکارا اسم این پروژه را کریدور «زنگهزور» نهادهاند که نام ادعایی جمهوری آذربایجان برای منطقه جنوبی ارمنستان است که اکنون استان سیونیک نام دارد و باکو با نامگذاری استان همجوار این منطقه در خاک خود به نام «استان زنگهزور شرقی»، سعی در القای این معنا دارد که سیونیک نیز «زنگهزور غربی» بوده و متعلق به سرزمین تاریخی ادعایی آذربایجان است.
در نتیجه باکو و آنکارا نهتنها از ارمنستان درخواست ارائه امتیازی غیرطبیعی و غیرعقلانی در نقض تمامیت سرزمینی این کشور را دارند که در دنیا بیسابقه است، بلکه حتی در نامگذاری این پروژه نیز حفظ ظاهر نکرده و نامی مناقشه برانگیز و ناقض تمامیت ارضی ارمنستان را برای آن برگزیدهاند.
از همه اینها جالبتر آنکه ایران را برای مخالفت با چنین ایدهای بهعنوان مانع راه اندازی ارتباطات تجاری منطقه و رفاه مردم قفقاز جنوبی مورد اتهام قرار میدهند!
این زورگویی و مطالبه غیرعقلانی که با خونسردی تمام و با حالتی حقبهجانب از سوی اردوغان مطرح میشود، خود نمایانگر آن است که کدام بازیگر منطقه سبب ممانعت از بازگشایی راهها در قفقاز جنوبی و رفاه مردم آن شده است.
