یکی از عملیات‌هایی که به سبب ماهیت اجرا و چگونگی انجام آن، به یکی از بالاترین و درعین‌حال موفق‌ترین عملیات‌ها از حیث رعایت اصول حفاظتی و غافلگیری دشمن معروف شده؛ عملیات والفجر هشت در فاو و عبور از رودخانه پرخروش اروندرود است.اما پس‌ازاین عملیات سندی به دست رزمندگان اسلام افتاد که نشان می‌داد که فرماندهان عراقی از حداقل سه ماه قبل بحث تلاش ایران برای عبور از اروند و تصرف فاو را پیش‌بینی کرده و برای آن تدابیری اتخاذ کرده بودند که این مسئله خود موضوع موفقیت رزمندگان اسلام را در اجرای این عملیات علی‌رغم پیش‌بینی دشمن شگفت‌انگیزتر می‌کند:
سندی که از آمادگی بعثی‌ها حکایت می‌کرد!
فرمانده لشکر ۲۶ پیاده ارتش عراق، امروز (۲۸ آبان ۱۳۶۴) طرح اداره عملیات پدافندی منطقه عملیاتی این لشکر را برای تیپ ۱۱ پیاده که تحت امر لشکر ۲۶، مأموریت پدافند منطقه فاو را به عهده دارد، ارسال کرد و خواستار تصحیح این طرح شد.
اطلاعات مندرج در این طرح نشان می‌دهد که ارتش عراق از تحرکات و فعالیت‌های نیروهای خودی در شرق اروندرود و اقدامات مهندسی و دیگر تلاش‌های آماده‌سازی برای اجرای عملیات در این منطقه، اطلاعات بسیاری داشته است.
گفتنی است که این سند بعد از عملیات نیروهای خودی در منطقه فاو (عملیات والفجر ۸)، یعنی اواخر بهمن ۱۳۶۴ به دست نیروهای خودی افتاد و تا قبل از آن فرماندهان سپاه پاسداران از میزان آگاهی دشمن از تلاش‌های خودی اطلاع دقیقی نداشتند.
مسلماً باتوجه‌به افزایش تلاش‌های خودی از این زمان تا هنگام اجرای عملیات، دشمن اطلاعات کامل‌تری از تلاش‌های خودی برای عبور از اروندرود و اجرای عملیات در منطقه فاو به دست آورده است. باوجوداین، غافلگیری دشمن و اجرای عملیاتی موفق در این منطقه، امر بسیار مهمی است که دور از انتظار دشمن بوده است.
ازجمله نکاتی که در این سند موردتوجه قرارگرفته، چنین است: اهمیت دادن ایران به منطقه جنوب به‌ویژه اروندرود و رأس‌البیشه؛ گزارش وضعیت، گسترش و استعداد نیروهای ایران در شرق اروندرود؛ احداث جاده‌های موازی اروندرود و عمود بر آن و احداث پل روی رودخانه بهمن‌شیر؛ گزارش افزایش قایق‌ها و نصب دکل‌های دیدبانی در منطقه.
در این سند پیش‌بینی‌شده است که نیروهای ایران قرارگاه‌های یگان‌های رزمی و مراکز توپخانه عراق را هدف قرار می‌دهند و شبانه در غرب اروندرود سرپلی تصرف می‌کنند و در روز آن را گسترش خواهند داد.
همچنین اشاره شده است که رزمندگان ایرانی با فریب نیروهای عراقی تلاش خواهند کرد تا ارتش را غافلگیر کنند و روی دستگاه‌های ارتباطی پارازیت ایجاد خواهند کرد.
در این سند همچنین چندین راهکار احتمالی نیروهای ایران پیش‌بینی‌شده و برای مقابله با آن تدابیری پیشنهادشده است. ازجمله پیشنهادهای عراقی‌ها برای جلوگیری از عبور نیروهای ایران از اروندرود و ایجاد سرپل در غرب آن چنین است:
استفاده از هلیکوپتر؛ ایجاد سیستم پدافندی قوی؛ ایجاد سیستم روشنایی گسترده برای کشف اهداف نیروهای ایران از فاصله دور؛ طرح‌های مراقبتی با استفاده از دیدگاه، دوربین و رادار رازیت؛ تعبیه تیربارهای سنگین و تانک در نقاط احتمالی عبور؛ ایجاد موانع انبوه در ساحل غربی اروندرود؛ بستن نهرهای فرعی؛ استفاده از نیروی غواص؛ پیش‌بینی اجرای آتش با حجم بسیار از جهت‌های مختلف؛ جلوگیری از ایجاد رخنه و نگهداری احتیاط مناسب.
منبع:
سند شماره ۱۷۰۰۴۵ مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس: فرماندهی لشکر ۲۶ پیاده ستاد کل-عملیات ۱۳۶۴/۸/۲۴
