امین یحیوی _ گروه تعاملی
آذربایجان و ترکیه مدتی است که نقشه‌هایی برای منطقه در نظر دارند. ترکیه در نظر دارد کریدوری را احداث کند که کشورهای آسیای میانه را به آذربایجان و از آنجا به ترکیه وصل میکند و ترکیه را تبدیل به قطب ترانزیت کالا و انرژی میکند. به گفته اردوغان تمامی زیر ساخت‌های این پروژه آماده است و تنها مشکل جنوب ارمنستان است.
ترکیه و آذربایجان برای تحقق این پروژه باید از خان آخر عبور کنند. کریدور زنگزور در بخش قفقاز خود بعد از آذربایجان باید از استان سیونیک در جنوب ارمنستان عبور کند تا به نخجوان برسد و از انجا هم به ترکیه برسد ولی در این میان ارمنستان اجازه عبور این کریدور از خاک خود را نمیدهد و تنها راه حل این مسئله درگیری نظامی و جدا کردن استان سیونیک ارمنستان توسط باکو است.
به نظر آذربایجان هم الان فرصت خوبی برای انجام این کار است چون همانطور که در چند روز اخیر پاشینیان هم اشاره کرد روسیه مشغول جنگ اوکراین است و کم کم در حال خروج از قفقاز و قصد دخالت در این منطقه را ندارد و ارمنستان هم به تنهایی توانایی ایستادگی در مقابل آذربایجان و ترکیه و متحدانش را ندارد، ارتش آذربایجان هم از طریق ترکیه و اسرائیل تسلیح شده و آماده درگیری است اروپا و ناتو هم از آذربایجان حمایت میکنند و در صورت لزوم ارتش ترکیه هم مستقیما برای حمایت از آذربایجان وارد میشود، پس همه چیز تکمیل است و این فرصت، فرصت خوبی است برای تکمیل این پروژه. همه چیز تکمیل و خوب است به جز یکی؛ ایران!
مقامات نظامی و سیاسی ایران بارها و بارها تاکید کرده‌اند که اجازه چنین کاری را نمی‌دهند در آخرین دیدار هاکان فیدان و امیر عبداللهیان هم امیر عبدالهیان تاکید کرد که هیچگونه تغییر در ژئوپلیتیک منطقه را نمی‌پذیریم. اکنون که باکو نیروهای نظامی خود را به مرز آذربایجان با ارمنستان گسیل داده نیروهای ایرانی در شمالغرب ایران کاملا اماده‌اند تا در صورت هر گونه درگیری قاطعانه ورود کنند و از منافع ملی ایران دفاع کنند.
حالا سوال اصلی این است که آذربایجان توان درگیری با ایران را دارد؟ خیر، اما دولت باکو توان ایران را دست کم گرفته و به پشتوانه ترکیه و اسرائیل اعتماد به نفس کاذبی به دست آورده که این کار را انجام دهد ولی آیا در صورت ورود ایران، ترکیه توانایی درگیری مستقیم با ایران در قفقاز را دارد؟ به هیچ وجه، چون در این صورت جنگ در قفقاز تبدیل به یک جنگ تمام عیار و باتلاقی برای ترکیه میشود که ترکیه نه از لحاظ نظامی و نه از لحاظ اقتصادی توانایی ادامه جنگ را نخواهد داشت. از طرفی ترکیه در شمال سوریه هم درگیر است و درصورت ورود به جنگ باید منتظر سخت‌تر شدن اوضاع در سوریه باشد. و به هیچ وجه توانایی درگیری در چند جبهه آن هم در مقابل ایران را ندارد و در صورت ورود ترکیه به درگیری مستقیم با ایران در قفقاز این جنگ تبدیل به جهنمی برای ترکیه میشود که توان ادامه درگیری را نخواهد داشت و در صورت خروج هم منافع سنگینی از دست داده و متحمل خسارات زیادی میشود.
این مسئله را مقامات و کارشناسان ترکیه هم به خوبی میدانند و از خطرات درگیری با ایران آگاه هستند. به همین دلیل احتمالا هیچ یک از متحدین باکو تمایلی به ورود مستقیم به درگیری را نخواهند داشت و تنها به کمکهای تسلیحاتی بسنده خواهند کرد. ولی با این حال آذربایجان درحال تجمیع نیروهای خود در مرزهای خود با ارمنستان است و احتمالا قصد دارد از طریق یک عملیات گازانبری از شرق و غرب استان سیونیک وارد شده و سیونیک را تصرف کند.
حالا ترکیه و آذربایجان یا باید پروژه زنگزور را کنار بگذارند و با بهبود و تقویت روابط با ایران به کریدور ایران متصل شوند یا باید وارد جنگی از پیش باخته در قفقاز شوند. انتخاب کدام است؟! ورود به جهنم یا خداحافظی با رویای زنگزور؟
