احمدرضا طاهری عضو انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا و عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی در گفتگو با آنا، در پاسخ به این سوال که چه میزان سیاست‌های دولت سیزدهم در تحولات اخیر منطقه تاثیرگذار بوده است؟ گفت: اگر بخواهیم روند اتفاقاتی که تا الان رخ داده است را ارزیابی کنیم، می‌توان گفت توافق ایران و عربستان چنانچه پابرجا بماند برای دولت سیزدهم یا نظام یک موفقیت بزرگ محسوب می‌شود، چرا که این توافق می‌تواند از نفوذ آمریکا و اسرائیل در منطقه بکاهد. این قبیل اتفاقات در واقع نشان دهنده قدرت و نفوذ ایران در منطقه است.
*برقراری روابط دیپلماسی با طالبان موفقیت برای ایران بود
وی با اشاره به به اتفاقات اخیر در افغانستان،افزود: اگر چه که آمریکا برای ترک ناگهانی نیرو‌های خود از افغانستان و به قدرت گرفتن طالبان توجیه می‌آورد، اما چنانچه از یک زاویه دیگر به این مسئله بپردازیم، باید گفت پس از سالهای، سال آمریکا نه تنها نتوانست در افغانستان دوام بیاورد بلکه در سیاست خود نسبت به طالبان شکست خورد و طالبان مجدد به قدرت رسید. آمریکا قبلاً بدنبال سرنگونی طالبان از قدرت بود و آن‌ها را یکبار با کمک متحدان خود در سال ۲۰۰۱ سرنگون کرد!
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اظهار کرد: در هر صورت، در سال ۲۰۲۱ که طالبان مجدد به قدرت رسید، خیلی‌ها فکر می‌کردند که ایران وارد این بازی جدید سیاسی در افغانستان می‌شود، اما دیدیم که ایران محتاط و حساب شده با این روند برخورد کرد و برخلاف برخی از نظرات، ایران و طالبان ارتباطات دیپلماتیک برقرار کردند. برقراری دیپلماسی بین ایران و طالبان یک حرکت مهم است که آن را بیشتر باید بحساب موفقیت ایران گذاشت.
طاهری افزود: نتیجه اتفاقاتی که در این چند سال اخیر در سوریه و عراق رخ داد برای جمهوری اسلامی منفعت داشت، چرا که باعث برجسته شدن نقش ایران در منطقه شده است. اکنون یکی از مشکلات مهم امریکا و اسرائیل حضور ایران در منطقه است.
*استراتژی آمریکا نسبت به کشورهای منطقه
وی درمورد استراتژی آمریکا نسبت به کشورهای منطقه اظهار کرد: تجربه آمریکا این را نشان می‌دهد که این کشور در ارتباط خصمانه خود نسبت به کشورهای منطقه از دو استراتژی متفاوت استفاده می‌کند.
استراتژی اول حمله نظامی است. این مورد زمانی رخ می‌دهد که آمریکایی‌ها تشخیص دهند می‌توانند به لحاظ نظامی و در یک مدت محدود و کوتاه، سیستم سیاسی کشور مورد نظر را سرنگون کنند. از حمله به طالبان در سال ۲۰۰۱، حمله به عراق در زمان صدام حسین، و حمله به لیبی در سال ۲۰۱۱، می‌توان به عنوان نمونه‌های بارز یاد کرد.
استراتژی دوم بکار گرفتن«دیپلماسی» است. این روش زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که حمله نظامی برای آمریکا، بنا به دلایل مختلف، نتواند توجیه داشته باشد. درمورد ایران نوع دوم را بکار گرفته اند. به عبارت دیگر، از یک طرف دیپلماسی و از طرف دیگر جنگ‌های نرم و نیابتی را به کار می گیرند.
عضو انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا تصریح کرد: آمریکایی‌ها می‌دانند حمله نظامی به ایران برای آن‌ها گران تمام می‌شود، به همین جهت از گزینه‌های دیگر استفاده می‌کنند. این موضوع خود بیانگر این است که ایران به لحاظ نظامی یک کشور قدرتمند منطقه‌ای محسوب می‌شود از این رو با احتیاط با ایران برخورد می‌کنند. کلا پیام اصلی تحولات اخیر منطقه این است که نقش ایران در تحولات منطقه‌ای تاثیرگذار است.
*نقش بازیگران منطقه‌ای در عقب ماندگی یا توسعه خاورمیانه تاثیرگذار است
طاهری در پاسخ به این سوال که آینده تحولات منطقه را چگونه پیش بینی می‌کنید،گفت: برخی از کشور‌ها ممکن است تغییرات مثبتی ایجاد کنند و به سمت یک ثبات نسبی بیشتری حرکت کنند، اما برخی دیگر ممکن است با آشفتگی و ناآرامی بیشتری روبرو شوند. با این وجود، نقش و اراده بازیگران منطقه‌ای و جهانی در عقب ماندگی یا توسعه خاورمیانه خیلی مهم است.
وی در پاسخ به این سوال که تحولات منطقه چه تاثیری بر کشور ما می‌گذارد؟ بیان کرد:.به لحاظ سیاسی و امنیتی، تنش‌های منطقه‌ای و تروریسم یک تهدید بسیار مهم برای ایران بحساب می‌آیند. ما با کشورهایی، چون عراق، افغانستان و پاکستان هم مرز هستیم که این کشور‌ها کم و بیش با مشکلات زیادی مواجه هستند. هجوم پناهندگان به ایران، حملات تروریستی و قاچاق اسلحه از جمله تهدید‌ها برای ایران بشمار می‌روند.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تاکید کرد: البته حفظ امنیت و یکپارچگی در داخل، حفظ ارتباطات منطقه‌ای نظیر روابط مثبت بین ایران و عربستان، مهار تورم و تقویت اقتصاد، از جمله مواردی محسوب می‌شوند که جهت برون رفت از بحران برای ایران مهم تلقی می شود.
