به گزارش ایسنا، پروازهای ایران و عراق که تنها راه باز ارتباطی بین دو کشور بود، اوایل این هفته به درخواست ایران، تا پایان مراسم زیارت اربعین تعلیق شد. گفته شده است افزایش شمار مبتلایان کرونا عامل این درخواست بوده است. مرزهای خاکی دو کشور نیز از اسفندماه ۹۸ همچنان مسدود است، به جز چند مرز گمرکی که امکان تردد مسافری ندارد. عراق تا یک هفته پیش مُصر بود مراسم اربعین را بدون حضور زائران خارجی برگزار کند. اما عصر امروز سخنگوی نخست وزیری عراق، درحالی که حدود هشت روز تا مراسم اربعین باقی مانده است، اطلاعیه‌ای را در حساب شخصی‌اش در توئیتر منتشر کرد که از موافقت این دولت با پذیرش ۱۵۰۰ زائر از هر کشور در مراسم اربعین خبر می‌داد.
ملا طلال ـ سخنگوی مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق ـ چهارشنبه، نهم مهرماه در توئیتی اعلام کرد: «الکاظمی (نخست وزیر عراق) با ورود ۱۵۰۰ زائر از هر کشوری که تمایل دارد در مراسم زیارت اربعین شرکت کند، موافقت کرده است.
ورود این زائران باید صرفا از طریق هوایی صورت گیرد و کشورهایی که زائران خود را اعزام می کنند باید به برنامه های آگاه سازی شهروندان‌شان در خصوص تدابیر پیشگیرانه بهداشتی (برای مقابله با ویروس کرونا) پایبند باشند.»
با این وجود، مدیر اجرایی ستاد مرکزی اربعین به فاصله‌ی کمی گفت: «تا این لحظه هیچ اطلاعیه و دعوتنامه‌ای از سوی دولت عراق برای حضور زائران ایرانی در مراسم اربعین به دست این ستاد و وزارت امور خارجه نرسیده است. چنانچه تغییری در برنامه اعزام به عراق اعمال شود، با توجه به شیوع ویروس کرونا مراتب را به اطلاع ستاد ملی کرونا می‌رسانیم و برای تعیین تکلیف در این خصوص از آن ستاد استعلام می‌کنیم.»
امید کثیری، مدیر اجرایی ستاد مرکزی اربعین با اشاره به اینکه وزارت خارجه هنوز اطلاعیه و یا دعوتنامه‌ای در ارتباط با اربعین از طرف عراقی دریافت نکرده است، از آماده نبودن عراق برای پذیرش زائران خارجی طبق اظهارات اخیر سفیر این کشور ، گفت.
نصیر عبدالمحسن عبدالله ـ سفیر عراق در ایران ـ نیز دو هفته پیش در دیدار با ذوالفقاری ـ معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور و رییس ستاد مرکزی اربعین حسینی(ع) ـ تصریح کرده بود: «سیر جدیدی از شیوع ویروس کرونا در عراق شایع شده است. امکان پذیرش زائران خارجی در اربعین امسال به هیچ وجه مهیا نیست و طبعاً هرگونه عزیمت زوار از سایر کشورها به کشور عراق در این ایام منتفی است.»
او همچنین درباره کلیپ‌های منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر صدور ویزا برای زوار کشورهای دیگر از قبیل پاکستان، افغانستان، آذربایجان و ...، اظهار کرده بود: «موضوع حضور زائران کشورهای خارجی از دستور کار دولت عراق خارج و عملاً حضور زائران سایر کشورها در ایام اربعین در کشور عراق کاملاً منتفی است.»
نظر به این شرایط، ستاد مرکزی اربعین تاکید کرد: «با توجه به اینکه تاکنون تصمیم بر این بوده که اعزامی به عراق انجام نشود، برای تقویت طرح‌های جایگزین مراسم اربعین حسینی در عراق طرح‌هایی برنامه‌ریزی کردیم. با این حال در صورت اعمال هر تغییری در برگزاری مراسم اربعین پس از اعمال نظر ستاد ملی کرونا آمادگی برای اجرای تصمیمات بعدی وجود دارد.»
در اوایل هفته نیز این ستاد با توجه به تحرکات تبلیغاتی برای سفر زائران ایرانی به سمت عراق و تجمعاتی که در مرزها صورت گرفته بود، در اطلاعیه‌ای از بسته بودن مرزهای ایران و عراق خبر داد و تاکید کرد: «کماکان تمام مرزهای ایران با کشور عراق مسدود بوده و بنابر مصوبات ستاد مرکزی اربعین و ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، هرگونه تجمع و راهپیمایی به سمت مرزها و یا اماکن مقدسه ممنوع است.»
اربعین سال گذشته، حدود ۲۱ میلیون نفر در فاصله ۱۶ روز در مراسم پیاده‌روی شرکت کردند که ۱۷ میلیون نفر آنها شهروندان عراقی از داخل و خارج این کشور بودند.
این آمارها را پایگاه خبری عراقی «العهد» منتشر کرده که براساس اطلاعات آن، حدود ۵۰۰ هزار نفر از این زائران، عراقی‌های مقیم خارج از این کشور بودند. جمعیت ساکن در عراق نیز از ۵۰۰ نقطه شهری و روستایی در پیاده‌روی اربعین شرکت داشتند.
حدود چهار میلیون نفر غیرعراقی با بیش از ۷۰ ملیت در پیاده‌روی اربعین نیز حضور داشتند که بیش از سه میلیون نفر آنها ایرانی بودند. نیم میلیون نفر دیگر از پاکستان و نیم میلیون نفر هم از دیگر کشورها از جمله هند، جمهوری آذربایجان، ترکیه، افغانستان، لبنان، کویت، بحرین، عربستان و ... بودند.
با حساب این آمارها و تعداد کشورهای شرکت‌کننده در مراسم پیاده‌روی اربعین، حتی در صورت موافقت عراق با پذیرش ۱۵۰۰ زائر از کشورهای متقاضی، با توجه به حساسیت‌ها و نگرانی‌هایی که دولت عراق تا کنون نسبت به پاندمی کووید ۱۹ نشان داده و مرزها را کماکان بسته نگه داشته، این پرسش مطرح است که مدیریت این جمعیت چگونه ممکن خواهد بود، مخصوصا آن که مسؤولیت این موضوع را به کشورهای متقاضی حضور در این مراسم محول کرده است؟ از سوی دیگر، عراق هنوز محدودیتی را برای حضور زائران ساکنِ این کشور در مراسم پیاده‌روی اربعین که مدیریت آن کاملا مردمی و بیشتر در اختیار قبیله‌ها بوده، تعیین نکرده است، جمعیتی که طبق آمارهای گذشته به عدد ۱۷ میلیون نفر رسیده است.
ضمن آنکه تعداد ۱۵۰۰ نفر در قیاس با صدها هزار زائر ایرانی مشتاق، چیزی نیست که بابت آن، دل مشتاقان اربعین حسینی را بلرزانیم.
