حسن روحانی و تیم اقتصادیاش که جزو منتقدان سرسخت تحولات ارزی اوایل دهه 90 و رشد بهای ارز در دولت دهم و روزهای تحریم بودند، بد نیست نگاهی به بازار ارز بیندازند تا بینند دلار در بازار آزاد از کانال 4هزارو560تومان نیز عبور کرده و دلار دولتی نیز از مرز 3هزارو650تومان گذشته است، این در حالی است که به اعتقاد نمایندگان مجلس یکی از دلایل رشد قیمتها و گرانیها همین تلاطمهای ارزی چندماه اخیر بازار ارز است.
به گزارش «جوان» افرادی که مدعی بودند در دولت دهم قیمت ارز روزانه با رشد همراه میشد، امروز اگر نگاهی به بازار ارز بیندازند میبینند که بهای ارز به شکل ساعتی در بازار با رشد همراه میشود، به طوری که طی سه تا چهار ماه اخیر بهای ارز دولتی و بازار آزاد روند رو به رشد خود را پیوسته ادامه دادهاند و هم اکنون دلار در بازار آزاد از مرز 4600 تومان گذشته است و این امر سکه و طلا و بسیاری از کالاهای دیگر در اقتصاد ایران را با رشد قیمت همراه میکند زیرا ارز به طور مستقیم و غیرمستقیم و روانی بر ساختمان قیمتهای کالا و خدمات در اقتصاد اثرگذار است.
خاطر رئیسجمهور به چه شکل است
چندی پیش سخنگوی دولت مدعی شد که خاطر آقای رئیسجمهور از رشد بهای ارز در بازار مکدر است، حال که بهای ارز در بازار بیش از 300تومان دیگر پیشروی داشته است، باید دید خاطر رئیسجمهور، معاون اول، سخنگوی دولت، رئیس کل بانک مرکزی، معاون اقتصادی رئیسجمهور، مشاور ویژه اقتصادی رئیسجمهور و... به چه شکل است، بیشک صادرکنندههای نفت و مواد نفتی و مشتقات و کانیهای فلزی و... از رشد بهای ارز خوشحال هستند زیرا سودآوری آنها از محل «تسعیر نرخ ارز» افزایش مییابد.
عراقچی: 40میلیارددلار نفت میفروشیم
اخیراً عباس عراقچی معاون وزیر نیز طی مصاحبهای مدعی شد بالغ بر 40میلیارد دلار در سال نفت میفروشیم، این در حالی است که هم اکنون بهای نفت نیز به مرز 70دلار رسیده است و باید دید چرا به رغم آنکه در تمامی کشورهای دنیا معاونتهای ارزی کشورها از بین چهرههای شاخص دانشگاهی و آن هم با 30سال سابقه کار موفق و موثر در بخش پولی، مالی، ارزی و بانکی انتخاب میشود، چرا معاونت ارزی کشور از وجود چنین فردی محروم است و نکته جالب این است که به رغم تلاطمهای قابل ملاحظه در بازار ارز اما تا کنون از هر گونه مصاحبه خودداری کرده است. نکته قابل تامل این است که وزارت امور خارجه بهرغم آنکه مواضع رئیسجمهور امریکا برای متلاطم کردن بازار ایران جهت عدم سرمایهگذاری در بخشهای مولد و واقعی و همچنین ایجاد موجهای مکزیکی در بازار ارز بر هر آشنا به عرصه اقتصادی و سیاسی مشخص است، گاه تحلیل هایی ارائه میدهد که به تلاطمهای ارزی میانجامد، این در حالی است که باید مقابل موجهای ارسالی از سوی ترامپ به اقتصاد ایران موجشکن زد.
یارانه به زیر 10دلار در ماه سقوط کرد
برای فهم آنچه در بازار ارز و بخش پولی ایران اتفاق افتاده است، باید گفت یارانه نقدی 45هزار تومانی سال 89 تقریباً با 45دلار برابری میکرد اما امروز یارانه نقدی 45هزار تومانی با کمتر از 10دلار برابری میکند و اگر قدرت خرید ریال را در زمانهای مختلف مقایسه کنیم میبینیم که تضعیف ریال در برابر سایر ارزها مقولهای در جریان است.
درآمد بیش از 5هزارمیلیاردی دولت از ارز
طبق گزارشی که پیش از این خبرگزاری فارس تهیه کرده بود گویا دولت از محل فروش ارز مداخلهای در بازار آزاد ارز در هشت ماهه ابتدایی سال جاری بیش از 5هزارمیلیارد تومان درآمد کسب کرده است که ای کاش دولت به جای اینکه بخواهد بودجه و مالیه خود را از محل گرانفروشی ارز در بازار تامین کند، به دنبال کسب درآمد از محل بهبود فضای کسب و کار و رشد درآمدهای اشخاص حقیقی و حقوقی در اقتصاد و مالیاتها بود نه اینکه به گرانفروشی ارز بیفتد و از این محل واردات 40تا 60میلیارد دلاری به کشور که عموماً غذای انسان، دام طیور، آبزیان ، دارو، مواد واسطهای تولید و کارخانجات است با چالش مواجه شود.
گرانی ارز، تحمیل گرانی به جامعه
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی از تداوم افزایش قیمت دلار در ماههای گذشته و گرانی کالاهای اساسی در بازار انتقاد کرد.
سیدکاظم دلخوش اباتری در گفتوگو با خانه ملت، با انتقاد از روند صعودی قیمت دلار در چند ماه گذشته گفت: کارشکنیهای امریکاییها در اجرای مفاد برجام تاثیراتی بر نرخ دلار داشته است، همچنین اغتشاشات اخیر نیز مقداری بر افزایش قیمت دلار تاثیرگذار بوده اما این تاثیرات مقطعی است. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه رشد تقاضا برای دلار باعث میشود که بازار ارز تحت تاثیر قرار بگیرد، افزود: در حال حاضر رشد تقاضا برای دلار در بازار خیلی بالا نبوده، بنابراین دلیلی ندارد که نرخ دلار طی چندماه با این میزان رشد قابل توجه روبهرو شود که قیمت دلار به حدود 4هزار440تومان برسد. دلخوش اباتری افزود: افزایش قیمت دلار در ماههای گذشته باعث رشد قیمت کالاهای اساسی شده و به طور طبیعی به افزایش تورم و گرانی منجر شد، این در حالی است که یکی از دغدغههای مردم وضعیت معیشتی است و نباید گرانی جدید به جامعه تحمیل میشد. این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی افزود: ارز در کشور در اختیار بانک مرکزی است، بنابراین باید این بانک، بازار را مدیریت کند. روند متداوم افزایش نرخ ارز، به بخش تولید آسیب جدی وارد و آرامش نسبی بازارهای مختلف را با چالش روبهرو میکند.
قیمت دلار در بازار غیرمنطقی است؟
نایب رئیس کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه نرخ تورم یکی از مولفههای موثر در تعیین قیمت ارز است، گفت: باید پذیرفت اتفاق خاصی در اقتصاد کشور نیفتاده است که براثر آن بازار ارز با تقاضای بیش از حد روبهرو شود، بنابراین براساس مولفههای اقتصادی مانند نرخ تورم نباید قیمت دلار بیشتر از محدوده قیمتی 4هزار تومان میشد. رحیم زارع در گفت وگو با خانه ملت، با انتقاد از وضعیت بازار ارز گفت: آمارهای اقتصادی دولت بیانگر تورم تکرقمی است، بنابراین نباید قیمت دلار با جهش قابل توجهی روبهرو میشد. بخشی از رشد قیمت دلار اصطلاحاً حبابی است.
نمره منفی تیم اقتصادی دولت دوازدهم در مدیریت بازار ارز
وی تصریح کرد: می توان گفت در طول فعالیت دولت یازدهم، عملکرد تیم اقتصادی دولت در خصوص مدیریت بازار ارز به طور نسبی مناسب بود و این انتظار وجود داشت این روند در دولت دوازدهم نیز تکرار شود اما حداقل عملکرد تیم اقتصادی دولت در مدیریت بازار ارز، در چندماه گذشته مناسب نبوده است.
نباید بازار سوداگری ارز رونق یابد
نایب رئیس اول کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی یادآور شد: متاسفانه افزایش قیمت ارز علاوه بر اینکه در رشد قیمتها تاثیرات اقتصادی دارد از بعد روانی نیز در گرانی کالاها در بازارهای مختلف تاثیراتی داشته است، در هرصورت دولت نباید اجازه بدهد تا بازار سوداگری ارز رونق یابد. همچنین علی اکبر کریمی عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: خرید و فروش ارز از طریق هر ساز وکار غیرقانونی به ایجاد رانت منجر میشود. در حال حاضر بخشی از قیمت دلار در بازار کاذب است چراکه نباید قیمت دلار براساس مولفههای اقتصادی تا این حد افزایش یابد.
خط دلار 6هزار تومانی را چه کسی به دولت داده است؟
نقش دولت و شرکتها و هلدینگهای بزرگی مانند پتروشیمی و فولادی در عرضه ارز به بازار بسیار حایز اهمیت است و اگر این مجموعهها اراده کنند توانایی اثرگذاری در بازار ارز را دارند، کما اینکه در هفتههای اخیر دولت نشست صمیمی با هلدینگهای پتروشیمی و فولادی در نهاد ریاست جمهوری داشته است که یک فرد از بخش خصوصی خواستار افزایش نرخ دلار به 6هزار تومان شده و دلیل این خواسته را تقویت صادرات غیرنفتی عنوان کرده است درصورتی که صادرات غیرنفتی واقعی ایران به 5میلیارد در سال هم نمیرسد و هیچ ارتباطی بین رشد بهای ارز با رشد صادرات نیست و در سال جاری شاهد رابطه معکوس هم بودهایم.
اتاقهای بازرگانی دست از رشد قیمت ارز بردارند
رشد بهای ارز یکی از خواستههای پیوسته بخش خصوصی در دولتهای یازدهم بود که تا حدی در دولت قبل با آن مبارزه شد ولی در دولت دوازدهم این رشدهای پیوسته برای مردم ایران نگرانیهایی را ایجاد کرده است، اگر چه بهانه اتاقهای بازرگانی برای جهش دلار تقویت صادرات غیر نفتی بوده است اما در کمال تعجب میبینیم به رغم جهشهای چند صددرصدی ارز از سال 91 تاکنون کل صادرات واقعی غیرنفتی ایران 5میلیارد دلار هم نمیشود و در سال جاری حتی صادرات غیرنفتی دچار سقوط نیز شده است، بدین ترتیب به نظر میرسد بین رشد بهای دلار و تقویت صادرات هیچ ارتباطی وجود ندارد و گاه نتیجه عکس هم میدهد.