ترامپ اعلام کرد که از حکومت طالبان – که آمریکا هنوز آن را به رسمیت نمیشناسد – درخواست کرده که پایگاه بگرام را که آمریکاییها سالها در آن بودند و در زمان جو بایدن از آن فرار و کل افغانستان را ترک کردند، بازپس دهند.
ترامپ گفته است: "باید پایگاه بگرام را به ما برگردانید." و حتی تهدید کرده که اگر این کار را نکنند، اتفاقات بدی رخ خواهد داد.
باید به این پرسش پاسخ داد که پایگاه بگرام چه اهمیتی برای آمریکا در افغانستان دارد؟
چه شده که ناگهان ترامپ یاد پایگاه بگرام در افغانستان افتاده است؟ آن هم از حکومت طالبانی که آن را یک حکومت غیرقابل قبول میدانند و اصلاً به رسمیت نشناختهاند و در واقع، طالبان را حکومت قانونی افغانستان نمیدانند. اما ظاهراً در این چند وقت گذشته، مذاکرات پنهانی با طالبان داشتهاند با این مضمون که "باید پایگاه بگرام را دوباره به ما بدهید." که به نظر میرسد طالبان با این موضوع موافقت نکرده و جناب ترامپ دست به تهدید زده است.
اما پاسخ به سوال
اگر آمریکا به پایگاه بگرام بازگردد، چندین کار میتواند انجام دهد:
1. افغانستان در مجاورت کشورهایی مانند هند، پاکستان، چین و از طرف دیگر ایران قرار دارد. این کشورها همانهایی هستند که آرامآرام در حال مقابله با هژمونی آمریکا هستند (به غیر از ایران که حدود ۴۰ سال است در حال مقابله است). چین که به قول خود آمریکاییها بزرگترین دشمن آمریکاست، و پس از آن پاکستان، هند و ایران قرار دارند. این کشورها، کشورهای مرکزی و محوری پیمان شانگهای هستند. بنابراین اگر آمریکا بتواند در افغانستان مستقر شود، در واقع میتواند تمام اقدامات این کشورهای محوری که دور افغانستان هستند را تحت نظر داشته باشد .
آمریکا بزرگترین تهدیدات خود را در همین کشورها میداند: چین، و هند که اخیراً آرامآرام به اردوگاه شرق میپیوندد، و پاکستان که مدتهاست به سمت چین حرکت کرده و بیش از ۸۰-۸۵ درصد سلاحهای خود را از چین خریداری میکند و در واقع به بازوی چین در منطقه تبدیل شده است. ایران هم که دشمن دیرینه آمریکاست. بنابراین اگر آمریکا بتواند پایگاه بگرام را به دست آورد، میتواند اطلاعات خوبی از همه این کشورها داشته باشد.
2. نکته دوم اهمیت حضور امریکا در افغانستان، مسئله گروههای تروریستی است. آمریکا نیاز دارد که کشورهای پیرامون افغانستان یعنی ایران، پاکستان و در صورت لزوم هند را ناامن کند و حکومتهای مرکزی این کشورها را با عملیات و حملات تروریستی به دردسر بیندازد. چه کسانی بهتر از داعشیها؟ اگر داعش از طریق آمریکاییها و با حضور آمریکا در بگرام دوباره در افغانستان فعال شود، میتوانند هم خود حکومت افغانستان را هدف آسیب و حملات قرار دهند، هم مرزهای زمینی ایران را برای درگیریهای آیندهای که احتمالاً بین ایران و غرب رخ خواهد داد، درگیر کنند و همینطور اگر پاکستان بیش از این به سمت چین برود (که رفته است)، مرزهای پاکستان را نیز به شدت درگیر کنند.
در واقع امریکا میتواند به همه این کشورهای محور شرق آسیب بزند و حتی عملیاتهای تخریبی در هند انجام دهند تا پاکستان و هند را به جان هم بیندازد و با درگیر کردن آنها با یکدیگر، آنها را تضعیف کند؛ چرا که هند هم پس از تعرفههایی که ترامپ وضع کرد و تحریمهایی که برای خرید نفت روسیه توسط هند اعمال شد، آرامآرام به سمت اجلاس شانگهای حرکت کرد.
بنابراین، تحریک داعش و تقویت گروههای تروریستی دیگر در داخل افغانستان برای آمریکا در حال حاضر بسیار اهمیت دارد.
لذا پایگاه بگرام هم میتواند به یک چشم اطلاعاتی برای آمریکا درباره تحرکات این کشورها تبدیل شود و هم میتواند پایگاهی برای تضعیف طالبان و درگیر کردن تمام این کشورهای همسایه افغانستان باشد.
