به گزارش تسنیم، سرلشکر محمدحسین باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، یکی از تأثیرگذارترین چهرهها در نیروهای مسلح ایران طی چند دهه اخیر، نقشی کلیدی در ساختار دفاعی کشور دارد.
او نهتنها بالاترین مقام نظامی رسمی در نظام جمهوری اسلامی (پس از فرماندهکل قوا) محسوب میشود، بلکه در دهههای اخیر و بهویژه پس از سالهای دفاع مقدس، نقشی پررنگ در طراحی و هماهنگی ساختار نظامی، دفاعی و حتی اطلاعاتی کشور ایفا کرده است.
این فرمانده 65ساله، از اعضای اولیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که پس از آغاز جنگ تحمیلی، بهسرعت در ردههای فرماندهی اطلاعات عملیاتی سپاه رشد کرد.
او اگرچه در سالهای ابتدایی جنگ تا حدی زیر سایه نام بزرگ برادرش «شهید حسن باقری» ماند اما بودن کنار حسن باقری و همزمان حضور در مسئولیتهای مهم اطلاعاتی و عملیاتی آن هم در مهمترین قرارگاههای دفاع مقدس، تأثیری عمیق بر رشد و ارتقای شخصیت او داشت.
با پایان جنگ تحمیلی، محمدحسین باقری تحصیلات خود را در مقاطع عالی در حوزه مهندسی مکانیک و دکترین نظامی ادامه داد و به سطح دکترای مدیریت راهبردی نظامی رسید و این ترکیب «تجربه میدانی» و «تحصیلات عالی»، به او موقعیت منحصربهفردی در ساختار نظامی ایران بخشید.
همانطور که اشاره شد، سردار باقری در طول سالهای دفاع مقدس عمدتاً در حوزه اطلاعات و عملیات فعال بود و از این جهت، یکی از بنیانگذاران ساختار اطلاعات رزمی سپاه در دوران جنگ نیز محسوب میشود و علاوه بر آن، تجربه سنگینش در تحلیل و طرحریزی عملیاتهای پیچیده در سالهای دفاع مقدس، او را به یکی از مهرههای کلیدی در سطح فرماندهی تبدیل کرد.
پس از جنگ و در دوران بازطراحی در ساختار و توان رزم نیروهای مسلح، نقشهای بیشتری به باقری واگذار شد و در تدوین اسناد راهبردی نظامی کشور و نوسازی ساختار ستادی سپاه و ارتش نقش مؤثری ایفا کرد.
حضور او در ستادکل نیروهای مسلح بهویژه از دهه 80 به اینسو، با ارتقاء مفاهیم فرماندهی مشترک، توسعه شبکه فرماندهی و کنترل و طراحی ساختار دفاعی چندلایه برای ایران همزمان شد تا اینکه در تیرماه سال 1395، با حکم حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرمانده معظم کل قوا، سرلشکر محمد باقری بهعنوان رئیس ستادکل نیروهای مسلح منصوب و جایگزین سرلشکر سیدحسن فیروزآبادی شد.
این انتصاب، نقطه عطفی در مسیر نیروهای مسلح ایران بود، چرا که باقری از یک طرف، چهرهای با پشتوانه عملیاتی، تحلیلی و دانشگاهی محسوب میشد و از طرف دیگر، نماینده نسلی از فرماندهان بود که هم از میدان نبرد آمدهاند و هم با منطق و الزامات جنگهای مدرن آشنایی دارند.
در دوره مسئولیت سردار باقری، ستادکل نیروهای مسلح رویکرد خود را از یک نهاد صرفاً نظارتی، به نهادی فعال در عرصه هماهنگی میاننیرویی، آیندهپژوهی دفاعی، توسعه رزمایشهای ترکیبی و تعامل منطقهای ارتقا داد و او ضمن حفظ پیوندهای مستحکم با فرماندهان سپاه، توانست با فرماندهان ارتش نیز تعامل مؤثری ایجاد و مفهوم «ارتباط راهبردی» میان نهادهای نظامی را پررنگ کند.
سرلشکر باقری از جمله طراحان اصلی مفهوم «دفاع پیشدستانه» در سیاست نظامی جمهوری اسلامی ایران است و از این جهت، حضور نیروهای مسلح ایران در جبهه مقاومت، از سوریه تا عراق و لبنان، در دوران او با سازماندهی حرفهایتر و رویکردی هماهنگتر دنبال شد.
علاوه بر این، سردار باقری بر توسعه توان موشکی، دریایی، پدافند هوایی و جنگ الکترونیک بهعنوان اضلاع حیاتی بازدارندگی دفاعی کشور تأکید دارد و اگر به روند پیشرفت توانمندیهای نظامی در طول سالهای اخیر نگاه کنیم، بهوضوح متوجه تأثیرگذاری این نگاه و این روش در افزایش ظرفیت نیروهای مسلح در همه حوزهها خواهیم شد.
سرلشکر باقری در مناسبتهای مختلف بر حق دفاعی ایران برای توسعه توان بومی نظامی تأکید کرده و علاوه بر آن، در نشستهای منطقهای و بینالمللی نیز چهرهای دیپلماتیک از فرماندهان نظامی ایران ارائه داده است بهطوری که از دید بسیاری از تحلیلگران، او مغز متفکر معماری نظامی نوین ایران است که تلفیقی از قدرت نرم و سخت را در استراتژی دفاعی دنبال میکند.
همه اینها، کنار ویژگیهای شخصیتی و مدیریتی او، سرلشکر باقری را به یکی از محبوبترین فرماندهان نیروهای مسلح میان افکار عمومی نیز تبدیل کرده است بهطوری که با وجود جایگاه مهمش در ساختار نظامی کشور، سرلشکر باقری به فردی آرام، متین و کمحرف در رسانهها و در ساختار نظام نیز استراتژیستی با سبک مدیریتی بر پایه تفکر سیستماتیک، تحلیلمحور و مبتنی بر اجماعسازی شناخته میشود.
حدوداً یک سال دیگر، ریاست سرلشکر باقری در ستادکل نیروهای مسلح ایران، 10ساله خواهد شد، مردی که باید او را یکی از معماران اصلی ساختار نظامی جمهوری اسلامی ایران پس از جنگ 8ساله تحمیلی دانست؛ شخصیتی که با ترکیب بینش راهبردی، دانش تخصصی و تجربه عملیاتی، نقشی بنیادین در ارتقاء قدرت دفاعی کشور ایفا کرد.
تسلط او به دانش روز نظامی، بهرهمندی از نگاه آیندهپژوهانه و توان تلفیق تجربه میدان و دانش آکادمیک، کنار شناخت دقیق و آکادمیکش در حوزه تبیین تهدیدات ترکیبی، جنگ شناختی و جنگ نیابتی، باعث شده است سردار باقری میان نخبگان نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران نیز احترام و جایگاه ویژهای داشته باشد.
او نماینده نسلی از فرماندهان است که نهتنها بر سرنوشت امروز نیروهای مسلح تأثیرگذارند، بلکه در تعیین آینده دکترین دفاعی کشور نیز نقش محوری دارند و در روزگاری که ایران اسلامی با تهدیدات متنوع، پیچیده و چندلایه روبهروست، حضور شخصیتی همچون سردار باقری در رأس ساختار نظامی، از منظر ثبات، هماهنگی، و کارآمدی، مزیت راهبردی بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود.
