در روزها و ماه های گذشته، بسیار در مورد کمبود برق در کشورمان شنیده ایم. در این راستا، جدای از ارائه جدول قطعی برق در شهرها و مناطق مختلف کشورمان، مقام های مرتبط با این حوزه تاکید کرده اند که در ماه های آتی و به طور خاص در فصل تابستان نیز با تداوم چالش قطعی برق و کمبود آن رو به رو خواهیم بود. البته دولت اعلام کرده برنامه هایی را نیز برای رفع ناترازی انرژی در حوزه تامین برق کشور دارد.
اتلاف انرژی در نیروگاه ها به قدری جدی است که به نظر می رسد اگر به نحوی هدفمند و عملی مورد توجه قرار گیرد و هدررفتِ انرژی در این حوزه تا جای ممکن کاهش یابد، متعاقبا شاهد کاهش ابعاد بحرانی کمبود برق در ایران نیز خواهیم بود. در این راستا، "محمد رضا اکبری"، عضو هیات علمی دانشگاه امیرکبیر در موضع گیری گفته است که "در حال حاضر، نیروگاه های کشورمان به ازای هر 100 واحد انرژی، 35 واحد برق تحویل می دهند که حدودا 15 تا 20 واحد آن نیز در شبکه انتقال و توزیع برق اتلاف می شود".
راندمان متوسط نیروگاه های حرارتی ایران بین 34 تا 35 درصد است. این یعنی دو سوم انرژی ورودی به این نیروگاه ها به صورت گرما و دیگر تلفات از بین می برود. برخی برآوردها حاکی از این هستند که نیروگاه های تولید برق ایران سالانه تا 30 میلیارد دلار اتلاف انرژی دارند. تلفات برق در شبکه انتقال و توزیع ایران 13 درصد از کل تولید برق است. این در حالی است که این میزان در کشورهای پیشرفته نهایتا 5 درصد است. آمارهایی از این دست، در نوع خود با 2 نکته مهم همراه است.
اول اینکه اگر میلیاردها دلار هدررفت سالانه انرژی توسط نیروگاه های برق کشورمان مدیریت شود و به نحوی قابل توجه کاهش یابد، فرصت های بسیار گسترده ای برای ساخت نیروگاه های جدید و حتی صرفه جویی برای ایران و ایجاد منابع مالی تازه جهت هزینه کردن در دیگر حوزه ها ایجاد خواهد شد. با این حال، نگاه فرسایشی دولت های مختلف به این موضوع و حل نشدن آن در گذر زمان، صرفا موجب بدتر شدن این چالش و وارد آوردن خسارات گسترده به کشورمان شده است. از این رو، مقابله با اتلاف قابل توجه انرژی در نیروگاه های تولید برق کشور، باید به یک اولویت فوری برای نظام حکمرانی ایران و مخصوصا وزارت نیرو تبدیل شود.
نکته دوم اینکه ایران از جمله کشورهایی است که در حوزه فناوری های نوین پیشرفت های قابل توجهی را تجربه کرده و می کند. ایجاد هزاران شرکت استارت آپی و مرتبط در حوزه انرژی که از داده های روز جهان در عرصه فناوری بهره می گیرند، از ظرفیتی بزرگ برای ایران خبر می دهد که در نوع خود می تواند نمودهای مثبتش را در قالب افزایش میزان بهره‌وری انرژی در نیروگاه های برق ایران به نمایش بگذارد. از این رو، استفاده فعالانه و گسترده از ظرفیت های داخلی برای مهار اتلاف انرژی در نیروگاه های برق ایران، بایستی به نحوی ویژه مد نظر مسوولان و دست اندرکاران امر باشد.
