ورق‌های فولادی محصولاتی چندمنظوره هستند و به همین دلیل اهمیت بسزایی در اغلب زمینه‌های صنعتی و سازه‌ای دارند. به این صورت که هم به‌صورت مستقیم در کاربردهای مختلف ساختمانی و صنعتی مورداستفاده قرار می‌گیرند و هم از آن‌ها به‌عنوان مواد اولیه برای تولید مقاطع فولادی دیگر مانند نبشی، ناودانی، پروفیل و لوله استفاده می‌شود. ازآنجایی‌که قیمت مواد اولیه یکی از پارامترهای تأثیرگذار بر قیمت تمام‌شده محصولات فولادی است، انتظار می‌رود که نوسان قیمت ورق بر قیمت نبشی و قیمت ناودانی اثرگذار باشد. اما آیا واقعاً این‌طور است؟ یا اینکه قیمت‌گذاری این محصولات وابسته به عوامل دیگری است؟ در این مقاله با بررسی روند تغییرات قیمت ورق برحسب قیمت نبشی و ناودانی و نیز عوامل دخیل در قیمت‌گذاری آن‌ها به این سؤال پاسخ می‌دهیم. برای مشاهده قیمت نبشی در روزهای اخیر در بازارهای مختلف و نمودار تحلیل قیمت به لینک زیر مراجعه نمایید:
https://www.fooladiranian.com/productlist/نبشی/
رابطه قیمت ورق با قیمت تمام‌شده نبشی و ناودانی
نبشی و ناودانی محصولاتی بسیار شبیه به هم هستند به‌طوری‌که روش تولید مشابهی داشته و حتی از مواد اولیه یکسانی برای تولید آن‌ها استفاده می‌شود. دو روش اصلی برای تولید نبشی و ناودانی وجود دارد که شامل روش‌های فابریک و پرسی می‌شوند. در روش فابریک، این محصولات با انجام فرآیند شکل‌دهی گرم روی اسلب فولادی و به‌صورت مستقیم تولید می‌شوند. اما در روش پرسی، از ورق‌های فولادی برای تولید نبشی و ناودانی استفاده می‌شود.
در حالتی که ناودانی و نبشی به روش فابریک تولید می‌شوند، هزینه تمام‌شده آن‌ها معمولاً کمتر است. چراکه تولید این محصولات به روش پرسی سخت‌تر بوده و باید قیمت ورق را نیز به‌عنوان ماده اولیه در تعیین قیمت نهایی نبشی و ناودانی لحاظ کنید. از طرفی، نبشی و ناودانی تولیدشده به روش فابریک به دلیل قرارگیری در معرض دمای بالا که بالاتر از دمای تبلور مجدد فولاد (بالای 930 درجه سانتی‌گراد) است، کیفیت سطحی مطلوبی نداشته و به همین دلیل ارزان‌ترند. بنابراین، نوسان قیمت ورق تنها زمانی بر قیمت تمام‌شده نبشی و ناودانی اثرگذار است که این محصولات به روش پرسی تولید شوند. اما تا چه اندازه می‌توان به چنین ادعایی اعتماد کرد؟ آیا واقعاً قیمت ورق، هزینه تمام‌شده تولید نبشی و ناودانی به روش پرسی را تعیین می‌کند؟
عوامل مؤثر بر قیمت روز نبشی و ناودانی
قیمت نبشی و ناودانی تحت تأثیر پارامترهای مختلفی تغییر می‌کند. برخی از این پارامترها مربوط به خود محصول بوده و تأثیر آن‌ها همیشه ثابت است. مثلاً وزن مهم‌ترین عامل در این زمینه است. هرچه سایز نبشی و ناودانی افزایش یابد، وزن آن‌ها سنگین‌تر شده و قیمت این محصولات افزایشی می‌شود. اما یک سری عوامل دیگر هستند که تأثیر آن‌ها به‌صورت لحظه‌ای ممکن است تغییر کند. در ادامه به عوامل مؤثر بر نرخ روز نبشی و ناودانی می‌پردازیم. برای اطلاع از قیمت ناودانی در سایزها و برندهای مختلف و همچنین بررسی تحلیل روند تغییرات قیمت به سایت فولاد ایرانیان مراجعه نمایید.:
https://www.fooladiranian.com/productlist/ناودانی/
قیمت دلار
قیمت دلار مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده در قیمت نهایی تمامی محصولات در ایران است. شکل زیر روند تغییرات قیمت نبشی 4 و ناودانی 10 بر اساس قیمت دلار را نشان می‌دهد. همان‌طور که مشاهده می‌شود، با افزایش قیمت دلار، نرخ نبشی و ناودانی با شیب ملایمی در حال افزایش است. البته روند این تغییرات قیمت تنها وابسته به نرخ دلار نیست و عوامل دیگری نیز در این قیمت‌گذاری‌ها دخیل هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود. به همین دلیل در برخی نقاط نمودار، ناهمخوانی‌هایی در روند رشد قیمت دلار و مقاطع فولادی مشاهده می‌شود.
میزان عرضه و تقاضا
دومین عامل مؤثر بر قیمت لحظه‌ای محصولات فولادی، میزان عرضه و تقاضا است. ازآنجایی‌که تقاضا برای ورق فولادی همیشه بالاست، قیمت ورق معمولاً نسبت به نبشی و ناودانی گران‌تر است و دچار نوسان بیشتری می‌شود. اما تقاضا برای نبشی و ناودانی ممکن است متناسب با فصول ساخت‌وساز تغییر کند. درهرصورت، هر زمان تقاضا برای این مقاطع افزایشی شود و عرضه به هر دلیلی محدود باشد، قیمت‌ها سر به فلک خواهد کشید.
قیمت مواد اولیه
برای بررسی تأثیر قیمت مواد اولیه بر قیمت روز مقاطع فولادی، باید قیمت گندله، شمش و قیمت ورق (در صورت تولید به روش پرسی) مورد ارزیابی قرار گیرند. به‌طورکلی، افزایش قیمت مواد اولیه موجب افزایش قیمت نبشی و ناودانی می‌شود. با اینکه تمامی مواد اولیه مورداستفاده در فولادسازی در ایران تولید می‌شوند، اما قیمت آن‌ها با نرخ روز دلار تغییر می‌کند! البته اعمال نرخ دلار بر قیمت تمام‌شده مواد اولیه تنها بخشی از ترفند قیمت‌گذاری در صنایع وابسته است و کارخانه‌های تولیدی هزینه‌های مربوط به سوخت، حمل‌ونقل و... را نیز در قیمت‌گذاری‌های دستوری لحاظ می‌کنند.
قیمت جهانی آهن و فولاد
اولین معیار برای تعیین قیمت روز مقاطع فولادی، قیمت جهانی هر کیلو آهن و فولاد است. البته این ادعا برای هرجایی صادق است به‌جز ایران! در ایران روند تغییرات قیمت جهانی فولاد و قیمت آهن‌آلات در یک راستا نبوده و همین امر نشان از اهمیت بیشتر تأثیر نرخ دلار، عرضه و تقاضا و قیمت مواد اولیه بر هزینه‌های تمام‌شده محصولات فولادی دارد. همان‌طور که از نمودار زیر مشخص است، قیمت جهانی آهن و فولاد در سه ماه اخیر کاهشی بوده اما قیمت نبشی و ناودانی صعودی بوده است!
تغییرات قیمت نبشی و ناودانی برحسب قیمت ورق
پس از بررسی عوامل مؤثر بر قیمت مقاطع فولادی، به این پرسش برمی‌گردیم که تأثیر نوسان قیمت ورق بر قیمت نبشی و ناودانی چقدر است؟ برای اینکه این موضوع بهتر مشخص شود، در شکل‌های زیر نمودار سه ماه تغییرات قیمت نبشی 4 برحسب قیمت ورق سیاه 4 میل و نیز تغییرات قیمت ناودانی 10 برحسب قیمت ورق سیاه 10 میل آورده شده است.
بر اساس این دو نمودار، مشخص است که با افزایش قیمت ورق سیاه، قیمت نبشی و ناودانی نیز افزایشی است. البته این تغییرات آن‌چنان شدید نیست اما روند روبه رشد قیمت‌ها تقریباً مشابه یکدیگر است. با توجه به این دو شکل، می‌توان این‌طور هم استنباط کرد که عوامل مختلف منجر به بروز رفتار تقریباً مشابهی در روند تغییرات قیمتی نبشی و ناودانی می‌شوند؛ به‌طوری‌که الگوی تغییر قیمت آن‌ها کاملاً مشابه هم است. این امر به دلیل یکسان بودن روش تولید، مواد اولیه و ورق‌های مورداستفاده در تولید این محصولات است.
سخن پایانی
با بررسی اثر عوامل مختلف بر نرخ روز نبشی و ناودانی مشخص شد که قیمت لحظه‌ای این محصولات بیشتر از همه از نرخ دلار، میزان عرضه و تقاضا و قیمت روز ورق فولادی تأثیر می‌پذیرد. البته ممکن است در برخی حالت‌ها روند تغییرات قیمتی متفاوتی از جانب این عوامل مشاهده شود اما آنچه مهم است، برآیندی از تأثیر این عوامل است. بنابراین، ممکن است به‌صورت مقطعی قیمت دلار و میزان عرضه و تقاضا با روند قیمت‌گذاری‌ها متفاوت باشد و تأثیر نوسان قیمت ورق بر قیمت نبشی و ناودانی مشخص نباشد. ضمن اینکه، نباید فراموش شود که تأثیر قیمت ورق بر این مقاطع در صورتی اهمیت می‌یابد که نبشی و ناودانی به روش پرسی تولید شوند و در تولید آن‌ها به روش فابریک، نرخ شمش و اسلب فولادی در قیمت‌گذاری‌ها دخیل خواهد بود.
