در حالی که پنج سال است که منتقدان حسن روحانی، رویکرد او را در مذاکرات هسته‌ای، «گره زدن حل مشکلات کشور به توافق با غرب» خوانده و آن را به منزله اعتماد به آمریکا و اروپا مورد انتقاد قرار ‌می‌دهند، چند ماهی است که این ادعای منتقدان از سوی دولتمردانش و هفته پیش هم به صراحت توسط خودش رد شده است.

روحانی که در همان اولین حضور خود در سازمان ملل با رئیس‌جمهور آمریکا گفت‌وگوی تلفنی مستقیم انجام داد و در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که یخ‌های روابط تهران و واشنگتن در حال آب شدن است، اما اواخر آبان امسال در سفر به آذربایجان غربی و در جمع مردم خوی گفت:

« ... ما در برابر آمریکا سر فرود نخواهیم آورد، کاخ‌نشینان کاخ سفید بدانند ملت ما، ملت غیور و بزرگی است که همواره پیرو فرهنگ عاشورا و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله ‌الحسین‌(ع) بوده ... من و دولت من ... با ایثار شما مردم، بینی آمریکا را به خاک خواهیم مالید».

این در حالی است که رئیس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، پیشتر و در جریان مذاکرات با ۱+۵ که آن زمان آمریکا شاخص‌ترین عضو آن» بود، «عاشورا» را درس مذاکره خوانده بود.

روحانی ۱۳ آذر در سمنان و خطاب به دانشجویان منتقد گفته است:

«شما می‌گویید چرا به آمریکا اعتماد کردید؟ چه کسی اعتماد کرده است؟ مگر ما در برابر کسی که مذاکره می‌کند، حتماً باید اعتماد داشته باشیم؟»

وی ۲۳ تیر ۹۴ بعد از اعلام جمع‌بندی و توافق نهایی در مذاکرات هسته‌ای طی گفت‌وگوی زنده تلویزیونی از سالن اجلاس سران بیان داشته بود: امروز به ملت شریف ایران اعلام می‌کنم تمام تحریم‌ها حتی تحریم‌های موشکی، تسلیحاتی و اشاعه‌ای به صورتی که در قطعنامه بوده لغو می‌شود.

روحانی اضافه کرده بود: تمام تحریم‌های بانکی، بیمه‌ای، مالی، حمل و نقل، پتروشیمی، فلزات سنگین و تحریم‌های اقتصادی به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق ... روز توافق روزی است که اتحادیه اروپا و آمریکا لغو همه تحریم‌ها را به صراحت اعلام می‌کنند و تصمیم خود را ابراز می‌‌دارند و از آن زمان است که تازه اقدامات ایران آغاز می‌شود.

روحانی ۲۷ دی ۹۴ و پس از اجرای برجام نیز با وجود هشدارهای متعدد برخی کارشناسان درباره اعتماد به وعده‌های آمریکا، در بیانیه خود خطاب به ملت عنوان کرده بود:

«امروز با اعلام رسمی اجرای برجام، از پرونده هسته‌ای ایران، امنیت‌زدایی شد، قطعنامه‌های ظالمانه علیه ملت ایران، لغو گردید، طومار تحریم درهم پیچیده شد، حقوق هسته‌ای ایران تثبیت گردید و اقتصاد ایران در مدار اقتصاد جهانی قرار گرفت ... اکنون که زنجیرهای تحریم از پای اقتصاد ایران گسسته شده ...».

و سال بعد نیز پس از بازگشت از سفر نیویورک و شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در جمع خبرنگاران گفت: «آمریکا قول داد به وعده های قبلی خود عمل کند».

اما در صورتی که موضوع اعتماد یا عدم اعتماد به آمریکا را گسترده از شخص روحانی فراتر برده و در سطح دولتمردان وی هم بخواهیم بررسی کنیم، علی القاعده، محمدجواد ظریف به‌عنوان وزیر امور خارجه در ردیف اول قرار می‌گیرد.

ظریف ۲۲ مهر 1396 در گفت‌وگو با شبکه CBS ضمن اشاره به مواضع رئیس‌جمهور آمریکا در قبال برجام با گفتن جمله «دیگر هیچ‌کس به هیچ دولت ایالات متحده اعتماد نخواهد کرد که با آن وارد مذاکرات بلندمدت شود» به‌طور تلویحی اذعان کرد که او و تیم مذاکره‌‌کننده ایرانی با اعتماد به آمریکا وارد مذاکرات بلندمدت با این کشور شدند.

ظریف ۹ ماه بعد و در سومین سالگرد امضای برجام طی توییتی خاطرنشان می‌کند: «... ما همواره می‌دانستیم به وعده‌های آمریکا نمی‌توان اعتماد کرد ...»

امّا شاید مشهوترین اظهار نظر مبنی بر اعتماد دولت تدبیر و امید را به آمریکا بتوان در سخنان عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه یافت که جمله مشهورش «امضای کری تضمین است» تیتر اول یکم دی ۱۳۹۴ روزنامه اصلاح‌طلب هم شد.

این معاون وزیر خارجه، تنها ۲۲ ماه بعد در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس پس از ذکر مواردی چون ایجاد محدودیت در صدور ویزا، تاخیر در صدور مجوز صادرات هواپیما، ایجاد قوانین دست و پا گیر بانکی، افزایش تحریم های غیرهسته ای، اضافه کردن افراد به لیست تحریم‌ها، اظهارات خصومت‌آمیز رئیس‌جمهور جدید آمریکا برخلاف بند ۲۸ برجام، اقدامات غیرمتعارف دیپلماتیک مانند سفر نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین و تلاش برای فشار به سازمان انرژی اتمی و تاکید بر متعارض بودن این اقدامات با روح برجام و مفاد و متن برجام به ویژه بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ تصریح کرد:

«بزرگ‌ترین چالش ما در اجرای برجام از ابتدا تاکنون سوءنیت آمریکا در اجرای برجام بوده است؛ این سوءنیت هم در دولت قبلی و هم در دولت فعلی آمریکا وجود داشته است ... ما برای تضمین اجرای برجام روی هیچ کشور خاصی حساب خاصی باز نکردیم».

آنچه امروز حسن روحانی سعی بر آن دارد ، انکار هرگونه اعتماد به دولت آمریکا از ابتدای در دست گرفتن قدرت و در جریان مذاکرات است، که به نظر برای قضاوت درباره آن بیش از مخالفانش می‌توان به سراغ حامیانش رفت.

منبع:فارس