جوایز آکادمی (Academy Awards) که عموماً و امروزه رسماً با نام اسکار (Oscars) شناخته می‌شود، جایزه‌هایی به‌منظور شناخت شایستگی‌های هنری و فنی در صنعت فیلم هستند. این جایزه‌ها سالیانه از سوی آکادمی علوم و هنرهای سینما (مستقر در بورلی هیلز، کالیفرنیا) به پاس دست‌آوردهای سینمایی که با رای‌دهی اعضای آکادمی ارزیابی می‌شوند، اهدا می‌شوند. جوایز آکادمی از سوی بسیاری، پرآوازه و نیک‌نام‌ترین جایزه‌ها در صنعت سرگرمی در سطح جهانی شناخته می‌شوند.

اولین مراسم اسکار

نخستین مراسم اسکار در ۱۶ می ۱۹۲۹ در مراسم شام خصوصی در هتل روزولت هالیوود با حضور حدود ۲۷۰ تماشاگر برگزار شد.

در اسکار چه جوایزی اهدا می‌شود؟

در شاخه‌های زیادی جوایز اسکار به برندگان اهدا می‌شود:

• جایزه اسکار بهترین فیلم

• جایزه اسکار بهترین کارگردانی

• جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد

• جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن

• جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد

• جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن

• جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی (اورجینال)

• جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه اقتباسی

• جایزه اسکار بهترین فیلم پویانمایی (انیمیشن)

• جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی‌زبان

• جایزه اسکار بهترین فیلم مستند

• جایزه اسکار بهترین فیلم مستند کوتاه

• جایزه اسکار بهترین فیلم کوتاه

• جایزه اسکار بهترین پویانمایی کوتاه

• جایزه اسکار بهترین موسیقی متن

• جایزه اسکار بهترین ترانه

• جایزه اسکار بهترین تدوین صدا

• جایزه اسکار بهترین میکس صدا

• جایزه اسکار بهترین طراحی صحنه

• جایزه اسکار بهترین فیلمبرداری

• جایزه اسکار بهترین چهره پردازی و آرایش مو (گریم)

• جایز اسکار بهترین طراحی لباس

• جایزه اسکار بهترین تدوین

• جایزه اسکار بهترین جلوه‌های تصویری (ویژه)

• جایزه اسکار افتخاری

در این مطلب از الف برندگان جایزه اسکار بهترین فیلم از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۵ را معرفی می‌کنیم.

جایزه اسکار بهترین فیلم

جایزهٔ اسکار بهترین فیلم یکی از جوایز اسکار است که از زمان آغاز به کار در سال ۱۹۲۹ هر ساله توسط آکادمی علوم و هنرهای سینما (AMPAS) ارائه می‌شود. این جایزه به تهیه‌کنندگان فیلم می‌رسد. دسته‌بندی بهترین فیلم از دیرباز جایزه نهایی شب مراسم است و اساساً معتبرترین جایزهٔ مراسم محسوب می‌شود. اسکار هر سال، از بهترین فیلم‌های اکران‌شده در سال قبل تجلیل می‌کند.

گلادیاتور – ۲۰۰۰

گلادیاتور (Gladiator) فیلمی تاریخی حماسی محصول سال ۲۰۰۰ به کارگردانی ریدلی اسکات و نویسندگی دیوید فرانزونی، جان لوگان و ویلیام نیکلسون است. بازیگران آن شامل راسل کرو، واکین فینیکس، کانی نیلسن، الیور رید، درک جاکوبی، جایمن هانسو و ریچارد هریس می‌شوند. کرو نقش یک سردار رومی به‌نام ماکسیموس را ایفا می‌کند؛ پس از اینکه کومودوس پدرش، امپراتور مارکوس آئورلیوس را به قتل رساند و تاج‌وتخت را تصاحب کرد، ماکسیموس مورد خیانت قرار می‌گیرد. ماکسیموس به بردگی تقلیل می‌یابد و به یک گلادیاتور تبدیل می‌شود. او برای انتقام از قتل خانواده‌اش و امپراتور، در صحنه‌های مبارزه شرکت می‌کند به محبوبیت بالایی دست می‌یابد.

ذهن زیبا – ۲۰۰۱

ذهن زیبا (A Beautiful Mind) فیلمی آمریکایی در ژانر درام زندگی‌نامه‌ای محصول ۲۰۰۱ است که به زندگی جان نَش ریاضی‌دان برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد، با بازی راسل کرو، می‌پردازد و مسائلی را که او به دلیل بیماری روان‌گسیختگی با آن‌ها مواجه می‌شود، به تصویر می‌کشد. این فیلم بر اساس کتابی به همین نام نوشتهٔ سیلویا ناسار و به کارگردانی ران هاوارد ساخته شده است. بازیگران آن علاوه بر کرو، شامل اد هریس، جنیفر کانلی، پل بتانی، آدام گلدبرگ، جاد هیرش، جاش لوکاس، آنتونی رپ و کریستوفر پلامر در نقش‌های مکمل می‌شوند.

شیکاگو – ۲۰۰۲

شیکاگو نام یک فیلم موزیکال آمریکایی محصول ۲۰۰۲ به کارگردانی راب مارشال و با بازی رنه زلوگر، ریچارد گی‌یر و کاترین زتا جونز است. شیکاگو نامزد دریافت ۱۳ جایزه اسکار شد و در مجموع توانست ۶ جایزه اسکار را به خود تعلق دهد. این فیلم بر اساس یک تئاتر موزیکال به نام شیکاگو ساخته شده که ترانه‌های آن (ساخته جان کندر (John Kander)) در این فیلم استفاده شد.

ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه – ۲۰۰۳

ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه (The Lord of the Rings: The Return of the King) یک فیلم ماجراجویی فانتزی حماسی به کارگردانی پیتر جکسون است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. فیلم‌نامهٔ فیلم را فرن والش، فیلیپا بوینس و جکسون بر پایهٔ جلد سوم ارباب حلقه‌ها نوشتهٔ جی. آر. آر. تالکین به نگارش درآورده‌اند و پس از یاران حلقه (۲۰۰۱) و ارباب حلقه‌ها (۲۰۰۲) آخرین قسمت از سه‌گانهٔ ارباب حلقه‌ها به‌شمار می‌رود. بازگشت پادشاه دنبالهٔ داستان دو برج است و در آن فرودو، سم و گالوم راهی کوه نابودی در موردور می‌شوند تا حلقه یگانه را نابود کنند، اما از اهداف واقعی گالوم اطلاعی ندارند. در همین حین گندالف، آراگورن، لگولاس، گیملی و سایر افراد در حال متحد شدن با یکدیگر علیه سائورون و لژیون‌هایش در میناس تیریت هستند. بازیگران این فیلم الایجا وود، ایان مک‌کلن، لیو تایلر، ویگو مورتنسن، شان آستین، کیت بلانشت، جان ریس-دیویس، برنارد هیل، بیلی بوید، دامینیک مانهن، اورلاندو بلوم، هوگو ویوینگ، میراندا اتو، دیوید ونهام، کارل اربن، جان نوبل، اندی سرکیس، ایان هولم، و شان بین هستند.

محبوب میلیون‌دلاری – ۲۰۰۴

محبوب میلیون دلاری (Million Dollar Baby) به کارگردانی کلینت ایستوود و نویسندگی پل هگیس، فیلمی ورزشی و درام محصول سال ۲۰۰۴ کمپانی آمریکایی برادران وارنر است. پایان این فیلم مورد انتقاد طرفداران حقوق ناتوانان و معلولان قرار گرفت زیرا آنان معتقد بودند که فیلم مشوق عمل بِه‌مرگی ناتوانان می‌باشد.[۳] این فیلم که هم‌اکنون جز ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ در سایت آی‌ام‌دی‌بی است موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین بازیگر مکمل نقش مرد در هفتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار شد.

تصادف – ۲۰۰۵

تصادف یا برخورد (Crash) فیلمی ساختهٔ سال ۲۰۰۴ به کارگردانی پل هگیس است که برندهٔ ۳ جایزه اسکار از جمله، جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۰۶ شد. فیلم در اصل به بررسی موضوع نژادپرستی در بین نژادهای گوناگون (همانند سیاه‌پوست، ایرانی، آمریکایی و…) می‌پردازد. کارگردان این فیلم، نویسندهٔ فیلم‌نامه دختر میلیون دلاری (که در سال ۲۰۰۵ برنده جایزه اسکار بهترین فیلم شد) بوده‌است، و در فیلم از بازیگران سرشناسی مانند ساندرا بولاک، دان چیدل، رایان فیلیپ و برندن فریزر استفاده کرده‌است.

جدامانده – ۲۰۰۶

جدامانده (The Departed) یک فیلم جنایی به کارگردانی مارتین اسکورسیزی و با بازی لئوناردو دی‌کاپریو، مت دیمون، مارک والبرگ و جک نیکلسون است که برندهٔ چهار جایزه اسکار بهترین فیلم سال ۲۰۰۶ از هفتاد و نهمین دوره جوایز اسکار شده است: بهترین کارگردانی، بهترین فیلم، بهترین تدوین (تلما شونمیکر) و بهترین فیلمنامه اقتباسی (ویلیام موناهان). به علاوه مارک والبرگ نیز نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد بود.

فیلمنامهٔ بیست‌ونهمین فیلم اسکورسیزی بر اساس فیلم امور دوزخی محصول هنگ کنگ ساختهٔ اندرو لائو و آلن مک تنظیم شده است که ۴ سال پیش از آن ساخته شده بود. نویسندهٔ جدامانده، ویلیام موناهان است که نوشتهٔ او اقتباسی است از فیلمنامهٔ فیلم امور دوزخی نوشتهٔ فلیکس چونگ و سو فای ماک می‌باشد.

فروش این فیلم در اولین آخر هفته‌ای که فیلم در آمریکا به نمایش درآمد بالغ بر ۲۷ میلیون دلار شد و تنها فیلم اسکورسیزی بود که در هفته اول نمایش در رده اول فیلم‌های روز قرار گرفت و در حالی که ۹۰ میلیون دلار بودجه آن بود در نهایت در اکران سینمایی‌اش به فروشی معادل ۲۹۱ میلیون دلار دست یافت.

این فیلم با استقبال بسیار خوبی از سوی منتقدان مواجه شد؛ به طوری که تبدیل به اولین فیلم اسکورسیزی شد که توانست برای او جایزه اسکار کارگردانی و فیلم را بیاورد و همچنین به موفقیت خوبی در گیشه دست یافت و فروش خوبی را تجربه کرد و از سوی مردم نیز با استقبال مواجه شد.

جایی برای پیرمردها نیست – ۲۰۰۷

جایی برای پیرمردها نیست (No Country for Old Men) فیلمی در گونهٔ جنایی و مهیج، به نویسندگی و کارگردانی جوئل و اتان کوئن محصول سال ۲۰۰۷ ایالات متحده آمریکا است که فیلمنامه آن بر اساس رمانی به همین نام از نویسندهٔ آمریکایی کورمک مک‌کارتی نوشته شده است. این فیلم در جوایز اسکار ۲۰۰۷ نامزد دریافت ۸ جایزه و برندهٔ ۴ جایزهٔ اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه اقتباسی و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد گردید.

میلیونر زاغه‌نشین – ۲۰۰۸

میلیونر زاغه‌نشین (Slumdog Millionaire) فیلمی بریتانیایی محصول سال ۲۰۰۸ به کارگردانی دنی بویل است. فیلم اقتباسی از رمان کیو و ای (Q and A)، نوشتهٔ ویکاس سواروپ است.

داستان فیلم دربارهٔ پسر ۱۸سالهٔ یتیم فقیری ساکن بمبئی به‌نام جمال ملک است که در مسابقهٔ چه کسی می‌خواهد میلیونر شود؟ شرکت کرده و موفق شده تا مرحلهٔ پایانی پیش برود؛ همین باعث مظنون شدن پلیس به تقلب در مسابقه و دستگیریش می‌شود. بازرس پلیس به او می‌گوید به‌شرطی آزادش می‌کند که بگوید چگونه به جواب سؤال‌ها دست پیدا کرده؛ که جمال داستان زندگیش را برای مأمور بازجویی تعریف می‌کند.

مهلکه – ۲۰۰۹

مهلکه (The Hurt Locker) نام یک فیلم درام جنگی به نویسندگی مارک بول و کارگردانی کاترین بیگلو و با بازی جرمی رنر محصول سال ۲۰۰۹ آمریکا است. در رسانه‌های فارسی‌زبان از این فیلم با نام‌های قفسه درد، گنجه رنج و میدان بلا نیز یاد شده‌است.

فیلم داستان چند سرباز آمریکایی به فرماندهی گروهبان اول، ویلیام جیمز (با بازی جرمی رنر) را روایت می‌کند که در خاک عراق مأمور خنثی کردن بمب‌های جاده‌ای هستند که شورشیان عراق در معابر سطح شهر کار می‌گذارند. انگیزه زیاد و علاقهٔ مفرطی که ویلیام جیمز شخصاً در مأموریت‌های خطیرش بروز می‌دهد باعث تعجب و رعب هم‌قطارانش می‌شود. این وابستگی شدید ویلیام جیمز به انجام مأموریت‌های خطیر و حتی خارج از وظایف تعیین شده و انگیزهٔ بالایی که در موفق انجام دادن تمام آن‌ها دارد تا آنجا ادامه پیدا می‌کند که در یکی از مأموریت‌ها …

سخنرانی پادشاه – ۲۰۱۰

سخنرانی پادشاه (The King's Speech) فیلمی بریتانیایی در ژانر درام تاریخی به کارگردانی تام هوپر و نویسندگی دیوید سیدلر است که در ۲۰۱۰ اکران شد. کالین فرث نقش پادشاه آینده، جرج ششم را ایفا می‌کند که برای کنار آمدن با لکنت، به ملاقات با لیونل لوگ، درمانگر گفتار و زبان استرالیایی با بازی جفری راش می‌رود. آن‌ها در طول جلسات درمان با هم دوست می‌شوند و پس از کناره‌گیری ادوارد هشتم از تاج و تخت، پادشاه جدید به لوگ تکیه می‌کند تا کمک کند اولین پخش رادیویی خود را در زمان اعلام جنگ بریتانیا علیه آلمان در سال ۱۹۳۹ انجام دهد.

سیدلر پس از یادگیری نحوهٔ مدیریت بیماری لکنت که در دوران جوانی خود به آن مبتلا شده بود، دربارهٔ زندگی جورج ششم مطالعه کرد. او از اوایل دههٔ ۱۹۸۰ در مورد رابطه بین درمان‌گر و بیمار سلطنتی شروع به نوشتن کرد، اما به درخواست همسر پادشاه الیزابت، شهبانوی مادر، کار را تا زمان مرگ الیزابت در سال ۲۰۰۲ به تعویق انداخت. او بعداً فیلم‌نامه را برای تئاتر بازنویسی کرد تا بر رابطهٔ اساسی بین دو قهرمان داستان تمرکز داشته باشد. نه هفته قبل از شروع فیلم‌برداری، سازندگان فیلم از وجود یادداشت‌هایی که توسط لوگ نوشته شده بود، اطلاع پیدا کردند و به آن‌ها اجازه داده شد که مطالبی از یادداشت‌ها و کتاب را در فیلم‌نامه بگنجانند. تصویربرداری اصلی از نوامبر ۲۰۰۹ تا ژانویهٔ ۲۰۱۰ در لندن و اطراف بریتانیا به طول انجامید.

سخنرانی پادشاه از لحاظ فروش در گیشه و نظر منتقدان فیلم موفقی بود. این فیلم در زمینهٔ سبک بصری، طراحی صحنه، فیلم‌نامه، کارگردانی، موسیقی متن و بازیگران آن به‌طور گسترده توسط منتقدان تحسین شد. بازنمایی فیلم از جزئیات تاریخی، به ویژه معکوس کردن مخالفت وینستون چرچیل با کناره‌گیری از سلطنت از سوی چند مفسر مورد بحث قرار گرفت. این فیلم جوایز و نامزدی‌های متعددی به‌ویژه برای نقش‌آفرینی کالین فرث دریافت کرد که برندهٔ جوایز بهترین بازیگر مرد شد. سخنرانی پادشاه نامزد دریافت ۱۲ جایزهٔ اسکار شد و چهار جایزهٔ اسکار از جمله بهترین فیلم را دریافت کرد. این فیلم با بودجهٔ ۱۵ میلیون دلاری ساخته شد و بیش از ۴۲۷ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشت.

آرتیست – ۲۰۱۱

آرتیست (The Artist) فیلمی فرانسوی در سبک عاشقانه و کمدی-درام محصول سال ۲۰۱۱ به کارگردانی میشل آزاناویسوس است و ژان دوژاردن و برنیس بژو بازیگران اصلی آن می‌باشند. داستان فیلم مربوط به سال‌های ۱۹۲۷ تا ۱۹۳۲ در هالیوود است که سینمای صامت در حال افول بوده و گذر به سوی سینمای ناطق بوده‌است و بازیگران آن دچار مشکل شده‌اند. این فیلم خود به صورت صامت و سیاه-سفید فیلم‌برداری شده‌است. منتقدان از این فیلم تمجید بسیاری کرده‌اند.

آزاناویسوس در خصوص موفقیت فیلمش گفته‌است: «شاید چون آرتیست یک فیلم عاشقانه ساده است. جهانی است و یک سگ دوست‌داشتنی دارد. مردم عاشق سگ‌های دوست‌داشتنی‌اند.» او در پاسخ به این سؤال که چرا از ساختار صامت برای فیلمش استفاده کرده‌است، می‌گوید: «وقتی به عنوان یک تماشاگر، فیلم صامتی را می‌بینم، به نظرم داستانش به شکلی بسیار تکنیکی روایت می‌شود و چون هیچ صدایی وجود ندارد، تماشاگر تمام صداها را در ذهنش بازتولید می‌کند. با این کار مخاطب بخشی از خودش را در فرایند داستان‌گویی شریک می‌کند و بنابراین بسیار بیشتر از یک فیلم ناطق درگیر داستان، شخصیت‌ها و چیزهای دیگر می‌شود. من می‌خواستم همین تجربه را با دیگران سهیم شوم.»

آرگو – ۲۰۱۲

آرگو (Argo)، یک فیلم آمریکایی در ژانر درام تاریخی دلهره‌آور به کارگردانی بن افلک است که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد. داستان این فیلم دربارهٔ وقایع بحران گروگان‌گیری در سفارت ایالات متحده آمریکا در تهران است و به ماجرای فرار ۶ دیپلمات آمریکایی می‌‌پردازد که تحت هویت‌های جعلی عوامل یک فیلم سینمایی به نام آرگو از ایران خارج می‌شوند. بن افلک، آلن آرکین، برایان کرانستون بازیگران فیلم هستند. تهیه‌کنندگان این فیلم بن افلک، جرج کلونی و گرانت هسلو هستند.

آرگو نامزد هفت جایزهٔ مختلف در هشتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار بود و در نهایت سه اسکار بهترین فیلم، بهترین فیلمنامهٔ اقتباسی و بهترین تدوین را کسب کرد. این نخستین‌بار از سال ۱۹۸۹ و برنده‌شدن رانندگی برای خانم دیزی بود که فیلمی بدون نامزدی برای عنوان بهترین کارگردانی، برندهٔ اسکار بهترین فیلم می‌شد. آرگو نامزد پنج جایزه گلدن گلوب شد که دو جایزه (بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی) را از آن خود کرد؛ آرگو همچنین برنده جایزه بهترین فیلم از طرف انجمن تهیه‌کنندگان آمریکا شد. این فیلم با ۹۳٪ امتیاز بالایی را با رای کاربران سایت راتن تومیتوز به‌دست‌آورد. آرگو همچنین جایزه‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و تدوین را از مراسم بفتا به‌دست آورد.

۱۲ سال بردگی – ۲۰۱۳

۱۲ سال بردگی (12Years a Slave) یک فیلم درام تاریخی بر اساس خودزندگی‌نامه ۱۲ سال بردگی اثر سالومون نورثاپ است که یک سیاه آزاد بود، ولی ربوده شد و به‌عنوان برده فروخته شد. کارگردان فیلم، استیو مک‌کوئین و نویسندهٔ آن جان ریدلی است. چیویتل اجیوفور نقش «سالومون نورثاپ» را ایفا می‌کند. ۱۲ سال بردگی برای اولین بار در سی و هشتمین دورهٔ جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو در سپتامبر ۲۰۱۳ اکران شد و اکران عمومی آن هم در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۳ بود. این فیلم هم‌اکنون جزو ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما در وبگاه IMDb است. این فیلم اولین فیلم تاریخ سینماست که در آن یک سیاه‌پوست اسکارِ بهترین فیلم را تصاحب کرده‌است.

بردمن – ۲۰۱۴

مرد پرنده‌ای یا فضیلت غیرمنتظرهٔ جهل Birdman or The Unexpected Virtue of Ignorance فیلمی در ژانر کمدی سیاه به کارگردانی، تهیه‌کنندگی و نویسندگی الخاندرو گونسالس اینیاریتو است که در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴ منتشر شد. مایکل کیتون، زک گالیفیاناکیس، ادوارد نورتون، آندره‌آ ریسبرو، ایمی رایان، اما استون و نائومی واتس در فیلم به ایفای نقش پرداخته‌اند. کیتون در نقش یک بازیگر هالیوودی است که مدت‌ها پیش با یک نقش ابرقهرمانی به‌شهرت رسیده‌است و در حال حاضر می‌خواهد با اجرای یک تئاتر اقتباسی از آثار ریموند کارور در برادوی، شهرت ازدست‌رفتهٔ خویش را بازیابد.

بردمن در افتتاحیهٔ هفتاد و یکمین جشنواره فیلم ونیز اکران شد. در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۴ به صورت محدود در ایالات متحده و در ۱۴ نوامبر، به صورت جهانی اکران گردید. این فیلم بیش از ۵۹ میلیون دلار فروش داشت.

بردمن عموماً نقدهای مثبتی دریافت کرد و توسط بسیاری از جمله هیئت ملی بازبینی فیلم و بنیاد فیلم آمریکا به عنوان یکی از بهترین فیلم‌های سال ۲۰۱۴ میلادی انتخاب شد. در ۷۲مین مراسم گلدن گلوب نامزد دریافت ۷ جایزه شد که از این بین کیتون جایزه بهترین بازیگر مرد فیلم کمدی یا درام را دریافت کرد و فیلم‌نامهٔ فیلم نیز جایزه بهترین فیلم‌نامه را به‌دست آورد. در هشتاد و هفتمین دوره جوایز اسکار، بردمن با نامزدی در ۹ بخش، همراه هتل بزرگ بوداپست بیشترین تعداد نامزدی در این دوره را کسب کرد که از این بین موفق به دریافت چهار جایزهٔ بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامهٔ غیراقتباسی و بهترین فیلم‌برداری شد.

اسپات‌لایت – ۲۰۱۵

افشاگر یا اسپات‌لایت Spotlight، یا نور موضعی یک فیلم زندگینامه‌ای -جنایی آمریکایی، به کارگردانی توماس مک‌کارتی و نویسندگی جاش سینگر و توماس مک‌کارتی است که در سال ۲۰۱۵ منتشر شد. در این فیلم بازیگرانی همچون مارک روفالو، مایکل کیتون، ریچل مک‌آدامز، جان اسلتری، استنلی توچی، لیو شرایبر و بیلی کروداپ ایفای نقش می‌کنند. این فیلم به روایت داستان یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های روزنامه‌نگاری بوستون گلوب به نام گروه روزنامه‌نگاران اسپات‌لایت از روزنامه بوستون گلوب می‌پردازد. آن‌ها از کودک آزاری در یک کلیسای کاتولیک در ماساچوست آمریکا روایت برداشتند، و در سال ۲۰۰۳ برنده جایزه پولیتزر خدمت به عموم شدند. اسپات‌لایت در هشتاد و هشتمین دوره جوایز اسکار در شش رشته مختلف نامزد شد که در این بین توانست جایزه بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی را دریافت کند. این فیلم در هفتاد و دومین جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد. اسپات‌لایت توسط اوپن رود فیلمز در ۶ نوامبر ۲۰۱۵ اکران شد.

مهتاب – ۲۰۱۶

مهتاب (Moonlight) فیلمی در ژانر درام و بلوغ به کارگردانی بری جنکینز است که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد.

مهتاب با واکنش خیره‌کننده منتقدان همراه بوده‌است و بر اساس ۵۱ نقد از منتقدین وب‌گاه متاکریتیک امتیاز ۹۹/۱۰۰ را دریافت کرد. این فیلم در هشتاد و نهمین دوره جوایز اسکار در هشت رشته نامزد دریافت جایزه اسکار شد و موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلم و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی شد. مهتاب در هفتاد و چهارمین مراسم گلدن گلوب موفق شد جایزه بهترین فیلم درام را از آن خود کند. مهتاب با بودجهٔ بسیار ناچیز ۱٫۵ میلیونی دلاری ساخته شد و توانست در گیشه به فروشی بیشتر از ۴۰ میلیون دلار برسد.

شکل آب – ۲۰۱۷

شکلِ آب (The Shape of Water) فیلمی آمریکایی در ژانر فانتزی تاریک و رمانتیک به کارگردانی گی‌یرمو دل تورو است که در سال ۲۰۱۷ اکران شد. فیلم‌نامه این فیلم توسط خود دل تورو و ونسا تیلور به رشته تحریر درآمده‌است. از جمله بازیگران فیلم می‌توان به سالی هاوکینز، مایکل شنون، ریچارد جنکینز، داگ جونز، مایکل استولبارگ و اکتاویا اسپنسر اشاره کرد. داستان فیلم در سال ۱۹۶۲ و در شهر بالتیمور اتفاق می‌افتد و وقایع زنی لال بنام الیسا را دنبال می‌کند که در آزمایشگاهی دولتی به عنوان نظافتچی کار می‌کند. با ورود موجود دوزیست عجیبی به آزمایشگاه، رابطه‌ای عاشقانه بین الیسا و آن موجود شکل می‌گیرد که این سبب آغاز ماجراهایی پر از خطر برای او می‌شود.

نخستین نمایش شکل آب در طی هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم ونیز بود. فیلم مورد تحسین و استقبال منتقدان قرار گرفت و دل تورو در نهایت توانست جایزه شیر طلایی را از آن خود کند. فیلم همچنین در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو ۲۰۱۷ نیز اکران شد. شکل آب تحسین گسترده منتقدان و تماشاگران را در پی داشته و منتقدان قلم داستانی، کارگردانی، موسیقی، جلوه‌های ویژه و بازی سالی هاوکینز را ستودند. بسیاری از منتقدان شکل آب را حتی از هزارتوی پن نیز که اکثراً به عنوان بهترین فیلم دل تورو شناخته می‌شود، اثر بهتر و پویا تری دانستند. شکل آب در مجموع ۱۷۳٫۲ میلیون دلار در سراسر جهان فروش کرد در حالی که تنها ۱۹٫۵ میلیون دلار خرج ساختنش شده بود.

شکل آب جدا از تحسین منتقدان، نامزد و برنده جوایزهای متعدد از جشنواره‌ها و مراسم‌های سینمایی شد. بنیاد فیلم آمریکا شکل آب را یکی از ده فیلم برتر سال ۲۰۱۷ دانست. شکل آب در نودمین دوره جوایز اسکار موفق به نامزد شدن در ۱۳ رشته مختلف شد. از جمله: جایزه اسکار بهترین فیلم، جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول زن برای سالی هاوکینز، جایزه اسکار بهترین کارگردانی و جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی برای دل تورو. شکل آب بیشترین نامزدی را در این مراسم داشت و در نهایت موفق شد چهار جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین موسیقی متن و بهترین طراحی صحنه را به دست آورد. همچنین این فیلم در هفتاد و پنجمین مراسم گلدن گلوب نامزد پنج جایزه بود که توانست جایزه گلدن گلوب بهترین کارگردانی و جایزه گلدن گلوب بهترین موسیقی را برای الکساندر دسپلا به‌دست آورد. شکل آب در هفتاد و یکمین دوره جوایز فیلم بفتا نیز موفق به نامزدی در ۱۲ رشته از جمله جایزه بفتای بهترین فیلم شد اما در نهایت توانست سه جایزه بهترین کارگردانی، بهترین موسیقی و بهترین طراحی لباس را به‌دست آورد.

کتاب سبز – ۲۰۱۸

کتاب سبز (Green Book) فیلمی در ژانر کمدی-درام به کارگردانی پیتر فارلی است که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد. این فیلم تور ۱۹۶۰ پیانیست کلاسیک و جاز آمریکایی-جامائیکایی، دان شرلی (ماهرشالا علی) به همراه بانسری اهل نیویورک به نام تونی لیپ (ویگو مورتنسن)، که راننده و محافظ او بود را در جنوب آمریکا به تصویر می‌کشد. نمایش جهانی فیلم با پخش آن در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو در سپتامبر ۲۰۱۸ آغاز شد که فیلم را برنده جایزه انتخاب مردم کرد. فیلم در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۸ در آمریکا توسط یونیورسال استودیوز اکران شد.فیلم نقدهای مثبتی دریافت کرده که در آن‌ها بازی علی و مورتنسن مورد ستایش قرار گرفته‌اند. بودجه این فیلم ۲۸٫۹ میلیون دلار بوده‌است.

انگل – ۲۰۱۹

انگل فیلمی دلهره‌آور محصول کرهٔ جنوبی به کارگردانی بونگ جون هو است که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد. بونگ فیلم‌نامه را مشترکاً با هان جین وون نوشت و یکی از تهیه‌کنندگان فیلم بود. بازیگران آن شامل سونگ کانگ هو، لی سون کیون، چو یو جونگ، چوی وو شیک، پارک سو دام، جانگ هه جین، پارک میونگ هون و لی جونگ اون می‌شوند. در داستان فیلم، خانواده‌ای فقیر برنامه‌ای ترتیب می‌دهند تا به‌وسیلهٔ خانواده‌ای ثروتمند استخدام شوند. اعضای این خانوادهٔ فقیر با تظاهر به اینکه با هم نسبتی ندارند و برای انجام کار به‌شدت واجد شرایط هستند، به خانهٔ ثروتمند نفوذ می‌کنند.

فیلم‌نامه بر اساس منابع دست اول بونگ از نمایش‌نامه‌ای است که در سال ۲۰۱۳ نوشته شد. او بعدتر آن را در پیش‌نویسی ۱۵ صفحه‌ای اقتباس کرد و به‌وسیلهٔ هان به سه پیش‌نویس مختلف تقسیم شد. بونگ اظهار داشت که از فیلم کره‌ای خدمتکار (۱۹۶۰) و حادثهٔ کریستین و لی پاپن در دههٔ ۱۹۳۰ الهام گرفته است. فیلم‌برداری در مهٔ ۲۰۱۸ آغاز شد و در سپتامبر همان سال به پایان رسید. دیگر اعضای این پروژه عبارتند از: فیلمبردار هونگ کیونگ پیو، تدوین‌گر یانگ جین مو و آهنگساز جونگ جه ایل بود. دارسی پکت، منتقد و نویسندهٔ آمریکایی، ترجمهٔ انگلیسی فیلم را برای اکران بین‌المللی به عهدهٔ داشت.

انگل در ۲۱ مهٔ ۲۰۱۹ در جشنواره فیلم کن ۲۰۱۹ به نمایش درآمد و در آن‌جا نخستین فیلم کره‌ای شد که جایزهٔ برتر جشنواره، یعنی نخل طلا را کسب کرد. این فیلم در ۳۰ مه از طریق سی‌جی انترتینمنت در کرهٔ جنوبی اکران شد. منتقدان کارگردانی و فیلم‌نامهٔ بونگ و همچنین تدوین و طراحی تولید آن را تحسین کردند. این فیلم بیش از ۲۶۳ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروش داشت در حالی که بودجهٔ ساخت آن ۱۵٫۵ میلیون دلار بود.

انگل در نود و دومین دوره جوایز اسکار، چهار جایزهٔ برجسته را کسب کرد: بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی و بهترین فیلم بین‌المللی. انگل نخستین فیلم غیر انگلیسی‌زبان بود که برندهٔ جایزه بهترین فیلم از مراسم اسکار شد. این فیلم جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان و جایزه بفتای بهترین فیلم غیر انگلیسی‌زبان را کسب کرد و نخستین فیلم غیر انگلیسی‌زبان شد که جایزه انجمن بازیگران فیلم برای گروه بازیگران برجسته در یک فیلم سینمایی را گرفت. از انگل به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های دههٔ ۲۰۱۰، قرن بیست و یکم و تاریخ نام برده می‌شود.

سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها – ۲۰۲۰

سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها یا سرزمین آواره‌ها (Nomadland) یک فیلم درام آمریکایی به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی کلویی ژائو و با ایفای نقش فرانسیس مک‌دورمند است. این فیلم برندهٔ جایزه شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز شد. این فیلم در جوایز گلدن گلوب سال ۲۰۲۱ در چهار رشته بهترین فیلم درام، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اول زن نامزد شد که از این بین توانست دو جایزه بهترین فیلم درام و بهترین کارگردانی را ببرد. سرزمین خانه‌به‌دوش‌ها همچین برنده جایزه بهترین فیلم بفتا و بهترین بازیگر نقش اول زن بفتا برای فرانسیس مک دورمند شد. این فیلم در نود و سومین دوره از جوایز اسکار در شش بخش نامزد شد که در نهایت توانست جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کند.

این فیلم تحسین منتقدان را همراه با تحسین جهانی برای کارگردانی، فیلمنامه، تدوین، فیلمبرداری و بازیگری آن به ویژه مک‌دورماند به همراه داشت و به سومین رتبه برتر سال ۲۰۲۰ در متاکریتیک تبدیل شد.

کودا – ۲۰۲۱

کودا (CODA) فیلمی آمریکایی در ژانر داستان بلوغ کمدی-درام به نویسندگی و کارگردانی شان هیدر است که در ۲۰۲۱ به نمایش درآمد. این فیلم بازسازی فیلم فرانسوی‌زبان خانواده بلیر (۲۰۱۴) است و به داستان تنها عضو شنوا از یک خانواده ناشنوا می‌پردازد که کسب‌وکارشان در معرض تهدید قرار گرفته‌است. امیلیا جونز، اوخنیو دربس، تروی کاتسر، فردیا والش-پیلو، دنیل دورانت و مارلی متلین بازیگران فیلم هستند.

کودا اولین بار در ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۱ در جشنوارهٔ ساندنس به نمایش درآمد و اپل در جشنواره حق توزیع آن را به قیمت ۲۵ میلیون دلار به دست آورد. این فیلم در ۱۳ اوت ۲۰۲۱ در سینماها و از طریق سرویس استریم اپل تی‌وی پلاس پخش شد. این فیلم با نقدهای مثبت منتقدان همراه بود و از سوی انستیتوی فیلم آمریکا به عنوان یکی از ۱۰ فیلم برتر ۲۰۲۱ معرفی شد. کودا برندهٔ جوایز اسکار ۲۰۲۲ بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای تروی کاتسر و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی شد.

واژه کودا (CODA) که عنوان فیلم است مخفف از عبارت فرزند والدین ناشنوا (Children of Deaf Adults) است. اما اگر همین اسم را در دیکشنری تخصصی موسیقی جستجو کنیم به نتیجه ای می‌رسیم که با محتوای فیلم کاملاً همخوانی دارد، کودا را بخش پایانی و نسبتاً مستقل یک قطعۀ موسیقی می‌نامند. پس به نظر می‌رسد اینکه بگوییم کارگردان در نامگذاری فیلم یک ایهام را مدنظر دارد، قطعی به نظر می‌رسد.

همه‌چیز همه‌جا به یکباره – ۲۰۲۲

همه‌چیز همه‌جا به یکباره (Everything Everywhere All at Once) فیلم کمدی-درام پوچ‌گرایانه آمریکایی محصول ۲۰۲۲ به نویسندگی و کارگردانی دانیل کوان و دانیل شاینرت است که آنتونی و جو روسو و جاناتان وانگ آن را تهیه‌کنندگی کرده‌اند. داستان فیلم دربارهٔ یک زن چینی-آمریکایی به نام اِوِلین وانگ است که توسط خدمات درآمد داخلی حسابرسی می‌شود و متوجه می‌شود که باید با نسخه‌های جهان موازی خود ارتباط برقرار کند تا از یک موجود قدرتمند از تخریب چندجهانی جلوگیری کند. در این فیلم، میشل یئو در نقش اصلی در کنار استفانی شو، جاناتان کی کوان، جنی سلیت، هری شام جونیور، جیمز هنگ و جیمی لی کرتیس در نقش‌های مکمل به ایفای نقش پرداخته‌اند.

دانیل کوان و دانیل شاینرت در سال ۲۰۱۰ دربارهٔ مفهوم چندجهانی تحقیق کردند و از سال ۲۰۱۶ شروع به نوشتن فیلم‌نامه کردند. تصویربرداری اصلی از ژانویه تا مارس ۲۰۲۰ انجام شد. موسیقی متن شامل قطعاتی از سان لوکس و شامل همکاری با نوازندگانی همچون میتسکی، دیوید برن، آندره ۳۰۰۰، جان همپسون و رندی نیومن است.

همه‌چیز همه‌جا به یکباره در ۱۱ مارس ۲۰۲۲ در فستیوال موسیقی جنوب از جنوب غربی به نمایش درآمد و پس از اکرانی محدود در ۲۵ مارس در ایالات متحده، در ۸ آوریل ۲۰۲۲ توسط ای۲۴ در سراسر جهان منتشر شد. منتقدان اصالت، فیلمنامه، کارگردانی، بازیگری (به ویژه یئو، شو، کوان و کرتیس)، جلوه‌های بصری، طراحی لباس، سکانس‌های اکشن، موسیقی و تدوین آن را تحسین کردند. تصویر فیلم از مفاهیم فلسفی مانند اگزیستانسیالیسم، هیچ‌انگاری و ابسوردیسم، و همچنین رویکرد آن نسبت به موضوعاتی مانند اختلال کمبود توجه بیش‌فعالی، افسردگی، شکاف نسلی، و هویت آسیایی-آمریکایی مورد تحسین قرار گرفت و به‌طور گسترده تجزیه و تحلیل شده‌است. این فیلم به‌عنوان «چرخش هرج و مرج ژانر» توصیف شده‌است، که شامل عناصر فیلم‌های هنرهای رزمی، علمی تخیلی، فانتزی، اکشن و پویانمایی است. این فیلم موفقیتی تجاری در گیشه بود و بیش از ۱۲۶ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشت و نخستین فیلم ای۲۴ شد که از مرز ۱۰۰ میلیون دلار عبور کرده و از موروثی (۲۰۱۸) به عنوان پرفروش‌ترین فیلم ای۲۴ پیشی گرفت.

همه‌چیز همه‌جا به یکباره مورد تحسین جهانی قرار گرفت و به پر جایزه‌ترین فیلم تمام تاریخ تبدیل شد. در میان دیگر جوایز متعددش، این فیلم یازده نامزدی پیشرو در نود و پنجمین دوره جوایز اسکار را دریافت کرد، که برنده ۷ مورد، از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول زن (یئو)، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (کوان)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (کرتیس)، بهترین تدوین و بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی شد. این فیلم همچنین برنده دو جایزه گلدن گلوب، پنج جایزه انتخاب منتقدان (از جمله بهترین فیلم)، یک جایزه بفتا، یک رکورد چهار جایزه‌ای از جوایز انجمن بازیگران فیلم (از جمله بهترین گروه بازیگران)، و هفت جایزه جایزه ایندیپندنت اسپیریت (از جمله بهترین فیلم) شد. این فیلم همچنین بیشترین تعداد جایزه را از چهار انجمن‌های اصلی فیلم آمریکا (DGA، PGA، SAG، و WGA) به خود اختصاص داده‌است.

اوپنهایمر – ۲۰۲۳

اوپنهایمر (Oppenheimer) یک فیلم دلهره‌آورِ زندگی‌نامه‌ای حماسی به نویسندگی و کارگردانی کریستوفر نولان است که در سال ۲۰۲۳ اکران شد. نولان فیلم‌نامه این فیلم را بر اساس کتاب پرومته آمریکایی، پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر به رشته تحریر درآورده است. داستان فیلم دربارهٔ زندگی جی. رابرت اوپنهایمر، فیزیک‌دان نظری آمریکایی است که به عنوان «پدر بمب اتمی» شناخته شده است و کیلین مورفی نقش وی را در فیلم بازی کرده است. این ششمین همکاری مشترک نولان و مورفی است. امیلی بلانت در نقش همسر اوپنهایمر، «کیتی»؛ مت دیمون در نقش رئیس پروژهٔ منهتن لسلی گرووز؛ رابرت داونی جونیور در نقش لوئیس استراوس (عضو کمیسیون انرژی اتمی ایالات متحده)؛ و فلورنس پیو در نقش معشوقهٔ کمونیست اوپنهایمر جین تتلاک حضور دارند. دیگر بازیگران شامل جاش هارتنت، کیسی افلک، رامی ملک و کنت برانا می‌شوند.

نولان در سپتامبر ۲۰۲۱ خبر از نویسندگی و کارگردانی فیلمی زندگی‌نامه‌ای دربارهٔ اوپنهایمر داد که داستان آن طی جنگ جهانی دوم جریان دارد و یونیورسال پیکچرز به‌عنوان توزیع‌کننده انتخاب شد. نولان بعد از نزدیک به دو دهه همکاری و ساخت ۹ فیلم برای برادران وارنر به علت اختلاف در زمینه اکران سینمایی با این شرکت قطع همکاری کرد. بعد از انجام مذاکرات، یونیورسال پیکچرز حق ساخت و پخش جهانی فیلم را خرید. اکثر بازیگران اصلی میان سپتامبر ۲۰۲۱ و آوریل ۲۰۲۲ مشخص شدند. پیش‌تولید تا ژانویهٔ ۲۰۲۲ و فیلم‌برداری در اواخر فوریه آغاز شد و در مهٔ همان سال پایان یافت. اوپنهایمر با فرمت ۶۵ میلی‌متری و به صورت آی‌مکس تصویربرداری شد و قسمت‌های از آن برای نخستین بار در تصویربرداری آنالوگ سیاه‌وسفید آی‌مکس فیلم‌برداری شد. نولان مانند آثار قبلی خود از جلوه‌های طبیعی و حداقل تصویرسازی تولیدشده توسط کامپیوتر استفاده کرد. پس از بی‌خوابی (۲۰۰۲)، این نخستین فیلم نولان است که با درجه سنی R ساخته شده است.

اوپنهایمر ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳ در سینما گرند رکس پاریس به روی پرده رفت و ۲۱ ژوئیهٔ همان سال در سینماهای ایالات متحده و بریتانیا اکران شد. انتشار اوپنهایمر با باربی از شرکت برادران وارنر هم‌زمان بود و به‌دلیل پدیدهٔ فرهنگی باربنهایمر مورد توجه قرار گرفت. فیلم با واکنش بسیار مثبت منتقدان همراه بود و در زمینهٔ عملکرد تیم بازیگری، فیلم‌نامه، کارگردانی نولان، تدوین و فیلم‌برداری تحسین شد. اوپنهایمر با بیش از ۹۷۵ میلیون دلار فروش گیشهٔ جهانی به سومین فیلم پرفروش سال ۲۰۲۳، پرفروش‌ترین فیلم وابسته به جنگ جهانی دوم، پرفروش‌ترین فیلم زندگی‌نامه‌ای و دومین فیلم پرفروش با درجهٔ سنی R تبدیل شد. اوپنهایمر افتخارات گوناگونی شامل پنج جایزهٔ گلدن گلوب به‌دست‌آورد و از سوی هیئت ملی بازبینی و انستیتوی فیلم آمریکا، یکی از ده فیلم برتر سال نام گرفت. همچنین در هفتاد و هفتمین دورهٔ جوایز بفتا و نود و ششمین دورهٔ جوایز اسکار نامزد ۱۳ جایزه شد که توانست ۷ جایزه از جمله بهترین فیلم را کسب کند.

آنورا – ۲۰۲۴

آنورا (Anora) یک فیلم کمدی درام به نویسندگی، تدوین‌گری و کارگردانی شان بیکر محصول سال ۲۰۲۴ ایالات متحده آمریکا است. داستان این فیلم به ازدواج یک کارگر جنسی به‌نام آنورا (مایکی مدیسون) با پسر الیگارش روس (مارک آیدلشتاین) در شرایط بسیار سختی می‌پردازد. یورا بوریسوف، کارن کاراگولیان، واچه توماسیان و الکسی سربریاکوف در نقش‌های مکمل حضور دارند.

آنورا نخستین بار در ۲۱ مه ۲۰۲۴ در هفتاد و هفتمین جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و توانست نخل طلا این جشنواره را به‌دست‌آورد؛ آنورا از سال ۲۰۱۱ اولین فیلم آمریکایی پس از درخت زندگی است که موفق به کسب این جایزه شد. این فیلم در ۱۸ اکتبر به‌وسیلهٔ نئون اکران شد. این فیلم با بودجهٔ ۶ میلیون دلاری ساخته شد و ۶۰ میلیون دلار در سرتاسر جهان فروش داشت و پرفروش‌ترین فیلم بیکر شد.

آنورا افتخارات متعددی دریافت کرد؛ در نود و هفتمین دوره جوایز اسکار، این فیلم پنج جایزه را کسب کرد: بهترین فیلم، جایزه اسکار بهترین بازیگر زن برای مدیسون، بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی، بهترین تدوین و بهترین کارگردانی. این فیلم در هشتاد و دومین مراسم گلدن گلوب هم نامزد پنج جایزه از جمله بهترین فیلم – موزیکال یا کمدی شد. همچنین آنورا از سوی هیئت ملی بازبینی و انستیتوی فیلم آمریکا یکی از ۱۰ فیلم برتر سال ۲۰۲۴ معرفی شد.