خلأ در نظام هشدار و پیشگیری امنیتی یا ... ؟

فرهاد خادمی، روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی، گروه سیاسی الف،   4040726033 ۲۴ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۵ تکراری یا غیرقابل انتشار
خلأ در نظام هشدار و پیشگیری امنیتی یا ... ؟

سخنان اخیر سردار حسین علایی، نخستین فرمانده نیروی دریایی سپاه، دربارهٔ اطلاع از تصمیم اسرائیل برای حمله به فرماندهان ارشد، پرسش‌های مهم و بنیادینی را برمی‌انگیزد. او مدعی است که در فروردین ۱۴۰۳، یعنی بیش از یک سال پیش از حملات ۲۳ خرداد، به سردار رشید و سردار باقری هشدار داده بود که اسرائیل تصمیم گرفته است فرماندهان ایرانی را در خانه‌هایشان هدف قرار دهد. این گفته‌ها اگر دقیق باشند، پیامدهای سنگینی برای ساختار امنیتی کشور و نیز برای ارزیابی درستی تحلیل‌های راهبردی در سطوح عالی دارند.وصد البته اگراین گفتار صحیح باشد،سردار سرافراز غلامعلی رشید به فیض شهادت رسیده اند وتنهاکسی که می توانست صدق این گفتار را تایید ویا تکذیب کند درقید حیات نیست و همین برابهامات زیادی می افزاید.

۱. منشأ آگاهی از تصمیم اسرائیل چه بود؟
نخستین پرسش آن است که سردار علایی که دیگر سالیان سال است  ازجرگه فرماندهان فعال و مطلع خارج شده اند، این آگاهی را از چه منبعی به‌دست آورده بود؟ آیا دسترسی به داده‌های اطلاعاتی خاصی داشت یا این گفته صرفاً برداشت تحلیلی او از تحولات منطقه‌ای بوده است؟ اگر فرض بر آگاهی اطلاعاتی است، بدیهی است که چنین داده‌ای باید در اختیار نهادهای امنیتی قرار می‌گرفت و سازوکار حفاظتی متناسب با آن تدوین می‌شد. عدم تحقق این امر، خود جای سؤال جدی دارد.
۲. اگر هشدار داده شد، چرا اقدام پیشگیرانه‌ای صورت نگرفت؟

به گفته علایی، او هشدار خود را مستقیماً با فرماندهان مطرح کرده است. اما چرا چنین هشداری، با این سطح از اهمیت، به تغییرات حفاظتی و جابه‌جایی محل اقامت فرماندهان منجر نشد؟ آیا این هشدار رسمی و مکتوب منتقل شد یا در حد گفت‌وگویی دوستانه باقی ماند؟ در هر دو حالت، ضعف در نظام تصمیم‌گیری و ارزیابی تهدید مشهود است.

۳. پیش‌بینی یا آگاهی از جزئیات عملیات؟

علایی نه‌تنها از هدف حمله (فرماندهان ارشد)، بلکه از محل حمله («در خانه‌هایشان») نیز سخن گفته است. این سطح از دقت معمولاً در تحلیل‌های نظامی به‌دست نمی‌آید و بیشتر به داده‌های اطلاعاتی نزدیک است. اگر او چنین جزئیاتی را مطرح کرده، این پرسش ناگزیر است که منشأ آن اطلاعات چه بوده و چرا در ساختار رسمی کشور پیگیری نشده است.

۴. تناقض در مفهوم «می‌دانستیم اما نمی‌توانستیم پیشگیری کنیم»

علایی در ادامه گفته است: «او می‌زند بعد ما می‌فهمیم.» اما اگر او خود از یک سال قبل چنین تصمیمی را پیش‌بینی کرده بود، این گزاره دچار تناقض درونی است. نمی‌توان هم از تصمیم دشمن آگاه بود و هم گفت که «بعد از حمله می‌فهمیم». روشن شدن این دوگانه، برای درک واقعی از سطح آمادگی کشور ضروری است.

۵. احتمال بازخوانی گذشته با دانستن نتیجه

بخش دیگری از تحلیل می‌تواند به بُعد روانی و سیاسی این سخنان مربوط باشد. ممکن است علایی اکنون، با دانستن نتیجه و وقوع حادثه، درصدد باشد نشان دهد که تحلیل‌های گذشته‌اش درست بوده است. در علم تحلیل امنیتی، این پدیده «بازسازی پسینیِ پیش‌بینی» شناخته می‌شود؛ یعنی نسبت دادن پیش‌بینی دقیق به گذشته پس از وقوع حادثه.

۶. پیامدهای چنین ادعایی برای نهادهای امنیتی

اگر گفته‌های او درست باشد، نظام امنیتی کشور باید پاسخ دهد که چرا هشدار یک فرمانده باسابقه نادیده گرفته شد. و اگر گفته‌ها صرفاً نوعی بازگویی پسینی باشند، مسئله‌ی دیگری مطرح می‌شود: بهره‌گیری از حادثه برای بیان انتقادات یا اثبات درستی دیدگاه شخصی. در هر دو صورت، این سخنان نیازمند واکنش رسمی، شفاف‌سازی و بررسی دقیق‌تر هستند.

 مخلص کلام اینکه...

گفته‌های سردار علایی، صرف‌نظر از صحت یا نادرستی جزئیات، یک واقعیت را برجسته می‌کند: خلأ در نظام هشدار و پیشگیری امنیتی. اگر هشدار وجود داشت و بی‌اثر ماند، نشانه‌ای از ضعف ساختاری است؛ و اگر اصلاً چنین هشدار دقیقی وجود نداشت و اکنون بیان می‌شود، مسئله به حوزه‌ی اعتبار گفتار و بازخوانی تاریخی مربوط می‌شود.

در هر دو حالت، این سخنان باید با دقت، شفافیت و پاسخگویی بررسی شوند؛ زیرا در سطحی بالاتر، پای اعتماد عمومی به نظام تصمیم‌گیری و امنیت ملی در میان است.

دیدگاه کاربران

ناشناس۴۰۴۶۶۲۰۱۳:۰۳:۰۳ ۱۴۰۴/۷/۲۶
همه می دانیم واقعیت ها رو ولی جرات گفتن نیست. هنوز نمی توانید بگویید اسراییل چگونه اطلاعات دقیق از داخل مجموعه های سپاه و امنیتی کشور دارد. اینکه جاسوسی گردن چند افغانی بیاندارید و یا افراد عادی فقط برون فکنی است مشکل داخل خود سیستم است نفوذ آنجاست
ناشناس۴۰۴۶۶۶۱۱۳:۳۷:۳۸ ۱۴۰۴/۷/۲۶
قبول کنید افراد مسن با سابقه بالای 40سال فقط در صنایع نظامی به کار مشاوره می آیند در حوزه کار اجرایی بین 40تا 60 کفایته
ناشناس۴۰۴۶۷۱۳۱۵:۱۷:۱۸ ۱۴۰۴/۷/۲۶
سازمان اطلاعات سپاه باید به یکباره تمامی نااهلان و نامحرمان مستولی و تمامی مسولان گذشته کشور که اکنون در کسوت براندازان قرار گرفته اند را دستگیر و به قوه قضاییه تحویل دهند .
ناشناس۴۰۴۶۸۹۶۲۰:۳۳:۱۰ ۱۴۰۴/۷/۲۶
نادیده گرفتگان هشدار آقای علایی را فراموش کردی!
بی غرض۴۰۴۷۲۵۴۱۰:۱۲:۴۱ ۱۴۰۴/۷/۲۷
راه کار پاک کردن صورت مسئله نیست
ناشناس۴۰۴۶۶۶۹۱۳:۵۴:۴۳ ۱۴۰۴/۷/۲۶
این همه پهپاد و مواد منفجره به داخل ایران آورده شدند، طوری که کارگاه‌های مونتاژ پهپاد در بسیاری از شهرها راه اندازی شده بود. تصاویر آنها را صدا و سیما نشان داد. واقعیت امر این است که مرزهای ایران زیاد و حراست از آنها کار مشکلی است.
ناشناس۴۰۴۶۶۷۴۱۳:۵۹:۴۱ ۱۴۰۴/۷/۲۶
عملا ساده انگاری و بی مسولیتی و فقدان مدیریت منضبط مشهود است
ناشناس۴۰۴۶۶۷۵۱۳:۵۹:۵۷ ۱۴۰۴/۷/۲۶
با پیشرفت تکنولوژی،عملیاتهای تروریستی پیچیده تر و کشف و خنثی سازی آنها مشکل‌تر شده است. نمونه آن را در ماجرای انفجار پیجرها در لبنان شاهد بودیم.
ناشناس۴۰۴۶۶۸۰۱۴:۰۴:۴۹ ۱۴۰۴/۷/۲۶
در طول جنگ غزه، اسرائیل در حالی که فرمانده هان حزب الله را در لبنان ترور می کرد، بارها و بارها اعلام کرده بود که سراغ ایران هم خواهد‌ آمد. کما اینکه اسماعیل هنیه را هم در تهران ترور کرد. مسئولان ما باید این تهدیدات را جدی می گرفتند.
علی۴۰۴۶۹۹۰۲۲:۵۲:۰۰ ۱۴۰۴/۷/۲۶
اینکه سایت با سردار سابق که باهاش مصاحبه کردی از مریدان و سینه چاکان هاشمی رفسنجانی بود با این انتشارات خودتو بیشتر می شناسانی
ناشناس۴۰۴۶۶۲۴۱۳:۰۸:۱۵ ۱۴۰۴/۷/۲۶
همان موقع که محسن فخری زاده در جاده آبسرد ترور شد و تکنولوژی به کار رفته و عوامل آن شناخته نشدند، زنگ خطر به صدا درآمد.
ناشناس۴۰۴۶۶۳۸۱۳:۱۵:۵۴ ۱۴۰۴/۷/۲۶
و بدتر اینکه وقتی هنیه در وسط تهران ترور شد بازهم کسی اقدام لازم و ضروری اتخاذ و اجرا نکرد.
ناشناس۴۰۴۶۶۵۰۱۳:۲۴:۲۲ ۱۴۰۴/۷/۲۶
مگر در سال ۱۳۸۹ دانشمندان هسته ای توسط بمب گذاری در خودرو هایشان ترور نشدند؟ پس خطر ترور همواره وجود داشته است.
ناشناس۴۰۴۶۶۵۲۱۳:۲۵:۰۲ ۱۴۰۴/۷/۲۶
چون دکترین نظامی ایران دفاعی هست و با امدن غربگراها این دکترین دفاعی تر هم شد در کنار گرا دادن ها و دشمن گستاخ شد
ناشناس۴۰۴۶۷۲۶۱۵:۴۸:۴۵ ۱۴۰۴/۷/۲۶
در مورد هشدار فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه چه نظری داری؟!
ناشناس۴۰۴۶۷۲۷۱۵:۵۱:۲۸ ۱۴۰۴/۷/۲۶
وقتی هشدار فرمانده دریایی سابق سپاه نادیده گرفته میشه تو گیر دادی به دولت(با آمدن غربگراها)؟
ناشناس۴۰۴۷۳۱۷۱۱:۴۰:۳۳ ۱۴۰۴/۷/۲۷
با دقت بخوان اگر محکم برخورد میکردند جرات نمی کردند
omid۴۰۴۶۶۷۹۱۴:۰۴:۴۶ ۱۴۰۴/۷/۲۶
درسته که ایشون مدتها است از جرگه فرماندهان فعال خارج شده ولی حتما با همرزمان خود در زمان جنگ ارتباط دارد ،کسی که به هر حال نخستین فرمانده نیروی دریایی سپاه نامیده میشود از جرگه فرماندهی خارج میشود ولی در جرگه همان رزمندگان قرار دارد و اتفاقا کسی که از خارج از یک مجموعه به آن مجموعه نگاه میکند و در این مورد خودش را هم عضوی حالا غیر فعال می بیند با توجه با آشنایی کامل با آن مجموعه می تواند دید باز تر و وسیع تری به کل آن مجموعه داشته باشد،حتما ایشان حتی اگر سمت رسمی در سپاه ندارند ولی خودشان را سپاهی می دانند حتما حتی از روی رفاقت یا دلسوزی هم که شده به یاران دور و نزدیک خود مشاوره می دهند ،پس اینکه بخواهید انگ جاسوسی بایشان بزنید خیلی به ایشان نمی چسبدوبروید جاهای دیگر را بگردید
صمصام۴۰۴۶۶۸۱۱۴:۰۷:۴۳ ۱۴۰۴/۷/۲۶
متاسفانه هنوز با وجود اینهمه جنایت از سوی دشمنان ما اما پروتکلهای مهم و حساس امنیتی توسط افراد حساس و زیر ذره بین مانند محافظان و رانندگان مقامات رعایت نمیشود .
ناشناس۴۰۴۶۸۶۶۱۹:۴۶:۲۲ ۱۴۰۴/۷/۲۶
حمله یک نماینده مجلس به ظریف بابت افشاگری کارشکنی‌های روسیه: سکوت را رعایت کنید؛ اگر ادامه دهید، دادستانی کل موظف است شما را فورا احضار و ارشاد کند مجتبی زارعی عضو کمیسیون امنیت ملی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: اگر دکتر ظریف بخواهد این موقعیت حساس را درک نکند دادستانی کل باید در مراقبت از امنیت ملی فورا او را احضار کند !
ناشناس۴۰۴۶۹۲۱۲۱:۱۲:۳۵ ۱۴۰۴/۷/۲۶
رفتارشناسی اسرائیل میگه اینبار اسرائیل تا زمانی که اسنپ بک برقرار هست و تحریمها موثرند حمله نخواهد کرد زیرا بدون شلیک یک گلوله به هدف خود میرسد و در صورت حرکت ایران به سمت رفع اختلافات با غرب، اسرائیل بار دیگر حمله خواهد کرد.
ناشناس۴۰۴۷۰۲۸۲۳:۲۷:۰۶ ۱۴۰۴/۷/۲۶
نابودی قوم ضاله منحرف افراطی نژادپرست و کودک کش صهیونیستهای غاصب فلسطین آرزوی ماست .
عبدالکريم منافی۴۰۴۷۰۷۱۰۱:۰۱:۲۵ ۱۴۰۴/۷/۲۷
بیان هر از گاهی از چنین اخباری پیام بسیار نگران کننده ای را به به اذهان متبادر می نماید!
ناشناس۴۰۴۷۱۷۵۰۸:۴۳:۰۸ ۱۴۰۴/۷/۲۷
متاسفانه در کشور ما هر روز افرادی که معلوم نیست چه مسئولیتی در کشور دارند در مورد مسایل امنیتی و نظامی کشور و وقایع جنگ 12 اظهار نظر و فضل می کنند و حرفهای عجیب و غریب می زنند..
yektanetتریبون

آخرین عناوین