به گزارش تسنیم، با اقدامات پیشگیرانه و قرنطینه‌ای منظم از سوی سازمان دامپزشکی، شیوع بیماری تب برفکی که یک بیماری عفونی و گاهی کشنده ویروسی است که موجب بیمار شدن حیوانات زوج‌سم از جمله گاو اهلی و اعضای خانوادهٔ گاوسانان می‌شود، طی سالهای گذشته روند کاهشی داشته است و در سال گذشته در حد مهار شدن اعلام شد.
ولی در سال جاری به‌ویژه از نیمه دوم سال سازمان بهداشت جهانی دام، مواردی از شیوع بیماری تب برفکی در برخی از کشورهای همسایه ایران را گزارش کرده است که ظاهراً به‌دلیل عدم رعایت برخی نکات ایمنی در حوزه واردات دام، بار دیگر شاهد شیوع این بیماری در برخی استانها شامل تهران، قم، کردستان، اردبیل، البرز، مرکزی، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، خراسان شمالی و جنوبی، کرمانشاه، خوزستان، لرستان، فارس، کرمان و برخی دیگر از استانها بودیم و بر همین اساس، واکسیناسیون سراسری دامها در کشور اجرا شد.
سازمان دامپزشکی هم در برخی استانها با افزایش سویه خاصی از بیماری تب برفکی به‌نام سویه SAT-2 در کشورهای عراق، ترکیه، بحرین و عمان، هشدارهای بهداشتی برای جلوگیری از شیوع و بروز تب برفکی این سویه را صادر کرد.
* تب برفکی چطور وارد ایران شد؟
بر اساس قوانین جاری کشورمان ثبت سفارش واردات دام زنده داشتی، پرواری و کشتاری مجاز می‌باشد. در مورد دام داشتن علاوه بر اخذ موافقت سیستمی سازمان توسعه تجارت (مجاز بودن تعرفه و شناسه کالا) و همچنین موافقت معاونت توسعه بازرگانی و سازمان دامپزشکی؛ می‌بایست مرکز اصلاح نژاد دام نیز موافقت نماید.
در مورد دام کشتاری و پرواری با توجه به نیاز بازار جهت تعادل قیمت گوشت قرمز، شرکتهای واردکننده اقدام به ثبت درخواست واردات در سامانه جامع تجارت می‌کنند که متعاقباً معاونت بازرگانی به‌جهت تخصیص ارز و سازمان دامپزشکی برای تعیین ضوابط بهداشتی مربوطه اعلام نظر می‌نماید.
* ماجرای واردات دام زنده از پاکستان
همواره واردات دام زنده سنگین کشتاری از مبدأ کشور پاکستان برای بازرگانان جذاب بوده است و سابقه این امر به اوایل دهه هشتاد شمسی برمی‌گردد. در سال 2013 پارلمان پاکستان در راستای جلوگیری از ورود بی‌رویه دام و همچنین حفظ منابع دامی، به‌علاوه ایجاد ارزش افزوده؛ صرفاً صادرات گوشت قرمز را مجاز اعلام و صادرات دام را به‌طور کلی ممنوع اعلام کرد،
این در حالی است که به‌دلیل ایجاد تعداد زیادی کشتارگاه صنعتی دام در استان سیستان و بلوچستان به‌خاطر ذبح دامهای وارداتی، ظرفیت مناسبی برای اشتغال‌زایی و استفاده از صنایع تبدیلی اصلی و فرعی در این استان ایجاد شده بود،
بر همین اساس، علی‌رغم ممنوعیت صادرات دام از پاکستان به سایر کشورها، بر اساس قوانین مرتبط با بازارچه‌های مرزی همواره امکان واردات دام زنده کشتاری به‌شرط ذبح و استحصال در داخل استان سیستان و بلوچستان از طریق کارت بازرگانی مرزنشینان و پیله‌وران وجود داشته است و از این راه گوشت قرمز استان تأمین می‌شود.
با توجه به اینکه مرجع دامپزشکی کشور پاکستان برای این دامها گواهی‌های سلامت و اسناد قانونی صادر نمی‌کند، حسب مقررات موضوعه، دام وارداتی می‌بایست در مبادی ورودی قرنطینه شود و پس از اطمینان از سلامت و پلاک‌گذاری دامها به کشتارگاه مورد تأیید انتقال یابد و طبق ضوابط بهداشتی دامپزشکی ذبح شود و گوشت آن به مصرف استان برسد و در صورت مازاد بودن به سایر استانها انتقال داده می‌شود.
همچنین بر اساس آخرین آیین‌نامه‌های دامپزشکی، انتقال دام وارداتی از پاکستان صرفاً در صورتی که دوره قرنطینه را حداقل به‌مدت 6 ماه (اخیراً به 4 ماه تقلیل یافته است) طی کرده باشد، در صورت تأیید بالاترین مقام حاکمیتی استان یعنی استاندار مبنی بر عدم وجود ظرفیت خالی در پرواربندی‌های استان سیستان و بلوچستان؛ دام وارداتی می‌تواند با نظارت دامپزشکی دولتی به سایر استانها منتقل شود، در عین حال استان سیستان و بلوچستان به‌دلیل عدم وجود تراکم دامی فعلاً امکان پذیرش این دامها را دارد.
دلیل اقدامات پیشگیرانه و سختگیرانه انتقال این دامهای زنده از استان سیستان و بلوچستان به دیگر استانها، جلوگیری از ورود بیماری‌های دامی واگیر و همچنین بیماری‌های مشترک بین انسان و دام از جمله بیماری تب برفکی بوده است، حال آنکه نداشتن گواهی سلامت دام که قانوناً مرجع دولتی پاکستان باید آن را صادر کند و بنا به دلایل فوق نمی‌تواند صادر نماید، برهان منطقی و عقلانی برای عدم انتقال دام به سایر استانها می‌باشد.
* دلالی دام زنده با مجوز وزارت جهاد کشاورزی؟
گزارش‌ها حاکی است سودجویی و سوءاستفاده برخی دلالان دام زنده که ناشی از اختلاف قیمت فاحش دام زنده در پاکستان و ایران می‌باشد، (اختلاف قیمت حدود 20 میلیون تومان برای هر رأس گاو پاکستانی با وزن میانگین 350 کیلوگرم نسبت به دام بومی) موجب شده است که با فشار غیرمنطقی به وزارت جهاد کشاورزی ، خواستار رفع ممنوعیت انتقال دام از استان سیستان و بلوچستان به سایر استانها به‌خصوص تهران، فارس، جنوب کرمان و قم باشند.
خبرهای دریافتی نشان می‌دهد متأسفانه در آذرماه سال جاری علی‌رغم مخالفت صریح کارگروه فنی ارزیابی مخاطرات واردات دام زنده سازمان دامپزشکی؛ با اعمال فشار مستقیم از حوزه وزارتی جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی اقدام به صدور بخشنامه بلامانع بودن حمل مستقیم دام وارداتی از مرز پاکستان به استان تهران می‌نماید.
قرار بر این بوده است دامهای مذکور به یکی از کشتارگاه‌های جنوب تهران منتقل گردند و پس از چند روز ذبح شوند و در صورت تأیید سلامت توسط دامپزشکی، گوشت استحصالی زیرنظر دامپزشکی توزیع گردد، اما خبرها حاکی است متأسفانه در بسیاری از واحدهای پرواربندی تهران و قم در زمان حاضر دامهای وارداتی از پاکستان وجود دارد و در حال پرواربندی این دامهای فاقد شناسنامه و وضعیت بهداشتی می باشند.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد بروز بیماری تب برفکی که اخیراً در کشورمان موجب درگیری دام سنگین و خسارات اقتصادی به این صنعت مهم گردیده و در سه ماه گذشته شیوع آن بیشتر شده، احتمالاً ریشه در این موضوع دارد.
علی‌الظاهر با توجیه این که دامهای مذکور بومی استان سیستان و بلوچستان می‌باشند برای آنها گواهی حمل از دامپزشکی صرفاً به‌منظور کشتار صادر می‌گردد، ولی بخشی از این دامها کشتار نشدند.
برخی کارشناسان حوزه دامپزشکی معتقدند حساسیت دامهای بومی و صنعتی کشورمان به بیماری و آلودگی دامهای پاکستانی به‌دلیل عدم گذراندن دوره نگهداری و قرنطینه 4 تا 6 ماهه در قرنطینه‌ها و دامپروری‌های استان سیستان و بلوچستان موجب درگیری با درصد بالای دام کشورمان به تب برفکی شده است و مهار آن نیازمند صرف هزینه و زمان بالایی خواهد بود،
این در حالی است که دام وارداتی بر اساس قوانین جاری و ساری می‌بایست در مبادی ورودی توسط شرکتهای پلاک‌کوب؛ در بدو ورود به بازارچه‌های مرزی سیستان و بلوچستان پلاک‌کوبی شوند و می‌بایست شماره پلاک دامهای مبتلا، استعلام شود. از سامانه هویت دام مرکز اصلاح نژاد دام یا سامانه تریس سازمان دامپزشکی تاریخ پلاک‌کوبی و موقعیت جغرافیایی پلاک‌کوبی و شرکت مربوطه مشخص می‌شود.
به‌نظر می‌رسد این تصمیم و اقدام غلط موجب تعطیلی و بحران اشتغال واحدهای دامپروری استان سیستان و بلوچستان، تعطیلی و بحران اشتغال واحدهای کشتارگاه دام استان سیستان و بلوچستان، ورود بیماری تب برفکی به کشور و خسارات تلفات دام و همچنین تحمیل هزینه‌های گزاف درمان، تولید یا واردات واکسن تب برفکی شده است.
