بیژن مقدم، در گفتوگو با خبرنگار ایکنا، درباره الزامات تبدیل نشدن اعتراض به اغتشاش و تمهیدات مسئولان در این رابطه و عدم تکرار تجربه تلخ وقایع ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ گفت: اولین نکته این است که این غائلهها و آشوبها تاریخ پایانی دارد اما وقتی به پایان میرسد نباید مسائل مربوط به آنها فراموش شود و آسیب و اشکال اصلی این است که این اتفاقات به نوعی فراموش میشود.
این کارشناس مسائل سیاسی، افزود: درست است که هر یک از این اتفاقات براساس یک مصداق مشخص و محدود رخ داده اما اصل مسئله فهم ریشههای وقوع این اتفاقات و حوادث است. حتی در شعارها میبینیم که گفته میشود فلان شخص اسم رمز و بهانه است و اصل نظام نشانه است و خود این بخشی از ریشهها است. در واقع جریان آشوبگر هدف و نگاه خود را رسما اعلام میکند اما حرف ما این است که اعتراض با آشوب تفاوت دارد و وقتی اعتراضی شکل میگیرد دارای مطالبات به حقی است که باید به بخشی از آنها توجه کرد و اجازه نداد این اعتراضات با این مطالبات به حق به اغتشاشاتی که انتهای آن بنبست و ناکجا آباد است تبدیل شود ولذا به همین دلیل باید ریشههای اعتراضات را استخراج کرد تا مانع این انحراف شد.
مقدم اظهار کرد: جامعهشناسان و اندیشمندان علوم اجتماعی معتقدند آنچه که امروز در خیابانها میبینید حاصل و بروز بیرونی بعضی ریشههایی است که کهنه شده و مانده است و گرنه خود آن اتفاق، علیرغم ارزشمند بودن جان یک یک انسان، قادر نیست به تنهایی چنین ابعاد اجتماعی و سیاسی گستردهای پیدا کند و در ادامه نمادهایی از لجاجت برای تداوم این اتفاقات نیز مشاهده شود به نحوی که پیشاپیش اجازه بررسی و رسیدگی به این اتفاق را نمیدهد و اعلام کشته شدن این خانم توسط گشت ارشاد را میکند و اصلا حاضر نیست صحبتهای مسئولان را گوش دهد و این خودش نشانه بیاعتمادی به مسئولان و دستگاهها به منزله یکی از ریشههای اصلی بروز و ظهور این اعتراضات است و این یک مسئله مهم است و مسئولان و رسانهها باید در این رابطه فکر اساسی کرده تا این اعتماد را احیا کنند.
انباشت بیاعتمادی
مقدم در پاسخ به این سؤال که آیا یکی از دلایل این بیاعتمادیها همین انباشت دستوراتی از قبیل تشکیل کمیته بررسی و رسیدگی در مورد حوادث مختلف و مشخص نشدن نتیجه نهایی آن برای مردم نیست، گفت: حتما این یکی از ریشههای بیاعتمادی است و باید مجموعه این علل بررسی و استخراج شود. برای نمونه مردم درباره اختلاسهایی با اعداد درشت اخباری میشنوند که اصل آن خبر غلط است که آخرین مورد آن همین تخلف ۹۰ هزار میلیارد تومانی در فولاد مبارکه اصفهان است که مردم تصور میکنند این میزان خورده و برده شده در حالی که هم اصل این عدد غلط است و هم همه آن اختلاس نبوده است و بعد هم گزارشهای بعدی بر آن صحت گذاشت اما دیگر دیر شده و این عدد در ذهن مردم جا افتاده است.
مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی الف بیان کرد: کسی که اولین بار این گزارش را منتشر کرد از این باب که اطلاعات غلطی به جامعه و افکار عمومی داد، خیانت اول را کرد زیرا بین تخلف اداری و اختلاس و دزدی تفاوت قائل نشد. چنین مسائلی خود تبدیل به ریشه اتفاقاتی مانند اتفاق اخیر میشود زیرا فردی که بیکار است و درآمد ندارد یا درآمد اندکی دارد زندگی خود را با چنین رقمی مقایسه میکند.
وی یادآور شد: در واقع اخبار مفاسد اقتصادی و تداوم مفاسد اقتصادی زمینه این اتفاقات میشود و سؤال مردم این است که تا کی این مفاسد باید ادامه پیدا کند. درست است که نظام با این مفاسد حتی در سطح برادر رئیسجمهور، برادر معاون اول رئیسجمهور و دیگران در سطوح بالا مبارزه و برخورد میکند اما ناراحتی مردم این است که چرا این مفاسد تمام نمیشود و چرا مجازاتها بازدارندگی بالایی ندارد.
اقدام اساسی مسئولان
مقدم اظهار کرد: به اعتقاد من بعد از اتفاقات تلخی مانند اتفاق تلخ اخیر اقدام اساسی که باید از سوی مسئولان انجام گیرد و درباره آن فکر شود تغییر در روشها و اصلاح رفتارها یا حتی تغییر قانون است. در جمهوری اسلامی که بزرگتر از قانون اساسی نداریم اما همین قانون ده سال پس از انقلاب اسلامی تغییر پیدا کرد و بسیاری از قوانین مصوب مجلس بعد از مدتی اصلاح یا تغییر پیدا میکند و لذا تغییر یک آییننامه داخلی به راحتی قابل تغییر یا ابطال است و باید حتما شرایط زمانی و تغییرات و تحولات جامعه را درنظر گرفت و قوانین را متناسب با این تحولات به روز کرد.
این کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: مسئلهای که به عنوان تجربه باید از این حوادث درس گرفت ایجاد فرصت برای اعتراضات قانونی است. در واقع اگر این فرصت فراهم نشود بالاخره اتفاقاتی مانند حوادث اخیر به واسطه یک سوژه رخ میدهد و فوران میکند. این حرفی است که همیشه بعد از اغتشاشات مطرح شده اما دوباره بعد از مدتی فراموش میشود. خوشبختانه این مسئله هم در قانون اساسی بیان شده و هم در دنیا از این اعتراضات به خوبی استفاده شده و نتیجهبخش بوده است.
وی ابراز کرد: لذا باید برای تحقق این فرصت شرایط زمانی، مکانی، امنیتی، مجوزهای قانونی و مسئولیتپذیری گروههای برگزارکننده فراهم شود تا معترضان به یک مسئله با شعارهای مشخص اعتراض خود را اعلام کرده و مسئولان هم پاسخگو باشند اما وقتی این اتفاقات نمیافتد این چرخه معیوب تبدیل اعتراض به اغتشاش هر از چندی تکرار میشود.
مقدم یکی دیگر از اشکالات جدی در تبدیل اعتراض به اغتشاش را بی سر و بدون مسئول بدون این جریانات معترض دانست و گفت: در واقع در این حرکات هیچ رهبر و گروهی برای هدایت معترضان وجود ندارد و به همین دلیل نتیجه نهایی اعتراضات، اغتشاشات کور است که حاصلش روشن است و نه در ایران بلکه در هیچ کجای دنیا تحمل نمیشود و دیگر تفکیک معترض و آشوبگر در این وضعیت به سختی امکانپذیر است.
تفاوت رسانه داخلی و خارجی
مقدم در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان گفت در این گونه حوادث رسانههای داخلی از تأثیر گذاری و مرجعیت خارج شده و رسانههای خارجی به مرجع اصلی مردم تبدیل میشوند، گفت: الان نمیتوان این ادعا را به صورت ۱۰۰ درصد تأیید کرد و پذیرفت که نگاهها به رسانههای داخلی در اینگونه حوادث کاهش و رجوع به رسانههای خارجی افزایش مییابد. در این ایام بازدید رسانههای داخلی نیز افزایش پیدا کرده همانطور که رسانههای خارجی یا ضد انقلاب چین وضعیتی پیدا میکنند. لزوما نه آن کسی که به رسانههای داخلی رجوع میکند موافق نظام است و نه لزوما کسی که اخبار رسانههای خارجی را رصد میکند، موافق آنها است. لذا در این اتفاقات مراجعه عموم مردم به رسانههای داخلی و خارجی افزایش پیدا میکند و میخواهند ببینند طرفهای مختلف ماجرا چه میگویند چون احساس میکنند هیچ یک از این رسانهها حوادث را به طور کامل و جامع بیان نمیکنند و این اتفاقی است که در حال رخ دادن است.
وی در پایان به تشریح تفاوت اصلی میان رسانههای داخلی با رسانههای خارجی پرداخت و گفت: هدف عمده رسانههای داخلی این است که آتش فتنه خاموش شود اما رسانه خارجی به دنبال برافروختهتر کردن این آتش است. بنابراین دو روش متفاوت در قبال یک حادثه واحد شکل میگیرد و رسانه داخلی به واسطه وظایف و مسئولیت ملی رفتاری متفاوت از رسانه خارجی انجام میدهد. رسانه خارجی و ضد انقلاب در پی سرنگونی نظام جمهوری اسلامی است اما رسانه داخلی به دنبال آرام کردن فضا و اصلاحگری است.
