به گزارش الف، پایگاه خبری "میدل ایست مانیتور" در گزارشی به روابط پیچیده و البته راهبردی میان ایران و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) پرداخته و به طور خاص کمک های قابل توجه سردار شهید "حاج قاسم سلیمانی" و به طور کلی ایران به مقاومت فلسطین را عاملِ عزتمندی فلسطینی ها و در عین حال، پُر شدن دست ملت فلسطین جهت ایستادگی در برابر تجاوزگری های رژیم صهیونیستی ارزیابی کرده است. 

میدل ایست مانیتور دراین رابطه می نویسد: «در مدت اخیر، مناظرات و بحث های گسترده ای پیرامون این مساله وجود داشته که چه عوامل و محرک هایی موجب نزدیکتر شدنِ جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس) و جمهوری اسلامی ایران شده اند؟ درک این مساله مخصوصا با توجه به برخی تفاوت ها در نوعِ تفکر ایدئولوژیک حماس و ایران و همچنینی دیگر موضوعات مرتبط با ژئوپلیتیک منطقه ای، از اهمیت خاصی برخوردار است. 

در این راستا، اینطور به نظر می رسد که حماس اعتقاد دارد آرمانِ آزادسازی فلسطین بایستی به مثابه مساله اصلیِ تمامی نیروهایی تلقی شود که برای استیفای حق و عدالت می جنگندند. در این چهارچوب، ایران که نقشی محوری در محورِ موسوم به مقاومت دارد، از اهمیت ویژه ای برای حماس برخوردار می شود. 

در سال های اخیر، روابط ایران با حماس علی رغم فراز و نشیب های فراوان، با محوریت نبرد علیه اشغالگری های اسرائیل، به صورت مدام ادامه داشته است(هرچند که شاید برخی ابعاد این همکاری و دوستی چندان به صورت آشکار مشخص نباشد). در این راستا شاهد بودیم که اخیرا "حسین امیرعبداللهیان" وزیر خارجه ایران در تاریخ 14 دسامبر سال جاری میلادی، به مناسبت سی و چهارمین سالگرد تاسیس حماس، با "اسماعیل هنیه" رئیس دفتر سیاسی حماس به صورت تلفنی صحبت کرد و به وی مناسبتِ مذکور را تبریک گفت. 

امیرعبداللهیان جنبش حماس را در صف مقدمِ تلاش ها جهت آزادسازی بیت المقدس ارزیابی کرد و گفت: "امروز، جریان مقاومت نقشی محوری در تحقق حقوق تاریخی ملت فلسطین بازی می کند". امیرعبداللهیان همچنین اقدام اخیر بریتانیا در تعیین حماس به عنوان یک گروه تروریستی را نیز شدیدا محکوم کرد و آن را نمودی عینی از مواضع نادرست در قبال ملت فلسطین دانست. 

اسماعیل هنیه نیز به طور خاص از ایران و زحمات و کمک های سردار شهید "قاسم سلیمانی" فرمانده سابق سپاه قدس ایران که در جریان حمله نیروهای آمریکایی به اطراف فرودگاه بغداد در تاریخ سوم ژانویه سال 2020 به شهادت رسید، تشکر و قدردانی کرد. وی گفت: "ما ژنرال سلیمانی را با افتخار و خوبی به یاد می آوریم و از حمایت‌های گسترده جمهوری اسلامی ایران از ملت فلسطین و جریان مقاومت در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سپاسگزار هستیم".

در سال های اخیر، روابط نزدیک میان ایران و حماس با سفر هیات های مختلفی از گروه حماس به ایران با هدف جلب حمایت بیشترِ ایران از جنبش مذکور و همچنین کمک به مدرنیزه شدنِ ظرفیت های نظامیِ مقاومت فلسطین همراه شده است. در ژانویه سال 2020، اسماعیل هنیه تنها مقام غیرایرانی بود که در جریان مراسم خاکسپاری ژنرال سلیمانی، سخنرانی کرد و وی را با نام "شهیدِ بیت المقدس" نیز خطاب نمود. 

روابط راهبردی حماس با ایران، واکنش های خصومت آمیزی را از سوی دیگر قدرت های منطقه ای مخصوصا عربستان سعودی، مصر، و امارات متحده عربی نیز برانگیخته است. در عین حال، این اتحاد راهبردی تا حدی مایه ناخشنودیِ تشکیلات خودگردان فلسطینی و جنبش فتح هم شده است. جریان هایی که هرگونه اتحادِ گروه های فسلطینی با کشورهای خارجی را عاملی جهت تضعیف آرمان های ملت فسلطین ارزیابی می کنند. 

با این همه باید توجه داشت که روابط ایران و حماس با پیچیدگی های خاصی نیز همراه است. هنیه به طور ویژه در مذاکرات راهبردی میان کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، ایران، و دیگر طرف های منطقه ای از جمله حزب‌الله لبنان، با هدفِ بازطراحیِ ویژگی های ژئوپلیتیک منطقه در مواجهه با چالش ها و خطراتی که این منطقه حاملِ آن هاست، مشارکت داشته است. یکی از پیامدهای این تلاش توسط رهبر حماس، برگزاری مانور نظامی مشترک توسط نیروهای مقاومت فلسطین در دسامبر سال 2020 بود که کاملا با همکاری ایران انجام شد. 

پیشتر رهبر حماس در غزه، "یحیی السنوار" در جریان یک ملاقات با خبرنگاران و فعالان رسانه ای اعلام کرده بود که "ایران برای سال ها، منابع و کمک های لازم جهت مدرنیزه کردن بخش نظامی گردان عزالدین قسام که شاخه نظامی حماس می باشد را ارائه کرده است". این رویه حتی در برخی زمان ها که ایران و حماس در مورد برخی مسائل منطقه ای با یکدیگر به چالش و اختلاف هم خورده اند، همچنان برقرار بوده است. حماس با کمک‌های ایران توانسته انوع مختلفی از موشک های بُرد بلند نظیر عیاش k-250 و قسامِ 400 را تولید کند که قادرند به راحتی شهرهای تل آویو و حیفا، به عنوان مهمترین شهرهای اسرائیل را هدف قرار دهند. 

تقویت توان نظامی جریان مقاومت فلسطین تا حد زیادی ناشی از کمک ها و مشاوره های قابل توجهِ ژنرال سلیمانی به این جنبش بوده است. دقیقا با کمک های ژنرال سلیمانی بود که جنبش مقاومت فلسطین(حماس) از حالتِ دست های خالی در مقابله با اسرائیل خارج شد و توانست به نحو بهتری با اسرائیل رو به رو شود. نباید فراموش کرد که در جریان آخرین ماجراجویی اسرائیل علیه نوار غزه و حماس در ماه میِ سال جاری میلادی، اسرائیل به دلیل توانمندیهایِ نظامی جدید و پیشرفته حماس و همچنین استفاده آن از موشک های بُرد بلند بود که مجبور به عقب نشینی و آتش بس با این گروه شد. 

در عین حال، شماری از رژیم های اقتدارگرای عرب به صراحت در مسیر تضعیف مقاومت فلسطین گام گذاشته‌اند و حماس و دیگر گروه های فلسطینی نظیرِ جهاد اسلامی و جبهه خلق برای آزادی فلسطین را هدف اقدامات خصومت آمیز خود قرار داده اند و در نقطه مقابل، کمک های قابل توجهی را به تشکیلات خودگردان فلسطینی اعطا کرده اند. مساله ای که تا حد زیادی با هدف تضعیف جریان مقاومت فلسطین انجام شده است. برخی از این رژیم ها نظیر عربستان سعودی، امارات و مصر، مشکلات و سختی های زیادی را بر ملت فلسطین و به خصوص روند جابجایی و مسافرت آن ها از طریق "گذرگاه رفح" که اساسا تنها گذرگاه و نقطه ارتباطی فلسطین با جهان خارج است، تحمیل می کنند. 

اینطور به نظر می رسد که پیوندهای ایران و جنبش مقاومت اسلامی فلسطین(حماس)، در پیِ مکالمه تلفنی روز 14 دسامبر میان وزیر خارجه ایران و رئیس دفتر سیاسی حماس، بیش از پیش نیز تقویت شده باشد. اسماعیل هنیه در جریان این تماس به طور خاص از ایران و تلاش های رهبری این کشور و رئیس جمهور جدید آن در حمایت از آرمان ملت فلسطین، به شدت قدردانی کرد. 

 معنای راهبردی این رابطه می تواند در پیامی که "آیت الله علی خامنه ای" رهبر انقلاب اسلامی ایران به اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس ارسال کرد، قابل مشاهده باشد. در این زمینه رهبر انقلاب اسلامی می گوید: "جمهوری اسلامی ایران همچون گذشته، یک تکلیف مذهبی و انسانی بر پایه اصول انقلاب اسلامی در قبال ملت فلسطین دارد و از هیچ تلاشی جهت حمایت از ملت ستمدیده فلسطین و احیای حقوق آن ها و مقاومت آن ها در برابر رویه های تجاوزکارانه صهیونیست ها، دریغ نخواهد کرد"». 

*لینک: 

https://www.middleeastmonitor.com/20211225-on-relations-between-the-palestinian-resistance-and-iran/