به گزارش الف، بعد از ظهر روز یکشنبه خبر وقوع دو زلزله بیشتر از 6 ریشتر با فاصله ای اندک فضای رسانهای را در شوک فرو برد. در همان لحظات اولیه اعلام این خبر شهروندان خبرنگارانی که از بومیان آن نواحی بودند یا رانندگان وسائل نقلیه سنگینی که در لحظه این زلزله در آن حوالی بودند نیز اقدام به انتشار تصاویری کردند که بر ترس و دلهره عمومی از وقوع این زلزله افزود. در یکی از ویدئوها چشمههایی از خاک و غبار از دل کوهها فوران میکرد و چند دستگاه تریلی 18 چرخ براثر شدت زلزله مدام تکان میخورد. همین تصاویر کافی بود تا بر ترس و اضطراب وقوع این زلزله بیفزاید.
با گذشت چند ساعت و حضور گسترده خبرنگاران در مناطق آسیب دیده مشخص شد خوشبختانه با وجود دو زلزله بیش از 6 ریشتر و چندین پس لرزه که عمدتا بیش از 4 ریشتر گزارش شدهاند خسارتها به شکل غیرقابل پیشبینی نیست و بهعنوان مثال حادثه زلزله بم یکبار دیگر تکرار نشد. اما هنوز موضوع امدادرسانی و بهویژه استمرار کمک رسانه به زلزلهزدگان در بستر زمان تا بازگشت کامل آنها به زندگی موضوعیت دارد. بهخصوص که در سالهای اخیر زلزلههای بزرگ و بلایای طبیعی با کندی خدمترسانی همراه بودند. الان هم که دولت تازه سرکار آمده است یکی از انتظارات همین فراموش نشدن زلزلهزدگان است.
براساس آنچه تاکنون به نقل از رئیس ستاد بحران کشور گزارش شده در زلزله اخیر در استان هرمزگان 3 هزار واحد مسکونی در زلزله آسیب دیده است و مراحل ساختوساز بافتهای آسیب دیده نیز بهزودی آغاز میشود.
ابراهیم رئیسی، رئيس جمهور در همان ساعات اولیه به معاون اول خود ماموریت داد در مناطق زلزلهزده حاضر شود و از نزدیک مراحل امداد رسانی و کمک به زلزلهزدگان را دنبال کند.
واکنش ها به برخورد سریع دولت در این زلزله و موضوع رسیدگی سریع به اتصال مناطق زلزلهزدگان هرمزگان به شبکه برق کشور و تلاش برای بازگشایی سریع تر جادهها و راههای این مناطق هرچند از جمله نکات مثبت برخورد دولیتها بود اما همانطور که اشاره شد فراموشی زلزلهزدگان در بستر زمان همانطور که تجارب قبلی نشان میدهد در واقع گویای کندی و کیفیت پایین خدمات رسانی به این مناطق است که باید بهلحاظ مدیریت بحران مورد توجه دولت باشد.
حسام نراقی، کارشناس مدیریت عملیات امداد و نجات در گفتوگو با خبرنگار الف معتقد است با توجه به اینکه دولت سیزدهم تازه سرکار آمده و یک زلزله بزرگ رخ داده است این حضور مقامات دولتی چندان تعجبی ندارد اما باید در برنامههای امدادی و کمک به زلزلهزدگان در مقاطع زمانی مختلف کمکها ادامه پیدا کند و موضوع فراموش نشود.
این کارشناس مدیریت عملیات امداد و نجات گفت: سازمان بحران کشور انرژی و تمرکز خود را در مواردی مانند زلزله اخیر هرمزگان بر پاسخ گذاشته است. زلزله اخیر از نوع دوقلو بود و توجهها را جلب کرد. دولت هم تازه سرکار آمده است بنابراین با وقوع این زلزله مسئولان در نواحی زلزلهزده حاضر شدند.
وی افزود: الان مرحله پاسخگویی به این زلزله است، بعد این مرحله باید ببینیم چه اتفاقی میافتد. [اشاره به کارهایی که لازم است بعد از مراحل امدادرسانی و نجات انجام میشود.]
کارشناس مدیریت عملیات امداد و نجات با اشاره به حوادث و بلایای طبیعی یکسال اخیر مانند سیل و آبگرفتگی و حادثه اندیکا تاکید کرد: تجربه نشان داده است بعد از بروز یک حادثه بزرگ و سپری شدن مراحل اولیه امداد و نجات و کارهای عملیاتی سایر مراحل امداد فراموش میشود. بهعنوان مثال در مراحل اولیه امدادرسانی و تهیه خوراک زلزلهزدگان در دستور کار قرار میگیرد اما چند ماه بعد کارهای دیگر دنبال نمیشود.
نراقی با بیان اینکه دستگاههای متولی لازم است 10 درصد برای مرحله پیشگیری و پاسخگویی به بحرانها در نظر بگیرند ادامه داد: دولت دنبال منابع نمیرود و زلزلهها فراموش میشوند. البته از نظر پاسخگویی خوب هستیم.
وی گفت: اینکه در زلزله هرمزگان خسارتها کم است مربوط به اجرای برنامههای بازسازی و مقاومسازی است که در دهه 80 دنبال شد. در همین استان هرمزگان سالی چند زلزله رخ میدهد.
کارشناس مدیریت عملیات امداد و نجات سپس با بیان اینکه این روزها در سالگرد حادثه زلزله سرپل ذهاب هستیم به طرح چند سوال پرداخت مبنی بر اینکه جای سوال است اگر این زلزله هرمزگان بهجای مناطق روستایی در مناطق شهری و در مرکز شهرهای بزرگ رخ میداد آیا خسارتها بازهم کم بودند.
نراقی با مقایسهای بین نوسازی و مقاومسازی در شهرها و روستاها گفت: در بازسازی مناطق روستایی خوب عمل کردیم اما در شهرها توسعه تجهیزات اتفاق نیفتاده است. در فرایند نظارت، برنامهریزی و کنترل ضعیف عمل کردیم.
در بخش پایانی وی گفت: بخشی از این ضعفها به اجرای قانون مدیریت بحران کشور (مصوب سال 98) برمیگردد که قرار بود آئیننامه آن شش ماه مصوب شود و برنامههای ملی پاسخ و پیشگیری مصوب شوند اما هنوز نهایی نشدهاند.
