به گزارش الف، روز دوشنبه 6 اردیبهشت‌ماه تیم مذاکره‌کننده ایران به ریاست سید عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه برای حضور در نشست کمیسیون مشترک برجام راهی اتریش شد.

دور سوم مذاکرات از روز سه‌شنبه در گرند هتل وین آغازشده است. بر اساس پیش‌بینی‌ها این دور از مذاکرات با دشواری‌های خاص خود همراه است. در این دور مطابق گذشته کشورهای عضو توافق برجام (ایران، چین، روسیه، فرانسه، آلمان و انگلیس) حضور دارند. تیم مذاکره‌کننده ایرانی به‌صورت غیرمستقیم با هیئت آمریکایی نیز تبادل‌نظر و رایزنی خواهد داشت.

در دور قبلی مذاکرات، مقررشده بود که علاوه بر دو کارگروه «بررسی لغو تحریم‌های آمریکا» و بررسی «بازگشت ایران به تعهدات برجامی»، کارگروه سومی نیز جهت رسیدگی به مسائل مربوط به برنامه زمانی احتمالی مراحل عملی برای اجرای کامل برجام تشکیل شود. تصمیم به ایجاد چنین کارگروهی مطابق با توافق اعضای کمیسیون مشترک برجام در تاریخ 31 فروردین‌ماه صورت می‌گیرد.

سید عباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکره‌کننده ایران در نشست کمیسیون مشترک برجام روز چهارشنبه 8 اردیبهشت‌ماه با اشاره به کارگروه سوم کمیسیون مشترک که در این دور از مذاکرات آغاز به کار می‌کند و پیشتر با عنوان کارگروه ترتیبات و توالی شناخته می‌شد، گفت این کمیسیون بر روی اقدامات عملی متمرکز خواهد شد.

عراقچی ادامه داد: وظایف این کارگروه علاوه بر بررسی نحوه راستی آزمایی و مدت‌زمان آن، تعیین جدول زمانی اقدامات همه طرف‌ها برای انجام تعهداتشان خواهد بود.

معاون وزیر امور خارجه که با پرس‌تی‌وی مصاحبه می‌کرد تأکید داشت همه تحریم‌ها که بعد از اجرایی شدن برجام چه در دوره اوباما و چه در دوره ترامپ وضع‌شده، باید لغو شوند. عراقچی به‌طور خاص به قانون کاتسا نیز اشاره کرد. ایشان در ادامه افزود موضع ایران در این خصوص تغییر نخواهد کرد.

قانون کاتسا، قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم است که بر اساس آن ایران، کره شمالی و روسیه هدف قرارگرفته شده‌اند. این قانون در مردادماه 1396 در مجلس نمایندگان تصویب شد و چند روز بعد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا آن را امضا کرده بود. مطابق این قانون دولت آمریکا موظف شده هر 90 روز تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال نماید. درواقع طراحان این قانون در پی این بودند تا از دیدگاه خودشان با برنامه دفاعی، حمایت از تروریسم و سیاست منطقه‌ای ایران از طریق ابزار تحریم مقابله نمایند.

در این شرایط به نظر می‌رسد مذاکرات وین با سختی‌های فراوانی همراه باشد. بدون شک یکی از مسائل مهم و موردتوجه ایران، لغو تمامی تحریم‌ها است.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان روز 3 بهمن‌ماه 1399 در مقاله‌ای در نشریه فارن افرز نوشته بود: دولت جو بایدن باید با حذف نامشروط و کاملاً مؤثر تمام تحریم‌هایی که از زمان روی کار آمدن ترامپ اعمال، باز اعمال یا ذیل برچسب تازه درآمده‌اند، به برجام بازگردد.

دولت بایدن تاکنون نه‌تنها هیچ تعهدی مبنی بر لغو تحریم‌ها نداده بلکه تضمینی بر تداوم برجام و خروج از آن مانند اتفاقی که در دوران دونالد ترامپ رخ داد نیز نداده است. در این راستا روز 3 اردیبهشت‌ماه 1400 یک مقام ارشد آمریکایی در اظهارنظری مدعی شده بود: اگر موضع ایران این است که اول آمریکا باید همه تحریم‌ها را بردارد و بعد راستی آزمایی انجام شود تا بعد ایران هم به تعهداتش برگردد، چنین مسئله‌ای قابل‌قبول نیست.

به نوشته پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه امریکا این مقام ارشد آمریکایی که در نشست خبری آنلاین سخنرانی داشت در پاسخ به سؤالی درباره احتمال تضمین واشنگتن در خصوص پایبند ماندن به توافق هسته‌ای با ایران تصریح کرد: روشن است که هیچ ضمانتی وجود ندارد (امریکا مجدداً از برجام خارج نشود) و حق هر طرف است که به عضویت خود در برجام ادامه دهد یا نه.

نکته مهم اما این است که هم‌زمان برخی رسانه‌ها از تهیه بزرگ‌ترین بسته تحریمی علیه ایران در کنگره آمریکا خبر داده‌اند.

پایگاه خبری واشنگتن فری‌بیکن ابتدای اردیبهشت‌ماه عنوان کرده بود: نمایندگان کنگره آمریکا ازآنچه بزرگ‌ترین بسته تحریم‌های ایران در تاریخ توصیف‌شده، رونمایی کرده‌اند. این رونمایی که در حضور مایک پمپئو صورت گرفت مبتنی بر شروط دوازده‌گانه دولت ترامپ برای تحمیل توافق بر ایران است. در لایحه کمیته مطالعات جمهوری‌خواهان، علاوه بر گسترش تحریم‌ها بر برنامه موشک‌های بالستیک و گروه‌های نزدیک به ایران در منطقه بر توقف کامل برنامه غنی‌سازی هسته‌ای ایران تأکید شده است. مطابق این قانون هرگونه توافقنامه توسط دولت بایدن با ایران می‌باید در کنگره نیز تصویب شود.

کارشکنی جمهوری خواهان علیه دولت بایدن علی‌الخصوص هرگونه توافقی با ایران می‌تواند به عامل مهم و تأثیرگذاری تبدیل شود که منجر به عدم پایداری و ثبات توافق در بلندمدت شود.

با این شرایط اگرچه برخی خبرگزاری‌ها مانند خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع دیپلماتیک در روز چهارشنبه 8 اردیبهشت‌ماه 1400 از دستیابی به نتیجه‌ای ملموس تا پایان ماه مه به عبارتی تا قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران ابراز امیدواری کرده بودند اما به نظر می‌رسد با توجه سابقه بدعهدی آمریکا، تأکید بر ماندگاری تحریم‌ها و کارشکنی جمهوری خواهان نیل به احیای برجام فرایندی بسیار سخت و زمان‌بر شده است.