عطا بهرامی کارشناس مسائل اوراسیا در  گفتگو با برنامه «بحث روز» رادیو ایران در پاسخ به این سوال که آیا امضای سند همکاری ایران و چین شعار «نه شرقی، نه غربی، جمهوری اسلامی» را زیر سوال می برد یا خیر، اظهار داشت: اینکه برخی می گویند تعامل با چین، این شعار را زیر سوال میبرد اشتباه است زیرا گفتمان نه شرقی، نه غربی زمانی مطرح شد که دو قطب سرمایه داری و کمونیسم در دنیا وجود داشت و اساسا این شعار ربطی به معاملات تجاری و اقتصادی ندارد. ایران نه به غرب وابسته است و نه به شرق اما طبیعی است که باید از ظرفیت کشورهای مختلف در جهت رسیدن به منافع ملی خود استفاده کنیم.

وی با اشاره به عملکرد دولت تدبیر و امید در تعامل با چین گفت: متاسفانه در دولت فعلی به پیشنهادات چینی ها دهن کجی شد، در سال 94 شی جین پینگ رییس جمهور چین در سفر خود به ایران پیشنهاد امضای قراردادی 35 میلیارد دلاری را به دولتمردان داد اما جای بسی تاسف است که در آن زمان برخورد خوبی با او نشد، با این وجود چین همکاری های خود را با ایران قطع نکرد.

کارشناس مسائل اوراسیا ادامه داد: در مسئله آزادراه تهران- شمال که من در جریان جزئیات آن پروژه هستم کم کاری از سوی طرف ایرانی بود و از سوی دیگر وزارت نفت نیز متاسفانه با چین همکاری لازم را ندارد و همواره به دنبال توافق با شرکت های غربی بوده است.

بهرامی در پایان گفت: چین به دنبال این است که پیوندهای عمیق اقتصادی را با دوستان و متحدان بلندمدت خود ایجاد کند و طبیعتا ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه غرب آسیا برای چینی ها از اهمیت یژه ای برخوردار است. البته به نظر می رسد با توجه به اینکه دولت فعلی کشورمان در ماه های پایانی کار خود قرار دارد دولت چین برای داشتن تفاهمی دقیق تر و منسجم تر تا آغاز به کار دولت جدید منتظر خواهد ماند.

امضای سند همکاری با چین یک فرصت بی نظیر است

کیومرث یزدان پناه کارشناس مسائل شرق آسیا نیز که مهمان دیگر برنامه بود درباره امضای سند همکاری 25 ساله ایران و چین گفت: چین بزرگترین شریک تجاری ایران در قاره آسیا است و در شرایط تحریم تنها کشوری که با تحریم های اقتصادی آمریکا همراهی نکرده چین بوده است. تا پیش از تشدید تحریم ها چین با ایران تا سقف 40 میلیارد دلار معاملات تجاری و بازرگانی داشت و همکاری ایران و چین علی رغم تهدیدات غربی ها همچنان ادامه دارد.

وی افزود: در شرایطی که غربی ها با اتهامات واهی شدیدترین تحریم ها را علیه ملت ایران اعمال کرده اند امضای سند همکاری با کشوری مثل چین که به عنوان دومین قدرت اقتصادی و سومین قدرت نظامی دنیا شناخته می شود یک فرصت بی نظیر برای ایران است.

کارشناس مسائل شرق آسیا با اشاره به نگرانی آمریکا و کشورهای غربی از امضای سند همکاری تهران-پکن تصریح کرد: با توجه به نگاه استعمارگرانه و سلطه طلبانه ای که غربی ها به جهان معاصر و به ویژه منطقه غرب آسیا و خلیج فارس دارند طبیعی است که امضای سند همکاری بین ایران و چین برای آنها نگران کننده باشد. آمریکا و هم پیمانانش نگران تقویت قدرت ایران هستند و از اینکه کشور ما بتواند با گسترش روابط بین المللی معادلات اتاق های فکر آنها را برهم بزند هراس دارند.

یزدان پناه در پایان گفت: نگرانی بخشی از نخبگان این است که با توجه به اینکه کشورهای منطقه غرب آسیا فضاهای جغرافیایی گسترده ای را در اختیار دولت های غربی به ویژه آمریکا قرار داده اند و آمریکا در حال حاضر پایگاه های نظامی زیادی در این کشورها دارد و تنها کشوری که به غربی ها باج نداده ایران است، این احتمال وجود دارد که چین برای رقابت با غربی ها از زمین ایران استفاده کند. به نظر من این دغدغه نخبگان جامعه باید مورد توجه مسئولان سیاست خارجی کشور قرار بگیرد.