به گزارش الف، «الباب» شهری مهم از توابع استان حلب و در شمال شرق شهر حلب است که به دلیل وجود روستاها، مزارع کشاورزی و دامپروری و شهرکهای تابع آن یکی از مناطق مهم ریف حلب محسوب میشود.
این شهر از نظر راهبردی نیز دارای اهمیت بسیاری در عرصه میدانی بحران سوریه میباشد که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
۱- منطقه عربنشین میان دو منطقه کردنشین: شمال استان حلب دارای بافتهای نژادی مختلفی همچون کردی و عربی است که در برخی مناطق اکثریت با عربها و در برخی از مناطق اکثریت با کردها میباشد. مناطق اطراف الباب عمدتاً عربنشین است که میان دو منطقه کوبانی و عفرین واقعشده است که دارای اکثریت کرد میباشد که موجب از هم گسستگی مناطق کردی از یکدیگر شده است. با توجه به معادلات سیاسی و میدانی بحران سوریه بهویژه مسئله کردی-ترکی، این امر موجب اهمیت راهبردی این شهر شده است.
۲- نزدیکی به مرز ترکیه: یکی دیگر از دلایل اهمیت راهبردی الباب واقعشدن این شهر در نزدیکی مرز ترکیه است که به دلیل نقش این کشور در بحران سوریه، زمینه اهمیت راهبردی این شهر را نیز فراهم کرده است.
۳- واقعشدن میان جاده حلب به عین العرب و حسکه: یکی دیگر از دلایل اهمیت راهبردی شهر الباب واقعشدن آن میان جاده استراتژیک حلب به عین العرب و حسکه است و با توجه به معادلات میدانی و رقابت گسترده برای تسلط بر این مناطق، این جاده و شهرهای اصلی پیرامون آن از اهمیت راهبردی برخوردار شدهاند.
با توجه به اهمیت راهبردی شهر الباب هر یک از بازیگران دولتی و غیردولتی بحران سوریه، دارای اهداف خاصی برای تسلط بر آن هستند.
بر اساس آمار سال ۲۰۱۱ حدود صد هزار نفر در این شهر بودند و به علت اینکه در مقایسه با دیگر مناطق از آرامش برخوردار بود تعدادی از آوارگان از مناطق دیگر حلب به آنجا رفتند. امروزه بر اساس گزارش رسانه ها، بیشتر ساکنان آن را اعراب سنی و اقلیت کُرد تشکیل می دهند. در سال ۲۰۱۲ نیروهای دولتی از آن خارج شدند و شورشیان بر آن مسلط شدند و در ژانویه ۲۰۱۴ نیز تروریستهای تکفیری داعش بر آن مسلط شدند.
در این میان دولت ترکیه از ابتدای بحران سوریه، دو هدف عمده را پیگیری کرده است. هدف اول (هدف اول ترکیه از حضور فعال در بحران سوریه) گسترش نفوذ بر مناطق شمالی سوریه است و هدف دوم ایجاد مانع در شکلگیری واحد سیاسی جدیدی با هویت کردی در مناطق جنوبی خود بوده است که بهتدریج با توجه به افزایش مشکلات امنیتی این کشور و اهمیت یافتن مسئله کردی، هدف دوم تقویتشد. به همین دلیل این کشور به دنبال ایجاد یک منطقه امن در شمال سوریه و ایجاد مانعی در پیوستگی مناطق تحت کنترل کردهای سوریه بود. با توجه به واقعشدن شهر الباب در میان دو کانتون کردی کوبانی و عفرین، هدف ترکیه از تسلط بر این شهر در حقیقت از بین بردن پیوستگی و همچنین تضعیف کردهای سوریه بوده و در ضمن زمینه ایجاد منطقه امن در شمال سوریه به نفع معارضان همسو خود را نیز فراهم میکرد.
همچنین با اوجگیری بحران سوریه و ورود گروههای تکفیری مسلح به روند این بحران بهتدریج کردهای سوریه در این عرصه فعال شدند و تلاشهایی را در جهت فدرالیسم در سوریه آغاز کردند و با تشکیل گروههای مسلح به دفاع از مناطق کردنشین پرداختند. کردها در ضمن به دنبال ایجاد یک پیوستگی جغرافیایی برای ایجاد ارتباط میان مناطق سهگانه خود میباشند که منطقه الباب به دلیل حضور پراکنده داعش و ارتش ترکیه از موانع جدی این هدف محسوب میشد. به همین دلیل کردها اگرچه این امر را دور از دسترس میدانستند ولی تسلط بر الباب و مناطق اطراف آن در اهداف بلندمدت کردها بود.
از ماه نوامبر ۲۰۱۶ ارتش ترکیه با همراهی قوای «سپر فرات» حمله نهایی برای تصرف شهر الباب را آغاز کرد.
اولین ورود نظامی ارتش ترکیه به شمال سوریه بسیار خونبار و فاجعه آمیز بود، بطوری که ارتش ترکیه، در دو یورش به الباب، با تلفات شدیدی از نیروهای حاضر در شهر که تحت فرماندهی داعش می جنگیدند، عقب نشستند. در طول ۴ ماه جنگ در این منطقه ۶۰ نظامی ترکیه و ۵۰۰ تن از نیروهای نیابتی اش تحت عنوان «نیروهای سپر فرات» کشته شدند تا الباب قتلگاه ارتش ترکیه خوانده شود.
به هرحال اکنون نظامیان ترکیه بخشی از خاک سوریه در شمال غرب این کشور شامل بخش هایی از استان های حلب و ادلب را تحت اشغال دارند تا پیوستگی کردها در شمال سوریه بین عفرین و الحسکه را قطع کنند.
اما ترکها از زمان اشغال شهر الباب سوریه تاکنون پیامدهای سنگینی متحمل شدهاند و علاوه بر کشته شدن سربازان ترک به دست تروریستهای داعش در جنایتهایی وحشتناک که در ابتدای تسلط ترکیه بر این منطقه صورت گرفت، اخیرا نیز شهر الباب بستر وقوع انفجارها و حملات مشکوک بوده است.
در آخرین این حوادث، مارس 2021 منابع از وقوع حمله موشکی به «کورههای نفت» دست ساز در الباب حلب خبر داده و اعلام کردند که این حمله با موشکهای دور برد صورت گرفته است.
اما نظام سوریه از ابتدای بحران این کشور همواره با استفاده از ارتش و نیروهای مردمی و همراهی نیروهای مقاومت سعی در حفظ امنیت و یکپارچگی تمامیت ارضی سوریه داشت که با توجه به خارج بودن الباب از مناطق تحت کنترل ارتش، نظام سوریه در تسلط بر این منطقه موفق نشد.
اکنون چند ماهی است که در قالب تلاش های گروه سه جانبه روسیه، ایران و ترکیه، موسوم به اجلاس «آستانه»، اوضاع در شمال سوریه راکد است و آرایش نیروها چندان تغییر نداشته است، با اینحال این به معنای حل مسائل ترکیه در شمال سوریه نیست.
بحران سوریه می تواند در طول سال میلادی جاری ، برای ترکیه چالش آفرین باشد؛ بویژه آنکه براساس پیش بینی ها نگاه جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا با دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق این کشور در ارتباط با سوریه کاملا تفاوت دارد و به علاوه پیش بینی می شود، دولت سوریه نیز برای اعمال حاکمیت و اعمال اراده خود بر سرزمین های قانونی اش، راه های مختلفی را آزمایش خواهد کرد.